Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 47 oppslagsord

varmekraft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

effekt frå varmekraftmaskin;
elektrisk kraft utvunnen av varme
Artikkelside

strukturrasjonalisere

strukturrasjonalisera

verb

Tyding og bruk

endre strukturar i noko for å oppnå høgare effekt
Døme
  • strukturrasjonalisere jordbruket med å slå saman fleire bruk
Artikkelside

stereofonisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld stereofoni, som gjev romkjensle
Døme
  • stereofonisk lyd(attgjeving);
  • stereofonisk effekt
Artikkelside

erstatning

substantiv hokjønn

Opphav

av erstatte

Tyding og bruk

  1. det å erstatte
    Døme
    • erstatning av personale
  2. noko som kompenserer for tap eller skade;
    vederlag, godtgjersle;
    jamfør erstatte (3)
    Døme
    • yte erstatning for tap;
    • krav om erstatning;
    • få erstatning for utgiftene;
    • dei måtte betale fleire millionar i erstatning
  3. noko ein byter noko ut med og som har (tilnærma) same effekt, nytte eller funksjon som det opphavlege;
    Døme
    • bruke naturgass som erstatning for olje;
    • maskinar vil aldri vere ei fullgod erstatning for menneskeleg kontakt og omsorg
Artikkelside

effektiv

adjektiv

Opphav

av latin effectivus ‘verksam’; samanheng med effekt

Tyding og bruk

  1. som verkar godt eller tener føremålet godt;
    som raskt når eit godt resultat;
    føremålstenleg, verksam;
    dugande
    Døme
    • ein effektiv metode;
    • effektive tiltak;
    • effektiv utnytting av plassen;
    • effektiv kontroll;
    • ei effektiv leiing;
    • ho er svært effektiv
    • brukt som adverb
      • arbeide effektivt
  2. reell, røynleg, faktisk (når ein ser vekk frå avbrot eller liknande)
    Døme
    • effektiv arbeidstid

Faste uttrykk

  • effektiv rente
    rente på lån per år, irekna gebyr og andre kostnader;
    til skilnad frå nominell rente
Artikkelside

dynamitt

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk dynamis ‘kraft’; laga av den svenske oppfinnaren Alfred Nobel

Tyding og bruk

  1. sprengstoff av mellom anna nitroglyserol
    Døme
    • sprengje vekk steinane med dynamitt
  2. i overført tyding: noko som har kraft og kan gje sterk effekt
    Døme
    • saman er vi dynamitt;
    • saka er politisk dynamitt
Artikkelside

best 2

adjektiv

Opphav

norrønt beztr; superlativ av bra og god

Tyding og bruk

  1. som dugar til mest, med størst dugleik;
    Døme
    • vere best i verda;
    • beste spelaren på bana;
    • den beste idrettsutøvaren
    • brukt som substantiv:
      • gjere sitt beste;
      • prestere på sitt beste
  2. mest tenleg, som gjev mest nytte;
    Døme
    • den beste løysinga;
    • det er best ikkje å nemne det;
    • det blir best for alle;
    • kjolen har sett sine beste dagar
    • brukt som substantiv:
      • til beste for alle;
      • tenkje berre på sitt eige beste
  3. som ein rangerer høgast, som tiltaler sansane mest;
    mest behageleg eller gledeleg
    Døme
    • beste frukta er pærer;
    • aust eller vest, heime er best;
    • beste handelen eg har gjort;
    • min beste ven
    • brukt som substantiv:
      • det beste eg har sett;
      • prestere som de beste
  4. i størst mon;
    Døme
    • eg har best tid om kvelden;
    • det er best plass hos deg
  5. mest moralsk høgtståande;
    Døme
    • det beste mennesket eg kjenner;
    • gjere det som er best
  6. mest velgrunna eller gyldig
    Døme
    • beste odelsrett har eldste barnet;
    • beste prioritet
  7. gjævast, rikast
    Døme
    • beste folka i bygda
  8. brukt som adverb: lettast, med minst vanske;
    tydelegast
    Døme
    • av dette ser vi best kva som må gjerast
  9. brukt som adverb: grundigast, forsvarlegast;
    kraftigast, mest intenst
    Døme
    • ein er best hjelpt når ein er sjølvhjelpt;
    • springe som best ein kan;
    • ho trivst best heime
    • brukt som subjunksjon:
      • best det var, gjekk ho

Faste uttrykk

  • best før
    om matvarer: av best kvalitet før
    • mjølka er best før 18.03.19
  • det beste ein veit
    det ein rangerer høgast (innanfor eit slag)
    • pizza er det beste eg veit;
    • dansing er det beste han veit
  • det kan hende den beste
    ofte brukt for å gje trøyst:
    • eit mistak som kan hende den beste;
    • utur kan skje sjølv den beste
  • etter beste evne
    så godt ein klarar
    • prøve etter beste evne;
    • eg har etter beste evne prøvd å forstå
  • i beste fall
    om alt går etter planen;
    med best tenkjelege utfall
    • forskinga kan i beste fall gje oss svar på eit viktig spørsmål;
    • eit tiltak som i beste fall ikkje vil ha nokon effekt
  • i sin beste alder
    i den alderen ein gjer mest eller best arbeid
    • vere nyutdanna og i sin beste alder
  • i sine beste år
    i den alderen då arbeidsevna er på topp
    • ein gardbrukar i sine beste år
  • på sitt beste
    i si mest framgangsrike utgåve;
    på høgdepunktet, i toppform
    • Beatles på sitt beste;
    • bading er ein del av sommaren på sitt beste
  • som best ein kan
    så godt ein greier eller det lèt seg gjere
Artikkelside
Side 5 av 5