Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
13 treff

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

gaupe 1

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt gaupa; beslektet med gane (1

Betydning og bruk

rovdyr i kattefamilien med lange ører og kort hale med svart spiss;
Lynx lynx
Artikkelside

gaupe 2

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

fra lavtysk

Betydning og bruk

karm rundt en åpning
Artikkelside

lavmål, lågmål

substantiv intetkjønn

Opphav

jamfør mål (1

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • holde utgiftene på et lavmål;
    • ligge på lavmål i meningsmålingene;
    • bestanden av gaupe er på et lavmål
  2. nedre grense for hva som er akseptabelt
    Eksempel
    • nå et lavmål i debatten;
    • jeg synes forslaget er lavmål
Artikkelside

slag 1

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt slag

Betydning og bruk

  1. det å slå
    Eksempel
    • løfte armen til slag;
    • slå harde slag med en slegge;
    • hjertet slår ca. 70 slag i minuttet;
    • klokka slo tolv slag
  2. noe som rammer en
    Eksempel
    • å bli alene er et hardt slag for mange
  3. plutselig lammelse
    Eksempel
    • dø av slag;
    • hjerteslag
  4. væpnet kamp
    Eksempel
    • slaget ved Svolder;
    • tape, vinne et slag
  5. enkelt omgang av spill eller lek
    Eksempel
    • et slag krokket, kort
  6. bevegelse i rett linje etter hver gang en skifter retning
    Eksempel
    • båten tok et slag opp mot vinden;
    • gå et slag bortover golvet
  7. Eksempel
    • slag på en jakke
  8. løstsittende overplagg uten ermer
    Eksempel
    • regnslag
  9. Eksempel
    • se slag etter gaupe
  10. i sammensetninger: noe til å slå mot
    Eksempel
    • anslag, spikerslag

Faste uttrykk

  • ha fritt slag
    full handlefrihet
  • i slag
    i god form
  • ikke, aldri det slag
    ikke det spor
  • med ett slag
    plutselig
  • slag i slag
    i tett rekkefølge
  • slå et slag for
    gå energisk inn for (noe)
  • stå for slag
    også: tåle en påkjenning
Artikkelside

serval

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, fra portugisisk; eller spansk ‘gaupe’

Betydning og bruk

afrikansk dyr av katteslekta, Felis serval
Artikkelside

Nynorskordboka 8 oppslagsord

gaupe 3

gaupa

verb

Tyding og bruk

Artikkelside

gaupe 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gaupa; samanheng med gane (1

Tyding og bruk

rovdyr i kattefamilien med lange øyre og kort hale med svart spiss;
Lynx lynx
Artikkelside

gaupe 2

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; jamfør gaupn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • to gauper mjøl
  2. karm kring dør (eller vindauge, golvluke)
Artikkelside

slag 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt slag

Tyding og bruk

  1. det å slå;
    einskild bruk av hand eller reiskap til å slå med;
    Døme
    • slå harde slag med ei sleggje;
    • lyfte armen til slag;
    • gje eit slag med knyttneven;
    • klokka slo tolv slag;
    • eit godt slag med balltreet, racketen
    • rapp (5, spark (3
      • få eit slag av hestehoven
    • dask, støyt
      • falle og få eit slag i hovudet
    • plask (1, smell (2
      • høyre slaga av bølgjene mot båtsida
    • det at stempel i ein maskin vandrar opp eller ned (att eller fram)
      • høyre slaga i maskinen
    • rytmisk samandraging
      • hjartet slår om lag 70 slag i minuttet;
      • eit slag i lufta – eit tiltak utan verknad;
      • ha fritt slag – ha full handlefridom
  2. noko som råkar ein
    Døme
    • å bli aleine er eit hardt slag
  3. brå lamming i kroppen
    Døme
    • hjarteslag;
    • døy av slag
  4. væpna kamp, strid
    Døme
    • slaget på Stiklestad;
    • tape, vinne eit slag
  5. einskild omgang av ein leik, eit spel
    Døme
    • eit slag krokket, kort
  6. stykke mellom kvar gong ein vender;
    Døme
    • båten tok eit slag opp mot vinden;
    • gjere eit slag bortover golvet
  7. ombretta kant på klede
    Døme
    • slaget på ei jakke
  8. laustsitjande overplagg utan ermar
    Døme
    • regnslag
  9. far (2, 1), merke (etter dyr)
    Døme
    • slag etter gaupe
  10. råske, væte på noko
    Døme
    • jordslag
  11. øvste borda i framrommet på ein båt;
  12. noko som ein slår mot
    Døme
    • spikarslag

Faste uttrykk

  • i godt slag
    i god form
  • i slag
    i god form
  • med eitt slag
    brått
  • slag i slag
    utan stogg imellom
  • slå eit slag for
    ta eit ekstra tak (2, 3) for (noko)
Artikkelside

fullvaksen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. heilt vaksen eller utvikla
    • ho er fullvaksen no;
    • i fullvaksen alder
    • treffe ei fullvaksen gaupe
Artikkelside

varggaupe

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. gaupe som liknar ulv
  2. ulveho
Artikkelside

storvilt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. eksemplar av store, ville dyr
    Døme
    • storvilt som bøffel, løve og tiger
  2. i Noreg: samnemning på viltartene hjortedyr, bjørn, moskusfe, ulv, jerv og gaupe
Artikkelside

serval

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå portugisisk; eller spansk ‘gaupe’

Tyding og bruk

afrikansk dyr av katteslekta;
Felis serval
Artikkelside