Enkelt søk | Nynorskordboka

Nynorskordboka 2 oppslagsord

substantiv inkjekjønn

norrønt þak

øvste del av ein bygning som tener som avslutning ovantil og til vern mot vêret;
toke (1
Døme
- leggje skifer på taket;
- kråka sit på taket
- - pulttak
  - saltak
  - skifertak
  - torvtak
øvste, dekkjande del av eit rom;
himling (2
Døme
- han nådde mest opp i taket
i overført tyding: avgrensing, øvre grense
Døme
- setje tak på løyvingane
- - kostnadstak
  - rentetak

gå i taket
- stige sterkt
  prisane gjekk i taket
- la ei sterk kjensle (særleg sinne) få brått utløp;
  eksplodere (2)
  ho gjekk i taket da saka vart kjend;
  han gjekk i taket av glede
ha tak over hovudet
ha husrom
hoppe i taket
la glede eller liknande kjensle brått få utløp
han kunne ha hoppa i taket av lykke
hælane i taket
full fest
høgt under taket
- med stor avstand frå golv til tak
  det er høgt under taket i matsalen
- prega av toleranse
  i dette miljøet er det høgt under taket
lågt under taket
- med liten avstand frå golv til tak
- lite vidsyn, liten toleranse
  det var ikkje lågt under taket i avisredaksjonen
setje kryss i taket
markere noko heilt uventa (som ein er glad for)
stange i taket
møte ei hindring som som stoppar vekst, utvikling eller liknande
marknaden stangar i taket
under tak
- om bygning: med ferdig bygd tak
  hallen skal vere under tak før sommaren
- inn i ein bygning;
  i hus
  dei fekk kornet under tak
- i same bustad eller heim
  dei lever under tak med besteforeldra

substantiv inkjekjønn

norrønt tak

det å ta (1);
grep (1)
Døme
- få godt tak;
- ta tak i tauet;
- sleppe taket i rattet;
- ho greip tak i armen hans
det at noko festar seg;
feste, hald
Døme
- få tak med spettet;
- elden fekk tak;
- vinteren sleppte taket
herredøme, kontroll
Døme
- ho har eit tak på meg;
- få taket på motstandaren;
- læraren har mista taket på elevane
(kraftig) rørsle med arm, hand eller reiskap;
strøk, drag
Døme
- symje med rolege tak;
- eit tak med ljåen;
- eit tak på fela
- - spadetak
  - symjetak
  - åretak
det å takast (2);
styrkeprøve
Døme
- ta eit tak med nokon
- - basketak
  - ryggtak
det å anstrengje seg;
fysisk eller mentalt krafttak;
pårøyning
Døme
- ta det tyngste taket;
- eit liv med harde stunder og tunge tak
kraft og mot til å gjere noko;
viljestyrke, framtak (2)
Døme
- det er ikkje tak i han
brått åtak av sjukdom, smerte eller liknande;
ri (1, 1)
Døme
- sjukdomen kjem i harde tak
avgrensa strekning;
(kort) periode;
einskilt tilfelle;
bolk, etappe, rykk
Døme
- i eitt tak;
- rykkje fram i tak;
- arbeide i tak;
- dei måtte vente eit tak
del av reiskap som ein held i;
jamfør handtak (1)
brukt som etterledd i samansetningar: stad der ein tek ut noko
- - grustak
  - sandtak