Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 67 oppslagsord

gudsprov

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å prove Guds eksistens ved hjelp av filosofiske argument
Døme
  • gudsprov utforma av Augustin
Artikkelside

gudsrike

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Guds rike;
Artikkelside

gudsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Guds ord, bibelord
Døme
  • høyre eit gudsord

Faste uttrykk

  • gudsord frå landet
    naiv, urøynd person
Artikkelside

gudsbarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Jesus som barn
    Døme
    • gudsbarnet i krubba
  2. Guds barn;
    kristen person
    Døme
    • han ville vere eit gudsbarn
Artikkelside

guddom

substantiv hankjønn

Opphav

av gud og -dom

Tyding og bruk

  1. gud eller gudinne
    Døme
    • ein allvitande guddom;
    • bli eitt med guddomen;
    • tru på guddomar som overstyrande makter
  2. det å vere gud;
    det som gjeld Gud og Guds vesen;
    guddomeleg natur
    Døme
    • guddoms kraft;
    • med guddoms velde;
    • Jesu guddom
Artikkelside

gud

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt goð, guð

Tyding og bruk

  1. overnaturleg skapning som har makt over naturen og menneska (og som blir æra og dyrka)
    Døme
    • greske gudar;
    • dyrke framande gudar;
    • bli æra som ein gud
  2. (brukt som særnamn) i monoteistiske religionar, særleg kristendomen: allmektig skapar som rår over verda og menneska;
    personleggjord åndeleg kraft som menneske ber til
    Døme
    • tru på Gud;
    • be til Gud;
    • takke Gud;
    • Gud vere lova;
    • Herren vår Gud;
    • forkynne Guds rike;
    • trua på Jesus som Guds son;
    • misbruke Guds namn;
    • lære at alle menneske er Guds barn
  3. brukt i utrop og andre meir eller mindre faste seiemåtar
    Døme
    • gud hjelpe meg;
    • gode gud for eit vêr;
    • gud, så redd eg vart;
    • det er eit guds under at det gjekk godt;
    • det var ei guds lykke at ikkje fleire liv gjekk tapt

Faste uttrykk

  • av Guds nåde
    som er svært evnerik
    • ein kunstnar av Guds nåde
  • det skal/må gudane vite
    det anar eg ikkje
  • eit syn for gudar
    noko som er svært vakkert eller umåteleg morosamt å sjå
  • for guds skuld
    framfor alt;
    for all del
    • sei for guds skuld ikkje noko
  • gud betre
    • brukt i utrop
      • gud betre oss for eit vêr;
      • gud betre for ei herleg tid
    • sant å seie;
      ærleg talt
      • det er nok slik fatt, gud betre
  • Gud nåde
    brukt som trugsel: måtte Gud vise nåde (til den som vågar det nemnde)
    • Gud nåde deg om du kjem for seint!
  • gud og kvarmann
    absolutt alle
    • han skrytte av det til gud og kvarmann
  • gud veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gud veit kvar han er no
  • gudane veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gudane veit korleis det gjekk til
Artikkelside

dyr 2

adjektiv

Opphav

norrønt dýrr

Tyding og bruk

  1. som kostar mykje;
    med høgt prisnivå;
    Døme
    • ei dyr reise;
    • handle i ein dyr butikk;
    • ha eit dyrt lån;
    • det blir dyrare å fly;
    • eit dyrt land å bu i;
    • ha dyre vanar;
    • bilen er dyr i drift
  2. som kostar ein mykje slit, liding eller liknande
    Døme
    • det vart ein dyr lærepenge for meg
    • brukt som adverb
      • bøte dyrt for noko;
      • han måtte betale dyrt for feilen
  3. som det finst lite av;
    Døme
    • dyre dropar;
    • ho har mange dyre minne om mora
  4. Døme
    • Guds dyre ord
    • brukt som adverb
      • love dyrt og heilagt

Faste uttrykk

  • no er gode råd dyre
    no er det vanskeleg å vite korleis ein skal greie seg
  • selje seg dyrt
    kjempe innbite (mot ei overmakt)
    • bortelaget selde seg dyrt
Artikkelside

åsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt ásýn f; av å (3 og syn

Tyding og bruk

  1. det å sjå på;
    særleg i religiøst mål:
    Døme
    • for Guds (Herrens) åsyn – for Guds auge, i Guds påsyn
  2. Døme
    • han var mørk i åsyna;
    • stå åsyn til åsyn med ein;
    • han såg henne rett i åsyna
    • ofte i religiøst mål:
      • Herren lyfte sitt åsyn på deg og gjeve deg fred
Artikkelside

ypparst

adjektiv

Opphav

av yppare

Tyding og bruk

best, gjævast, mest framståande
Døme
  • dei ypparste tinga han har laga;
  • Guds ypparste skapningar
Artikkelside

vreide

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt (v)reiði f

Tyding og bruk

sterk kjensle av harme, ilske, sinne
Døme
  • i vreide og harme tok eg hemn;
  • Guds vreide
Artikkelside
Side 4 av 7