Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 188 oppslagsord

kravfull

adjektiv

Opphav

av krav (1

Tyding og bruk

som krev heller mykje;
som set store krav;
Døme
  • ein kravfull unge;
  • eit kravfullt arbeid;
  • kravfulle fjellplanter

krapyl

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk ‘fyll, pakk’; frå latin crapula ‘rus’

Tyding og bruk

  1. forakteleg person;
    pøbel, slyngel, utskot (3)
    Døme
    • sjå kva dei frekke krapyla har gjort
  2. gruppe av personar som ein foraktar;
    Døme
    • pakk og krapyl
  3. liten unge
    Døme
    • følgje krapylet i barnehagen

asperger

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den austerrikske barnelegen Hans Asperger, 1906–1980

Tyding og bruk

kortform av Aspergers syndrom
Døme
  • barn og unge med asperger

kvedar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som kved (3
Døme
  • folkesongar framførte av unge kvedarar

kvinne

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kvinna

Tyding og bruk

  1. vaksen person av hokjønn;
    Døme
    • utvikle seg frå jente til kvinne;
    • den 20 år gamle kvinna;
    • fleire kvinner enn menn;
    • dei unge kvinnene
  2. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ei kvinne med omsyn til verv, tilhøyrsle eller liknande

Faste uttrykk

  • krevje si kvinne
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje sin mann
    • 100 reisedøgn i året krev si kvinne
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon

kvelp, kvalp

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hvelpr, jamfør svensk valp; dansk hvalp

Tyding og bruk

  1. unge av hund eller anna dyr av hundefamilien
    Døme
    • kvelpar
  2. nedsetjande: jypling, lømmel;
    jamfør gutekvelp

kokkelere

kokkelera

verb

Tyding og bruk

sysle med matlaging;
lage mat
Døme
  • lære barn og unge å kokkelere sjølv

indoktrinere

indoktrinera

verb

Opphav

av engelsk indoctrinate; jamfør doktrine

Tyding og bruk

påverke systematisk og einsidig til eit visst syn
Døme
  • radikale grupper prøver å indoktrinere dei unge og sårbare
  • brukt som adjektiv
    • eit uopplyst og indoktrinert publikum

kattunge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

unge av katt (1)
Døme
  • ein kjælen kattunge

kalv

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kalfr

Tyding og bruk

  1. unge av storfe og visse andre drøvtyggjarar
    Døme
    • kjøpe ein kalv;
    • flytte kyr og kalvar til eit anna beite;
    • hjortekolla og kalven
  2. Døme
    • ha kalv til middag
  3. Døme
    • ein kalv til å ro
  4. stykke av bre som har kalva (2
  5. opning til eller del av teine og ruse;
    buk (3) i not
  6. mjuk ved nærmast mergen i trestamme;
    rivne kring eller i årring
  7. tynn line som kjerne i tau