Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 45 oppslagsord

Nynorskordboka 57 oppslagsord

fjernstyre

fjernstyra

verb

Tyding og bruk

styre fly, rakettar og liknande med radiobølgjer
- brukt som adjektiv
  fjernstyrte rakettar
styre, regulere frå sentralt hald
Døme
- utkantane bør ikkje la seg fjernstyre

Artikkelside

demme

demma

verb

Opphav

norrønt demma; av dam (

Faste uttrykk

demme ned
stengje vassføring slik at eit område blir lagt under vatn
kjempe mot forslaget om å demme ned store areal som i dag blir nytta til jordbruk
demme opp
- stengje eller regulere elv, vatn eller liknande
  demme opp ein bekk;
  demme opp for vatnet
- hindre, stanse (2;
  motarbeide
  demme opp for påverknad frå det engelske språket;
  demme opp for den negative folketalsutviklinga

Artikkelside

curling

substantiv hankjønn

Uttale

køˊrling

Opphav

av engelsk curl ‘krølle, tvinne’, om rotasjonen til steinen; jamfør curle

Tyding og bruk

spel der ein sender blankslipte steinar over ei isflate mot eit oppmerkt målfelt medan ein kostar isen for å regulere fart og retning

Artikkelside

blyfarge

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

kvart av fleire blyhaldige salt brukte til fargestoff

Døme

regulere bruken av blyfarger i keramikk

Artikkelside

blendar

substantiv hankjønn

Opphav

av blende (

Tyding og bruk

innretning på ymse optiske apparat (til dømes fotoapparat) som tener til å regulere lysverknaden

Artikkelside

bass

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk basso; frå mellomalderlatin bassus ‘djup’

Tyding og bruk

djupaste mannsrøyst
Døme
- syngje bass
songar med bass (1)
Døme
- han er bass i koret
djupaste røyst i ein komposisjon
Døme
- setje bass til ein melodi
del(ar) av eit musikkinstrument som får fram dei djupaste tonane
Døme
- eit piano med rik klang, særleg i bassen
djupaste del av eit tonespektrum
Døme
- regulere bassen på radioen
kortform av kontrabass, elbass
i hornmusikk: tuba

Artikkelside

ballast

substantiv hankjønn eller hokjønn

Uttale

balˊlast; balasˊt

Opphav

frå lågtysk , føreledd truleg av bar ‘tom’; jamfør last (

Tyding og bruk

noko tungt (ofte sjøvatn) som blir fylt i eit tomt fartøy så det skal bli støare
Døme
- ta inn ballast
i overført tyding: kunnskap, røynsler, karaktereigenskapar som kan gje støtte i livet
Døme
- ha nok ballast til å reise ut i verda
noko tungt (særleg sandsekker) til å kaste ut frå ein ballong for å regulere høgda
underlag på jernbanespor, oftast pukk eller grus;
banelekam
Døme
- ballast langs togskinnene

Faste uttrykk

gå i ballast
la fartøyet gå utan last, men med ballast

Artikkelside

Side 6 av 6

Resultat per side: