Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 58 oppslagsord

halde dampen oppe

Tyding og bruk

halde innsatsen, krafta eller prestasjonane ved like;
Sjå: damp
Døme
  • restauranten må halde dampen oppe i romjula;
  • laga heldt dampen oppe gjennom heile sesongen
Artikkelside

for full damp

Tyding og bruk

for fullt;
av alle krefter, for full fart;
Sjå: damp
Døme
  • toget køyrer for full damp mot hovudstaden;
  • skipet gjekk for full damp ut fjorden;
  • jobbe for full damp
Artikkelside

få opp dampen

Tyding og bruk

setje opp farten;
auke innsatsen eller forbetre prestasjonane;
Sjå: damp
Døme
  • toget fekk opp dampen etter nokre kilometer;
  • hesten fekk opp dampen midtvegs i løpet;
  • laget har for alvor fått opp dampen
Artikkelside

umetta damp

Tyding og bruk

damp som ikkje har maksimal tettleik;
Sjå: umetta
Artikkelside

gos

substantiv inkjekjønn

Opphav

samanheng med gys (1 og gyse (1

Tyding og bruk

gov, eim, damp
Døme
  • goset frå kjelen
Artikkelside

gov, gòv

substantiv inkjekjønn

Uttale

gåv

Opphav

samanheng med gyve

Tyding og bruk

dis (2, drev (8), damp, os, eim
Døme
  • eit gòv av damp;
  • snøen stod i eit gòv
Artikkelside

sky 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ský n; kanskje samanheng med skjå (2

Tyding og bruk

  1. tett samling av vassdropar eller iskrystallar i atmosfæren
    Døme
    • godvêrssky;
    • toresky;
    • uvêrssky;
    • det samla seg mørke skyer i vest;
    • sveve oppe i skyene – òg: ikkje ha kontakt med røyndomen
  2. tett samling av røyk, støv og liknande
    Døme
    • røyksky;
    • støvsky;
    • ei sky av damp;
    • ei sky av mygg;
    • håret stod i ei sky rundt hovudet hennar

Faste uttrykk

  • ikkje ei sky på himmelen
    klarvêr; problemfri tilstand
  • oppe i skyene
    svært lykkeleg
  • rose opp i skyene
    gje (altfor) sterke lovord
Artikkelside

gufs

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

samanheng med norrønt gufa ‘røyk, damp’; samanheng med gov

Tyding og bruk

  1. (kald) vindpust
    Døme
    • eit gufs av kulde
  2. luftstraum med sterk lukt
    Døme
    • eit gufs av roten ande
  3. i overført tyding: noko som vekkjer utrivelege kjensler
    Døme
    • eit gufs av mellomalder;
    • synspunktet hennar er eit gufs frå fortida
Artikkelside

gaus

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med gyse (1

Tyding og bruk

straum, sprut, gøys (av væske, damp, gass eller lys, eller av tale)
Artikkelside

fordunsting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • bli til damp gjennom fordunsting
Artikkelside
Side 3 av 6