Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
330 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 330 oppslagsord

lesepenn

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. penneforma reiskap til å lese av strekkodar med ved datastyrt kassaapparat
  2. reiskap brukt for å overføre tekst frå papir til datamaskin
Artikkelside

lyftar, løftar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. reiskap eller mekanisme til å lyfte noko med
Artikkelside

instrument

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin instrumentum ‘utstyr, reiskap’, av instruere ‘byggje, ordne, skipe, undervise’; jamfør instruere

Tyding og bruk

  1. finare verktøy, reiskap eller apparat
    Døme
    • kirurgiske instrument;
    • instrumenta i kontrollrommet var plasserte på ei tavle
  2. i overført tyding: middel eller reiskap for å nå eit resultat
    Døme
    • språket er eit instrument for tanken
  3. innretning til å lage musikk med;
    Døme
    • spele fleire instrument
Artikkelside

krølltong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

reiskap til å lage krøller i hår med
Artikkelside

krøkle 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. krokete tre;
  2. ting, reiskap av ei krøkle (1, 1)
Artikkelside

kryss 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk kruze; frå latin crucem, av crux ‘kross’

Tyding og bruk

  1. figur av to (oftast skråstilte) linjer eller gjenstandar som skjer kvarandre
    Døme
    • setje kryss i margen på ei bok;
    • få skia i kryss;
    • leggje armane i kryss
  2. noko som liknar eit kryss (1, 1)
    Døme
    • dei kolliderte i krysset
  3. øvre hjørne i eit mål
    Døme
    • ho skaut oppe i krysset
  4. reiskap til å skru av og på bilhjul med
  5. bekkenpartiet og den bakre, kjøtfulle delen av kroppen på husdyr;
  6. kryssande rørsle
    Døme
    • båten gjorde eit kryss mot vinden
  7. i musikk: teiknet ♯ som høgjer ein tone eit halvt steg;
    jamfør B (1, 3)
    Døme
    • kryss for f blir fiss

Faste uttrykk

  • kryss på linja
    • om eldre forhold: kluss med telefonsambandet
    • misforståing
  • på kryss og tvers
    i alle retningar
    • dei søkte gjennom området på kryss og tvers
  • setje kryss i taket
    markere noko heilt uventa (som ein er glad for)
Artikkelside

kryss 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk krüse

Tyding og bruk

  1. spor oppe og nede på tønnestavar
  2. reiskap til å lage kryss (2, 1) med
Artikkelside

mekanikk

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk mekhanikos, av mekhane ‘verktøy, reiskap’

Tyding og bruk

  1. lære om apparat og maskinar;
    Døme
    • eit grunnkurs i mekanikk
  2. måte som apparat og maskinar verkar på;
    Døme
    • den sinnrike mekanikken i motoren
  3. i fysikk: lære om jamvekt og rørsle hos lekamar, og om krefter som verkar på dei
Artikkelside

trekt, trakt 2

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå mellomalderlatin; opphavleg av latin trajicere ‘slå frå eit fat over i eit anna’

Tyding og bruk

  1. kjegleforma hol reiskap med tut (og sil) nedst, brukt til å føre væske inn i kjerald med smal hals
  2. holrom forma som ei trekt (1)
    Døme
    • trekta i ein eggleiar
Artikkelside

hogstreiskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

reiskap (1) til (tømmer)hogst
Døme
  • bruke øks som hogstreiskap
Artikkelside
Side 6 av 33