Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

samkvem

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør samkome

Tyding og bruk

det å kome saman eller møtast;
Døme
  • samkvemmet mellom bygdene
Artikkelside

gruppevaldta, gruppevaldtake

gruppevaldtaka

verb

Tyding og bruk

saman med andre tvinge nokon til seksuelt samkvem utan samtykke;
valdta (1) i gruppe
Døme
  • kvinna vart overfallen og gruppevaldteken på veg heim frå byen
Artikkelside

gruppesex

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

seksuelt samkvem med fleire enn to deltakarar
Artikkelside

omgåast

verb

Tyding og bruk

  1. ha (selskapeleg) samkvem med;
    vere saman med
    Døme
    • omgåast med grannane
  2. sysle med;
    pønske på
    Døme
    • han omgjekst med tankar om å bli diktar
  3. bruke, handsame
    Døme
    • sprengstoff er livsfarleg dersom ein omgåst det uvarleg
Artikkelside

protokolltenest, protokollteneste

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

avdeling i Utanriksdepartementet med ansvar for formalitetar og seremoniell i samband med statsvitjingar, diplomatisk samkvem med meir
Artikkelside

protokoll

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk proto- og kolla ‘lim’

Tyding og bruk

  1. bok eller dokument med referat, liste over resultat eller liknande
    Døme
    • føre inn i protokollen
  2. dokument som gjer greie for resultat av (diplomatiske) drøftingar
  3. formalitetar og seremoniell i diplomatisk samkvem, etikette;
    formelverk i diplomatisk dokument
    Døme
    • følgje protokollen
Artikkelside

isolere

isolera

verb

Opphav

av italiensk isolare, av isola; av latin insula ‘øy’

Tyding og bruk

  1. stengje ute, sperre av frå omverda
    Døme
    • det galdt å finne smitteberaren og isolere han
  2. unngå sosialt samkvem
    Døme
    • innflyttarane hadde lett for å isolere seg
  3. skilje ut og plassere for seg sjølv
    Døme
    • ingen har enno klart å isolere smittestoffet
    • brukt som adjektiv
      • eit isolert tilfelle;
      • det var berre isolerte episodar
  4. forsyne med isolasjon (2);
    Døme
    • huset var dårleg isolert;
    • rå luft isolerer dårleg

Faste uttrykk

  • isolerande språk
    språk utan bøyings- og avleiingsformer;
    jamfør analytisk språk og syntetisk språk
  • sjå isolert frå
    sjå på eller vurdere utan samanheng med noko anna
    • seksuelle overgrep må ikkje bli sett isolert frå andre typar overgrep
  • sjå isolert på
    sjå på eller vurdere utan samanheng med noko anna
    • ein må ikkje sjå isolert på saka;
    • ein kan ikkje sjå isolert på kvar enkelt sak for seg
  • vurdere isolert
    sjå på utan samanheng med noko anna
    • spørsmålet kan ein ikkje vurdere isolert berre for barneskulen
Artikkelside

omgang 2

substantiv hankjønn

Opphav

av omgåast

Tyding og bruk

  1. det å omgåast;
    omgjenge, samkvem
    Døme
    • ha omgang med grannane
  2. det å bruke
    Døme
    • uforsiktig omgang med fyrstikker
  3. seksuelt samkvem
    Døme
    • ha omgang med mindreårige
Artikkelside

samleie, samlægje

substantiv inkjekjønn

samlege

substantiv hokjønn

Opphav

av sam- og leie (2

Tyding og bruk

seksuelt samkvem, oftast med direkte kontakt mellom kjønnsorgana
Døme
  • ha samleie med nokon

Faste uttrykk

  • avbrote samleie
    vaginalt samleie der penis blir trekt ut av skjeden før utløysing;
    coitus interruptus
Artikkelside

one-night-stand

substantiv hankjønn

Uttale

vån´naitstænd

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. tilfeldig seksuelt samkvem som berre varer ei natt
    Døme
    • gå på byen for å finne ein one-night-stand
  2. person ein har kortvarig seksuelt samkvem med
    Døme
    • tok du med deg one-night-standen heim?
Artikkelside
Side 1 av 2