Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
82 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 82 oppslagsord

låne

låna

verb

Opphav

norrønt lána; jamfør lån (2

Tyding og bruk

  1. få noko til bruk ei viss tid
    Døme
    • låne pengar;
    • låne bøker på biblioteket;
    • ho lånte bilen av mor si
  2. hente eller ta opp i seg noko frå ein annan stad eller eit anna domene
    Døme
    • ordet er lånt frå engelsk;
    • låne eit omgrep frå økonomien
  3. i subtraksjon: forhøgje sifferet ein ynskjer å subtrahere frå med ti, og samstundes minske sifferet til venstre med éin
    Døme
    • 5 minus 8 går ikkje, så vi må låne frå talet framfor
  4. la nokon få bruke noko ei viss tid
    Døme
    • låne nokon noko;
    • ho lånte bort sykkelen sin;
    • bankane låner ut pengar;
    • låne namnet sitt til eit opprop

Faste uttrykk

  • låne øyre til
    høyre velvillig på
  • på lånt tid
    med svært lite tid som står att
    • leve på lånt tid
Artikkelside

navigere

navigera

verb

Opphav

frå latin , av navis ‘skip’ og agere ‘bevege framover’

Tyding og bruk

  1. styre skip, fly eller anna fartøy
    Døme
    • navigere i ureint farvatn
  2. finne posisjonen og leia for
    Døme
    • trekkfuglar kan navigere etter stjernene;
    • navigere utan GPS
  3. flytte seg i ein digital struktur
    Døme
    • med musa kan du navigere deg fram
  4. handle slik at ein oppnår det ein ynskjer
    Døme
    • leiarar må navigere klokt
  5. finne fram, orientere seg
    Døme
    • navigere i informasjonsjungelen
Artikkelside

ekteskapsbyrå

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

byrå (1) som ordnar kontakt mellom personar som ynskjer ekteskap
Døme
  • dei trefte kvarandre gjennom eit ekteskapsbyrå
Artikkelside

minst

adjektiv

Opphav

norrønt minnstr, superlativ av liten; jamfør mindre

Tyding og bruk

  1. i høgste grad liten
    Døme
    • det minste rommet;
    • utan minste tvil;
    • dei minste kommunane;
    • ingen viste den minste interesse
    • brukt som substantiv:
      • ikkje bry seg det minste
  2. yngst
    Døme
    • det minste barnet
    • brukt som substantiv:
      • vere heime med minsten;
      • ein karusell for dei minste
  3. brukt som adverb: i liten grad
    Døme
    • gjere minst mogleg;
    • dei kjem når ein minst ventar dei;
    • alle gledde seg, ikkje minst barna
  4. brukt som adverb: ikkje mindre enn
    Døme
    • minst tre år;
    • det kostar minst 500 kr

Faste uttrykk

  • i det minste
    i alle fall
    • du kunne i det minste prøve
  • i minste laget
    mindre enn ein ynskjer;
    vel liten
    • arealet er i minste laget
  • i minsto
    med dativ: i det minste
  • ikkje det minste
    ikkje det grann
    • ho var ikkje det minste overraska
Artikkelside

lojalitetskonflikt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

indre konflikt når ein er tvinga til å velje kven eller kva ein ynskjer å vere lojal (1) mot
Døme
  • barna kom i ein lojalitetskonflikt mellom skulen og heimen
Artikkelside

klatresamfunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samfunn der folk ynskjer å klatre (1, 2) til høgare posisjonar
Døme
  • statusjaget i eit klatresamfunn
Artikkelside

etterutdanne

etterutdanna

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

gje utfyllande utdanning som byggjer på tidlegare utdanning
Døme
  • bedrifta ynskjer å etterutdanne fleire av dei tilsette;
  • han etterutdanna seg til helsesjukepleiar
Artikkelside

karensdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i Noreg før 1978: dag i byrjinga av ein sjukdom ein ikkje får sjukepengar eller dagpengar for
Døme
  • dei ynskjer å innføre ei ordning med to karensdagar
Artikkelside

kapitalisere

kapitalisera

verb

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. rekne ut noverdi av framtidig verdi eller inntekt;
  2. gjere til kapital;
    Døme
    • dei kapitaliserte eigedomane
  3. i overført tyding: dra nytte av
    Døme
    • leiinga ynskjer å kapitalisere på spisskompetansen i selskapet
Artikkelside

kaféliv, kafeliv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

miljø og atmosfære som er typisk for (gjester på) kafear
Døme
  • urbant kaféliv;
  • nyte kafélivet;
  • dei yngre ynskjer seg kaféliv på bygda
Artikkelside
Side 2 av 9