Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
148 treff

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

pauke

substantiv hankjønn

Opphav

fra tysk

Betydning og bruk

halvkuleformet slaginstrument der åpningen er dekt med et utspent skinn som kan stemmes
Eksempel
  • spille pauke i symfoniorkesteret
Artikkelside

pizza

substantiv hankjønn

Uttale

pitsa

Opphav

fra italiensk

Betydning og bruk

rett av gjærdeig, som er kjevlet ut, dekt med ost, tomater, kjøtt eller lignende, stekt i ovn
Artikkelside

oversådd

adjektiv

Betydning og bruk

som er dekt med store mengder av noe
Eksempel
  • himmelen var oversådd med stjerner;
  • området er oversådd med miner
Artikkelside

hellelagt

adjektiv

Betydning og bruk

dekt av heller (1
Eksempel
  • en hellelagt gårdsplass;
  • en hellelagt terrasse;
  • gå opp den hellelagte gangveien
Artikkelside

fordekt

adjektiv

Opphav

fra lavtysk ‘dekt, hemmelig’; av foreldet fordekke ‘skjule’

Betydning og bruk

  1. skjult, forkledd
    Eksempel
    • en fordekt politiagent
  2. Eksempel
    • det var noe fordekt ved den fyren
Artikkelside

Nynorskordboka 143 oppslagsord

arena

substantiv hankjønn

Uttale

areˊna

Opphav

frå latin ‘sand’ (som kampplassen var dekt med)

Tyding og bruk

  1. kampplass i romersk amfiteater (1) eller stadion for tyrefekting
  2. stad der idrettskonkurransar, konsertar og liknande blir arrangerte
    Døme
    • ein arena for lokale band;
    • ein stadion som skal vere arena for NM i friidrett
  3. i overført tyding: stad der noko skjer
    Døme
    • dukke opp på den politiske arenaen
Artikkelside

gro ned

Tyding og bruk

vere i ro så lenge eller bli brukt så lite at noko blir dekt med rot, skit eller vegetasjon;
Sjå: gro
Døme
  • muren er i ferd med å gro ned
Artikkelside

gro 2

verb

Opphav

norrønt gróa

Tyding og bruk

  1. byrje å vekse frå frø, frukt eller knoll;
    Døme
    • potetene gror
  2. vekse fram, utvikle seg;
    finnast på ein stad
    Døme
    • graset gror dårleg;
    • håret har begynt å gro ut igjen;
    • det gror godt i hagen i år;
    • om vinteren gror ingenting
  3. i overført tyding: vekse fram, utvikle seg, finnast
    Døme
    • det gror godt i rørsla for tida;
    • ein ny generasjon av politikarar er i ferd med å gro fram
  4. om sår: lækjast, heilne, bli bra;
    fyllast med nytt kroppsvev
    Døme
    • såret har ikkje grodd enno
  5. få til å vekse;
    la vekse
    Døme
    • gjere eit forsøk på å gro bart

Faste uttrykk

  • gro att/til
    vekse til med vegetasjon;
    tetne med skit
    • lyngheia er i ferd med å gro til;
    • området gror att med skog
  • gro fast
    • bli verande i ro så lenge at ein heng fast i underlaget eller ein annan ting
      • fiber frå kleda har grodd fast i såret
    • i overført tyding: bli verande på ein stad eller i ein tilstand så lenge at ein ikkje greier å fare vekk frå staden eller endre tilstand
      • eg vil ikkje gro fast i denne jobben resten av livet;
      • etter 50 år har dei grodd fast i bygda
  • gro ned
    vere i ro så lenge eller bli brukt så lite at noko blir dekt med rot, skit eller vegetasjon
    • muren er i ferd med å gro ned
Artikkelside

rimlagd

adjektiv

Tyding og bruk

dekt med rim;
Døme
  • marka er rimlagd
Artikkelside

rimete

adjektiv

Tyding og bruk

som er dekt av rim (2
Døme
  • marka er rimete
Artikkelside

rim 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hrím

Tyding og bruk

lag av små iskrystallar
Døme
  • bilvindauget var dekt av rim
Artikkelside

respatexbord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bord med bordflate dekt med respatex
Artikkelside

proteinbehov

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mengd av protein som eit individ treng;
Døme
  • halvparten av proteinbehovet blir dekt av mjølk og mjølkeprodukt
Artikkelside

berr

adjektiv

Opphav

norrønt berr

Tyding og bruk

  1. ikkje (over)dekt, udekt;
    Døme
    • vere berr på halsen;
    • blomstre på berr kvist
  2. Døme
    • sanninga ligg ikkje alltid berr for auga
    • brukt som adverb: klart, tydeleg
      • det skein så bert for henne korleis det var
  3. Døme
    • drikke dropane berre;
    • seie berre sanninga
    • brukt som adverb:
      • vere bert aleine
  4. brukt forsterkande: jamfør berre (4
    Døme
    • det var som berre fanden;
    • sterk som berre det

Faste uttrykk

  • berr mark
    mark utan snødekke;
    berrmark
  • for sitt berre liv
    om det så galdt livet
  • på berr bakke
    utan noko å hjelpe, livberge seg med
  • under berr himmel
    utan tak over hovudet
Artikkelside

overgrodd

adjektiv

Opphav

av over og gro (2

Tyding og bruk

dekt av noko som har grodd opp eller over;
Døme
  • hagen var heilt overgrodd av løvetann
Artikkelside
Side 1 av 15