Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
355 treff

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

Nynorskordboka 352 oppslagsord

plotte

plotta

verb

Tyding og bruk

merkje av på kart, i diagram eller liknande (til dømes ein posisjon, ei rørsle eller ei hending)
Døme
  • dei plottar punkta på arket

Faste uttrykk

  • plotte inn
    føre inn i eit grafisk eller elektronisk system
    • dei plotta inn anløpshamnene til skipet;
    • arbeidsoppgåvene vart plotta inn i systemet
Artikkelside

plott 2

substantiv inkjekjønn

Uttale

plått

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. avmerking på kart eller i diagram (til dømes av ein posisjon, ei rørsle eller ei hending)
  2. kart, diagram eller liknande som noko er plotta inn på
Artikkelside

krossteikn, korsteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. rørsle med handa, fingeren som lagar ein kross (5)
    Døme
    • gjere krossteiknet
  2. merkje med form som ein kross på hus, reiskap, husdyr som etter folketrua vernar mot vonde makter, sjukdom, skade og liknande
Artikkelside

loop

substantiv hankjønn

Uttale

lup

Opphav

frå engelsk , opphavleg ‘lykkje’

Tyding og bruk

vertikal, sirkelforma rørsle med fly i lufta;
øving i kunstflyging, det å loope
Artikkelside

luftmotstand

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kraft som verkar mot ting som er i rørsle gjennom luft
Artikkelside

pendelrørsle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. rørsle som ein pendel (1) gjer att og fram over ei kvilestilling
  2. i overført tyding: det at noko stadig går frå det eine ytterpunktet til det andre
    Døme
    • historia er ei pendelrørsle
Artikkelside

over-

i samansetning

Tyding og bruk

  1. om øvste del;
    i ord som overarm og overklasse
  2. om rørsle ovanfrå og ned på, i retning av, vidare enn og liknande;
    i ord som overfalle og overskride
  3. om overordning;
  4. om høg grad;
    i ord som overbegeistra
  5. om for høg grad;
Artikkelside

lokomotiv

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå latin , av locus ‘stad’ og motivus ‘som gjev rørsle’

Tyding og bruk

  1. vogn med drivmaskin som kan dra jernbanevogner
    Døme
    • damplokomotiva vart erstatta av elektriske og dieseldrivne lokomotiv
  2. i overført tyding: drivkraft i ei utvikling
    Døme
    • verksemda skal vere eit lokomotiv for eit nytt industrieventyr
Artikkelside

kurs 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin cursus ‘løp’

Tyding og bruk

  1. retning for rørsle;
    Døme
    • stikke ut kursen;
    • halde kursen;
    • skiløparane kom ut av kurs i uvêret;
    • setje kursen heim
  2. retning for utvikling;
    måte å forhalde seg til noko eller noko på
    Døme
    • landet måtte endre kurs;
    • dette endra kursen på historia
  3. gjeldande verdi på pengar, verdipapir og liknande
    Døme
    • kursen på pundet har stige;
    • aksjane fall i kurs
  4. einskild leidning i eit elektrisk system;

Faste uttrykk

  • leggje om kursen
    • forandre retning
      • flyet la om kursen nokre grader
    • forandre plan eller haldning
      • regjeringa må leggje om kursen
  • stø kurs
    fast eller sikker retning;
    fast haldning eller plan
    • flyet hadde stø kurs;
    • laget held stø kurs mot elitedivisjonen
  • stå høgt i kurs
    vere høgt verdsett;
    vere godt likt
    • den nye plata står høgt i kurs hos fansen
Artikkelside

piruett

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk, opphavleg ‘snurrebass’

Tyding og bruk

  1. i ballett: rask, roterande rørsle på tåspiss
  2. i kunstløp på skeiser: rask, roterande rørsle på eitt bein
  3. i dressurriding: dobbel heilomvending på bakbeina av hest i galopp
Artikkelside
Side 2 av 36