Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
150 treff

Bokmålsordboka 47 oppslagsord

Nynorskordboka 103 oppslagsord

dermed, dimed

adverb

Opphav

av der; eller di (1

Tyding og bruk

med det
Døme
  • dei vinka, og dermed fór dei;
  • eg fekk influensa og dermed feber

Faste uttrykk

  • dermed basta!
    brukt for å avslutte ei meiningsytring
    • eg har sagt nei, dermed basta!
Artikkelside

dernest, dinest

adverb

Opphav

av der; eller di (1

Tyding og bruk

Døme
  • først kom suppa, dernest hovudretten;
  • dernest må vi samle trådane
Artikkelside

din

determinativ possessiv

Opphav

norrønt þinn, þín, þitt, þínir

Tyding og bruk

  1. som adjektiv, ved eigedoms- og tilhøyrsleforhold:; jamfør du
    Døme
    • er dette bilen din?
    • er du på rommet ditt?
    • kva heiter mor di?
    • føresett:
      • det er di eiga skuld
    • føresett med trykk:
      • er det mi eller di bok?
    • som substantiv:
      • hels dine! – familien din e l;
      • ikkje sjå skilnad på mitt og ditt
  2. i tiltale føre eit substantiv (oftast skjellsord) med tyding du
    Døme
    • din tufs!
Artikkelside

derfor, difor

adverb

Opphav

av der; eller di (1

Tyding og bruk

  1. av den grunn
    Døme
    • det regna, og derfor tok ho bilen;
    • det var derfor dei reiste
  2. for den skuld, likevel, men
    Døme
    • derfor treng det ikkje vere slik
Artikkelside

dechiffrere

dechiffrera

verb

Uttale

desjifreˊre

Opphav

av fransk dechiffrer, de- og chiffre ‘siffer’; jamfør de- og chiffrere

Tyding og bruk

  1. overføre chiffertekst til vanleg tekst;
    til skilnad frå chiffrere
    Døme
    • dechiffrere eit telegram
  2. i overført tyding: tyde eller tolke
    Døme
    • dechiffrere skrifta på resepten;
    • dechiffrere handskrifta til nokon;
    • eg klarer ikkje dechiffrere bablinga di
Artikkelside

dele 2

dela

verb

Opphav

norrønt deila(st); opphavleg frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. stykkje opp ein heilskap i mindre einingar;
    kløyve, skilje
    Døme
    • dele noko på tvers
    • brukt som adjektiv:
      • det er delte meiningar om kva som er best;
      • mange foreldre har delt omsorg
  2. Døme
    • gonge og dele;
    • 12 delt på 3 er 4
  3. skifte (2, 4), fordele;
    Døme
    • fiskarane delte fangsten mellom seg;
    • arbeidet er delt på fleire byggjefirma
  4. ha felles eigarskap over;
    ha saman
    Døme
    • dele hybel;
    • dele æra;
    • eg deler ikkje meininga di
  5. informere, fortelje, kunngjere;
    gje andre innsikt i
    Døme
    • venninnene delte alt med kvarandre;
    • dele innlegg på sosiale medium;
    • dele meiningane sine;
    • han delte erfaringane sine med gruppa

Faste uttrykk

  • dele inn
    samle i ulike grupper eller inndelingar;
    gruppere, avgrense
    • boka er delt inn i femten kapittel
  • dele seg
    splitte seg i fleire delar eller komponentar;
    samle seg i to eller fleire grupperingar
    • retten delte seg i saka
  • dele syn
    vere samd
    • eg deler syn med partiet i mange saker
  • dele ut
    gje, overrekkje;
    fordele
    • dele ut ein pris;
    • dei delte ut gratis vaflar på arrangementet
Artikkelside

brandy

substantiv hankjønn

Uttale

brænˊdi

Opphav

frå engelsk , forkorting for forelda brandwine, brandewine ‘brennevin’

Tyding og bruk

druebrennevin som blir lagra på fat (2)
Døme
  • vi fekk kaffi og brandy etter middagen
Artikkelside

botferdig

adjektiv

Uttale

boˊtfærdi; botfærˊdi

Opphav

frå lågtysk; jamfør bot

Tyding og bruk

budd til å gjere bot (3);
angrande, tregefull
Døme
  • ein botferdig syndar
Artikkelside

bi- 2

prefiks

Opphav

av latin bis ‘to gonger’

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som nemner to delar, fenomen eller eigenskapar;
i ord som bigami og bilateral;
jamfør di- (1
Artikkelside

bandy

substantiv hankjønn

Uttale

banˊdi; bænˊdi

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

ballspel (2) på skeiser (1 mellom to 11-mannslag der dei nyttar trekøller og ein liten, hard ball
Døme
  • spelereglane i bandy liknar reglane i fotball
Artikkelside
Side 10 av 11