Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 6 oppslagsord

tenne 1

tenna

verb

Opphav

mellomnorsk tenda, jamfør norrønt tendra og, gammaldansk tændæ; samanheng med tandre (2 og tunder

Tyding og bruk

  1. få (noko) til å brenne;
    Døme
    • tenne bål;
    • tenne ei fyrstikk;
    • tenne opp i, på peisen;
    • tenne på eit hus
  2. skru på (elektrisk) lys
    Døme
    • tenne ei fyrlykt;
    • tenne taklampa
  3. få (ein sprengladning) til å gå av
  4. om eksplosjonsmotor: starte (1
  5. fate eld, fengje
    Døme
    • det tende i flishaugen
  6. gjere oppglødd, inspirere
    Døme
    • ei bok som tennervekkjer levande interesse;
    • talaren tende tilhøyrarane
    • få til å loge opp;
      vekkje til live
      • tenne ei von
    • bli oppglødd
      • tenne på ein idé;
      • tenne erotisk

lyktetennar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: person som passa og tende gatelykter

bildekk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. dekk (1) for bilar på ferjer eller båtar
  2. dekk (2) på bilhjul
    Døme
    • kjøpe nye bildekk;
    • demonstrantane tende på bildekk

flamme 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin flamma

Tyding og bruk

  1. tunge av eld frå noko som brenn;
    Døme
    • tenne ei flamme;
    • brenne med flamme
  2. noko som liknar på ei flamme (1, 1)
    Døme
    • flammer i huda
  3. sterk hugrørsle, eldhug
    Døme
    • predikanten tende ei flamme i dei unge
  4. person som ein er forelska i;
    Døme
    • den siste flamma hans

Faste uttrykk

  • gå opp i flammer
    brenne opp
    • heile kvartalet gjekk opp i flammer
  • i fyr og flamme
    • i full fyr;
      overtend
      • huset var i fyr og flamme
    • sterkt oppglødd
      • dei vart i fyr og flamme over ideen
  • stå i flammer
    stå i brann;
    brenne
    • huset stod i flammer

rydning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. stad ein ryddar eller har rydda for å dyrke jord, byggje eller liknande
    Døme
    • fleire rydningar er komne under kultur i år
  2. open (og rydda) flate i skog eller liknande
    Døme
    • dei kom til ei rydning i skogen;
    • dei tende bål i rydninga

Faste uttrykk

  • brøyte seg rydning
    setje seg sjølv i ein betre posisjon
    • bandet brøyta seg rydning på hitlistene

skreddartime

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skumringstime (da skreddaren tidlegare måtte stoppe å sy før han tende lyset)