Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

trå 2

adjektiv

Opphav

norrønt þrár

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere trå til å arbeide;
    • den vinn som trå er;
    • halde på (så) trått;
    • han er trå å vinne over;
    • vere trå på meininga si;
    • både tidt og trått – ofte
  2. Døme
    • han er trå å få til å gjere noko;
    • ei trå dør;
    • arbeidet går trått;
    • vere trå til å lære
  3. i fysikk: treg (2)
    Døme
    • ein trå masse, lekam
  4. Døme
    • trå sild;
    • trått kjøtt, flesk, smør

Faste uttrykk

  • trå mage
    forstopping
  • trått vêr
    vêrtype som held seg i lang tid
Artikkelside

tolsam

adjektiv

Opphav

truleg etter tysk duldsam; sjå -sam

Tyding og bruk

Artikkelside

tolmodsam

adjektiv

Opphav

sjå -sam

Tyding og bruk

Artikkelside

tolmod

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør gammalengelsk þolemod, gammaldansk tholemod, gammalsvensk þolomoþ; jamfør òg tolmøde

Tyding og bruk

det å vere tolmodig;
tolig mot, tol (1
Døme
  • miste tolmodet;
  • ha tolmod med nokon;
  • smørje seg med tolmod;
  • det er slutt på tolmodet mitt
Artikkelside

tolig, tolug

adjektiv

Tyding og bruk

Artikkelside

tol 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þol

Tyding og bruk

uthald i å tole;
Døme
  • ta noko med tol

Faste uttrykk

  • ha, gje tol
    vere tolmodig
  • slå seg til tols
    nøye, roe seg (med noko)
Artikkelside

smørje 2

smørja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt smyrja; av smør

Tyding og bruk

  1. gni, kline, stryke utover
    Døme
    • smørje smør på brødskiva;
    • smørje salve på såret;
    • smørje kjeks, mat
    • setje inn med smurning
      • smørje ski, sko;
      • smørje seg inn med solkrem;
      • smørje seg med tolmod – vere tolmodig;
      • smørje på ei brødskive
  2. ha smørjemiddel på
    Døme
    • smørje eit lager, ein lås, ein sykkel
  3. Døme
    • smørje ein opp;
    • smørje til ein
  4. gje stikkpengar, mute
    Døme
    • vi måtte smørje dørvakta før vi slapp inn
  5. lage noko i ein fart
    Døme
    • smørje opp eit gjerde i ein fei;
    • smørje saman eit målarstykke

Faste uttrykk

  • gå som smurt
    lett og raskt
  • smørje seg bort
    ha på feil skismurning
  • smørje tjukt på
    òg: overdrive
Artikkelside

engel

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt engill, av gresk angelos ‘bodberar’; jamfør evangelium

Tyding og bruk

  1. himmelsk vesen som tener Gud
    Døme
    • Guds engel;
    • engelen Gabriel
  2. person som kjem til og bergar noko eller nokon;
    Døme
    • ein reddande engel
  3. uvanleg snill og tolmodig person
    Døme
    • å, du er ein engel
  4. vesen som tener djevelen
    Døme
    • ein Satans engel
Artikkelside

bidlundsam

adjektiv

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 2 av 2