Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
39 treff

Bokmålsordboka 26 oppslagsord

hundrer

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

siffer som står til venstre for tieren i et flersifret tall
Artikkelside

venstrekjøring

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

trafikk der møtende kjøretøy holder til venstre
Eksempel
  • Storbritannia har venstrekjøring
Artikkelside

venstrehengslet, venstrehengsla

adjektiv

Betydning og bruk

Eksempel
  • døra er venstrehengslet – svinger til venstre når en åpner den mot seg
Artikkelside

venstre 3

adjektiv

Opphav

norrønt vinstri; beslektet med venn

Betydning og bruk

som ligger på den siden, i den retningen der hjertet normalt er;
Eksempel
  • venstre fot, hånd, øye;
  • huset ligger på venstre side av veien;
  • ha vondt i venstre side;
  • ta av til venstre;
  • se til venstre og høyre;
  • sitte til venstre for en
  • i fotball, sett fra eget mål
    • venstre back
  • som substantiv:
    • ikke vite forskjell på venstre og høyre
  • om slag med venstre hånd:
    • få seg en rett venstre på haka

Faste uttrykk

  • gjøre venstre om
    (vende seg) mot venstre
Artikkelside

venstre 2

substantiv intetkjønn

Opphav

etter fransk la gauche, betegnelse på dem som i den franske nasjonalforsamlingen i 1789 satt til venstre for presidenten

Betydning og bruk

(navn på) politisk parti, gruppe, retning med et liberalt (eller sosialistisk) idégrunnlag;
motsatt høyre (2
Eksempel
  • det danske venstre;
  • stemme Venstre
Artikkelside

utrykking, utrykning

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. det å rykke ut;
    særlig: det at politi, brannvesen, ambulanse eller militære drar ut med folk og kjøretøyer på oppdrag
  2. linjestart (en eller flere bokstaver) til venstre for resten av linjene i en artikkel eller spalte
Artikkelside

tverr

adjektiv

Opphav

norrønt þverr, egentlig ‘som går på tvers’

Betydning og bruk

  1. jamfør tverrstanse
    Eksempel
    • en tverr vending til venstre
  2. Eksempel
    • han sa tvert nei til forslaget
  3. Eksempel
    • være tverr og mutt
Artikkelside

trapp 1

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

fra lavtysk av trappen ‘stampe, trå hardt’; samme opprinnelse som trampe (2

Betydning og bruk

  1. (rekke av) sammenhengende trinn eller avsatser
    Eksempel
    • hun gikk opp trappa;
    • to trapper opp og til venstre
  2. Eksempel
    • leke i trappa;
    • gardintrapp, rulletrapp, laksetrapp

Faste uttrykk

  • på trappene
    (være) nær forestående
  • slite trappene hos
    komme ofte til (noen)
Artikkelside

tier

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. noe(n) som har (start)nummer ti
    Eksempel
    • ta tieren – buss eller trikk nummer ti;
    • tieren deres er farlig foran mål – spiller nummer ti
  2. deltaker som blir nummer ti
  3. spillkort eller lignende med verdien ti
    Eksempel
    • tieren i spar
    • resultat som gir ti poeng
      • han fikk en tier i forrige spilleomgang – tippekupong med ti rette;
      • skyte tre strake tiere
  4. Eksempel
    • kan du låne meg en tier?
  5. siffer som står til venstre for eneren i flersifrete tall
    Eksempel
    • enere, tiere og hundrere
Artikkelside

steilskrift

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

håndskrift (1 der bokstavene står rett opp eller skråner til venstre
Artikkelside

Nynorskordboka 13 oppslagsord

venstre 3

adjektiv

Opphav

norrønt vinstri; samanheng med ven (1

Tyding og bruk

som ligg på den sida, i den leia som hjartet er;
Døme
  • venstre fot(en), hand(a);
  • andre gata til venstre;
  • sjå, gå til venstre;
  • på venstre sida av vegen, elva;
  • ha vondt i venstre sida;
  • huset ligg på venstre handa
  • i fotball, sett frå eige mål:
    • venstre back
  • som substantiv, i boksing: slag med venstre handa
    • få seg ein rett venstre på haka

Faste uttrykk

  • gjere venstre om
    (vende seg) mot venstre
Artikkelside

avkøyring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. stad der ein kan køyre (1) av frå ein (hovud)veg
    Døme
    • ta tredje avkøyring til venstre
  2. det å køyre av frå eller utfor vegen
    Døme
    • autovernet skal hindre avkøyring
Artikkelside

av 2

preposisjon

Opphav

norrønt af

Tyding og bruk

  1. står til nemning for utgangspunktet for ei rørsle eller for det som noko blir skilt frå
    Døme
    • dette av hesten;
    • hogge greinene av treet;
    • ikkje kome av flekken;
    • gå ut av huset;
    • kome opp av vatnet;
    • kome ned av fjellet;
    • slite helsa av seg;
    • kome ut av kontroll
  2. står til nemning for opphav
    Døme
    • vere av same ætta;
    • abortlova av 1978;
    • ny av året;
    • lære av noko;
    • ha glede av noko;
    • få låne noko av nokon;
    • ein roman av ein debutant
  3. står til nemning for årsak til eller motiv for ei gjerning eller ein tilstand
    Døme
    • sjuk av sorg;
    • klok av skade;
    • skjemmast av noko;
    • gjere noko av fri vilje;
    • det lyser av dag;
    • melde avbod på grunn av sjukdom;
    • vere avhengig av nokon;
    • av samanhengen ser vi at …;
    • ha eit inntrykk av at …
  4. står til nemning for emne, slag, middel, reiskap eller måte
    Døme
    • ein ring av gull;
    • leve av fiske;
    • ta i av alle krefter;
    • vere av same meining;
    • i ein fart av 80 km i timen;
    • kan du ta eit bilete av meg?
  5. står til nemning for ein heilskap eller ei mengd
    Døme
    • kvar og ein av oss;
    • for mykje av det gode;
    • pengar har eg nok av;
    • resten av dagen
  6. med omsyn til;
    når det gjeld
    Døme
    • norsk av ætt og sinn;
    • liten av vekst
  7. brukt i uttrykk for samband mellom eigar og eigedom og for tilknytingssamband
    Døme
    • eigaren av ein gard;
    • kven er du dotter av?
    • sitje ved enden av bordet;
    • summen av to tal;
    • føremonen av å ha gode evner
  8. står til det logiske subjektet i setninga
    Døme
    • boka er skriven av ein kjend forfattar;
    • han var likt av alle
  9. står til ein karakteristikk
    Døme
    • ein mann av få ord;
    • ein formidlar av rang
  10. brukt i visse uttrykk som omtolking av opphavleg norrønt at (eller dansk ad)
    Døme
    • le av noko;
    • gå inn av døra
  11. brukt i uttrykk for mengd
    Døme
    • 97 av 100 gonger;
    • vere full av lovord
  12. står til noko eller nokon som det blir gjort noko med
    Døme
    • restaurering av kulturminne;
    • ho gjorde narr av han
  13. står til refleksivt pronomen som tillegg til adjektiv eller adverb for å skildre ein person
    Døme
    • vere redd av seg;
    • han var uroleg og ute av seg
  14. står til noko eller nokon som blir samanlikna med noko anna
    Døme
    • ein thriller av ein fotballkamp;
    • ein brande av ein kar
  15. brukt som adverb: bort, i veg, til sides, unna;
    jamfør av stad
    Døme
    • smyge seg av;
    • vegen bøyer av sørover;
    • ta av til venstre;
    • vere av etter ved og vatn;
    • vike av frå den rette linja;
    • skremme nokon av;
    • leggje av pengar;
    • kvar skal du av?
  16. brukt som adverb: om lausriving, fråskiljing, deling, etterlikning
    Døme
    • ta av loket;
    • gå av på neste stasjon;
    • ta av seg skoa;
    • slite av eit tau;
    • skilje seg av med noko;
    • venje ein av med noko;
    • setje av pengar til noko;
    • skrive av noko
  17. brukt som adverb: viser at noko blir avbrote eller tek slutt
    Døme
    • slå av varmen;
    • skru av lyset
  18. brukt som adverb: viser at noko minkar eller får eit resultat
    Døme
    • bløme av;
    • stilne av;
    • fyre av eit skot;
    • det blir det ikkje noko av

Faste uttrykk

  • av og til
    stundom, innimellom, no og då
  • av seg sjølv
    ved eiga kraft
    • dette vil gå av seg sjølv
  • frå ___ av
    i uttrykk for tid: frå (eit gjeve tidspunkt) og på uviss tid framover
    • frå morgonen av;
    • frå no av
Artikkelside
Side 2 av 3