Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
412 treff

Bokmålsordboka 201 oppslagsord

kysttorsk

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

torsk som fins langs kysten hele året
Artikkelside

kystbefolkning

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

befolkning som bor langs en kyst
Artikkelside

kystfiske

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

fiske som foregår langs kysten;
til forskjell fra bankfiske og havfiske
Artikkelside

kyst

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og gammelfransk; fra latin costa ‘side’

Betydning og bruk

landstripe langs havet;
havstrand
Eksempel
  • Norges kyst er lang;
  • folk ved kysten;
  • reise langs kysten;
  • komme til fremmede kyster

Faste uttrykk

  • kysten er klar
    det er trygt;
    det er ingen fare for å møte hindringer
Artikkelside

krill

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør islandsk kríli ‘liten ting’

Betydning og bruk

  1. rekelignende kreps som lever i saltvann og har lysorganer langs undersiden av kroppen;
    Euphausiacea
  2. fellesbetegnelse for svært små fisk;
    fiskeyngel
Artikkelside

kjølsvin

substantiv intetkjønn

Opphav

etterleddet trolig omdannet av svill

Betydning og bruk

forsterkende bjelke eller metallplate langs kjølen (1 på fartøy
Artikkelside

ekvatorgrad

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

buegrad langs ekvator lik 111 324 meter
Eksempel
  • en ekvatorgrad er 60 nautiske mil
Artikkelside

kongslys

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Betydning og bruk

høy plante i slekta Verbascum med blomster i en aksformet topp eller i knipper langs stengelen
Artikkelside

kildre

verb

Opphav

av kile (3

Betydning og bruk

skape lystfølelse;
kile, pirre
Eksempel
  • duften kildrer i nesen
  • brukt som adjektiv:
    • en kildrende sitring langs rygggraden
Artikkelside

kattehale

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. hale på katt
  2. plante med motsatte blader og mørk rosa blomster i toppstilt aks som vokser i sumper og langs vann;
    Lythrum salicaria
Artikkelside

Nynorskordboka 211 oppslagsord

knaggrekkje, knaggerekke, knaggerekkje, knaggrekke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rekkje med knaggar til å hengje noko på
Døme
  • det er knaggrekkjer langs veggene i garderoben
Artikkelside

følgje 3, følge 3, fylgje 4

følgja, følga, fylgja

verb

Opphav

norrønt fylgja; jamfør tysk folgen

Tyding og bruk

  1. fare eller gå saman med (nokon);
    Døme
    • følgje nokon heim;
    • følgje ein på turen;
    • følgje gjestene ut;
    • følgje straumen;
    • slutt å følgje etter meg!
  2. kome etter (som neste ledd);
    avløyse
    Døme
    • brev følgjer seinare;
    • ei vond tid følgde;
    • mykje følgde i kjølvatnet av hendinga;
    • følgje etter den avtroppande leiaren i stillinga
  3. fare langs
    Døme
    • følgje vegen;
    • vegen følgjer stranda;
    • helikopteret følgjer terrenget;
    • følgje horisonten med auga
  4. rette merksemda mot;
    observere, oppfatte, studere
    Døme
    • følgje hendingane på nært hald;
    • følgje ein med auga;
    • følgje utviklinga nøye;
    • følgje kampen på storskjerm
  5. handle i samsvar med;
    rette seg etter;
    Døme
    • følgje samvitet;
    • følgje råda frå styresmaktene;
    • følgje føredømet til nabolandet;
    • denne framgangsmåten følgjer ikkje vanleg praksis
  6. vere resultat eller slutning
    Døme
    • av det følgjer at vi må byggje ut vegnettet i området
  7. vere eller henge saman med;
    høyre til
    Døme
    • det følgjer mykje stress med jobben;
    • det følgjer slikt liv med henne;
    • må hell og lykke følgje deg!
    • namnet følgjer ætta
  8. ta regelmessig del i
    Døme
    • følgje undervisninga;
    • mange sjåarar følgjer serien kvar veke
  9. få faste oppdateringar om eller frå ein person, organisasjon eller liknande på sosiale medium
    Døme
    • følgje kvarandre på Instagram;
    • det er mange som følgjer statsråden på sosiale medium

Faste uttrykk

  • følgjast åt
    vere i lag;
    gå saman
    • godt og vondt plar følgjast åt
  • følgje av seg sjølv
    vere sjølvsagd
  • følgje ein til grava
    delta i gravferda til nokon
  • følgje med
    bli med, halde tritt;
    vere merksam;
    passe på
    • følg med inn!
    • sokken følgde med da ho tok av seg støvelen;
    • følg med ungen litt!
    • du må følgje med i tida;
    • eg har litt vanskeleg for å følgje med i timen
  • følgje opp
    gå eller arbeide vidare med noko mot eit mål;
    utfylle, komplettere
    • følgje opp ei sak;
    • lova må følgjast opp i praksis;
    • følgje opp suksessen;
    • følgje opp kurset med praktiske øvingar
  • følgje på
    halde følgje;
    kome etter;
    halde fram
    • om renta blir kutta, vil truleg bankane følgje på med lågare rente for bustadlån
Artikkelside

kapp 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kapp; samanheng med kamp (1

Faste uttrykk

  • i kapp
    om kapp
    • dei glisa i kapp med solskinet
  • om kapp
    for å kappast
    • dei segla om kapp langs kysten
Artikkelside

om kapp

Tyding og bruk

for å kappast;
Sjå: kapp
Døme
  • dei segla om kapp langs kysten
Artikkelside

karve 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt karfi; same opphav som karavell

Tyding og bruk

om norrøne forhold: middels stor fraktebåt brukt langs kysten
Artikkelside

kippe 2

kippa

verb

Opphav

norrønt kippa

Tyding og bruk

  1. rykkje til seg;
    dra litt fram
  2. få på seg eller av seg (klede eller sko) i ein fart
    Døme
    • kippe av seg tøflane;
    • kippe på seg skoa
  3. om skotøy: gli opp og ned langs hælen når ein går
    Døme
    • skoa kipper
Artikkelside

jura 2

substantiv ubøyeleg

Opphav

etter namnet på Jurafjella, fjellkjede langs grensa mellom Sveits og Frankrike

Tyding og bruk

periode i geologisk tidsrekning (201 til 145 millionar år attende i tid), etter trias og før krit (3;
Artikkelside

jojo

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk yoyo; opphavleg frå eit amerikansk varemerke

Tyding og bruk

leiketøy av ei snor og ei trinse som ein kan få til å rotere og stige opp og ned langs snora, som ein held i
Artikkelside

pilegrimsvandring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å gå langs ei pilegrimslei
Artikkelside

jar, jare 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt jaðarr

Tyding og bruk

  1. kant eller rand, særleg på vevnad eller flatstrikka tøy
  2. opphøgd kant rundt skor i eit tre
  3. smal flate, særleg langs sjø eller elv
Artikkelside
Side 9 av 22