Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
5859 результатів

Словник букмола 2747 oppslagsord

opp

прислівник

Походження

norrønt upp

Значення та вживання

  1. fra lavere til høyere sted, grad, trinn eller lignende;
    motsatt ned (1)
    Приклад
    • klatre opp på taket;
    • dra opp i åsen;
    • kom hit opp!
    • løfte noe opp;
    • gå opp til eksamen;
    • saken skal opp i retten
    • brukt som preposisjon
      • løpe opp trappa
  2. til sittende eller stående stilling
    Приклад
    • sette seg opp;
    • stå opp tidlig
  3. fra et punkt under en overflate og gjennom den;
    fram i lyset, til syne
    Приклад
    • grave opp;
    • dukke opp;
    • ugjerningen kom opp til slutt;
    • lete opp noen;
    • finne opp noe nytt
  4. fra kysten, innover i landet;
    nordover
    Приклад
    • reise opp til Tromsø
    • brukt som preposisjon
      • seile opp elva;
      • de kjørte opp dalen
  5. brukt i uttrykk for at noe øker eller stiger
    Приклад
    • svelle opp;
    • gå opp i vekt;
    • prisene går opp;
    • varme opp huset;
    • lade opp før konkurransen;
    • dette blir dobbelt opp
  6. brukt i uttrykk for at noe har retning fram mot noe eller er tett ved det
    Приклад
    • gå opp til talerstolen;
    • båten kom opp på siden av oss;
    • legge skuta opp mot vinden
  7. om tid: fram
    Приклад
    • helt opp til vår tid
  8. brukt i uttrykk for at noe går fra lukket til åpen tilstand eller at noe blir oppløst eller splittet
    Приклад
    • lukke opp døra;
    • sperre opp øynene;
    • låse opp skrinet;
    • løse opp en knute;
    • rive opp arket;
    • skjære opp brødet
  9. brukt i uttrykk for at noe blir samlet i en hop eller kommer i en viss rekkefølge eller orden
    Приклад
    • hope seg opp;
    • legge seg opp penger;
    • elevene stilte opp;
    • han ropte opp navnene;
    • måle opp avstanden
  10. brukt i uttrykk for at en prosess blir ført helt til endes
    Приклад
    • spise opp maten;
    • huset brant opp;
    • rydde opp;
    • bygge opp gården igjen

Фіксовані вирази

  • opp og ned
    • fram og tilbake (på)
      • gå opp og ned på gulvet;
      • vandre opp og ned gatene
    • fra en tilstand til en annen
      • det går opp og ned her i livet
  • rett opp og ned
    • i rett, oppreist stilling
    • urørlig, uten å foreta seg noe
      • de stod rett opp og ned og ventet på beskjed
  • se opp til
    sette høyt;
    beundre
  • sette seg opp mot
    gjøre motstand eller opprør mot
    • de satte seg opp mot politiet
  • være opp til noen
    brukt for å uttrykke at noen har rett (og makt) til, eller ansvar for, å avgjøre noe
    • det er ikke opp til henne å bestemme dette;
    • hadde det vært opp til meg, ville vi gått rett hjem
Сторінка статті

spøke

дієслово

Походження

fra lavtysk; av spøk

Значення та вживання

  1. opptre som spøkelse;
    gå igjen;
    Приклад
    • det spøker der i huset;
    • den døde spøker der om nettene
  2. være til stede;
    dukke opp
    Приклад
    • noe spøker i tankene
  3. drive med spøk;
    ikke mene alvor;
    skjemte, fjase, tulle
    Приклад
    • de spøkte og lo

Фіксовані вирази

  • ikke til å spøke med
    ikke god å komme ut for
  • spøke for
    være fare for;
    se stygt ut
    • det begynner å spøke for kornhøsten i år
Сторінка статті

språkøre

іменник середній

Походження

av øre (3

Значення та вживання

  1. sans for det som er i samsvar med god språkbruk;
    Приклад
    • lytting og lesing er nyttig for å trene opp barns språkøre
  2. evne til å lære og kjenne igjen fremmede språk og dialekter
    Приклад
    • innlæreren har et godt språkøre
Сторінка статті

springe

дієслово

Походження

norrønt springa

Значення та вживання

  1. bevege seg raskt framover på føttene;
    Приклад
    • springe om kapp;
    • springe etter noen;
    • springe opp bakkene;
    • han springer fra de andre
  2. endre eller flytte seg raskt;
    hoppe, sprette, fyke
    Приклад
    • springe ut av bilen;
    • springe over noe;
    • prisene sprang i været;
    • øynene sprang nesten ut av hodet på dem;
    • døra sprang opp
  3. brukt som adjektiv: usammenhengende
    Приклад
    • et springende foredrag
  4. åpne seg, folde seg ut
    Приклад
    • springe ut i full blomst
  5. eksplodere, sprekke
    Приклад
    • brua sprang i lufta;
    • båten sprang lekk;
    • et blodkar har sprunget

Фіксовані вирази

  • det springende punkt
    kjernen i en sak;
    det avgjørende
    • det springende punkt i saken er penger
  • la bomben springe
    avsløre en sensasjonell nyhet
    • hun lot bomben springe og fortalte om fortiden sin
  • springe fram
    stikke ut;
    vise seg
    • hvitveisen springer fram om våren
  • springe i lufta
    eksplodere
  • springe i øynene
    være lett å legge merke til
    • en løsning som umiddelbart springer i øynene;
    • språket i romanen springer oss i øynene
  • springe skoene av seg
    skynde seg
  • springe ut av
    ha sitt grunnlag i
    • mye av kriminaliteten springer ut av nød
Сторінка статті

spretthopp

іменник середній

Значення та вживання

  1. lite skihopp med dump som gir stor sprett
    Приклад
    • noen har laget et spretthopp i bakken
  2. hopp (1, 1) rett opp uten tilfart
    Приклад
    • de tok ti spretthopp som oppvarming
Сторінка статті

sprette 1

дієслово

Походження

norrønt spretta

Значення та вживання

  1. gjøre en hurtig, brå bevegelse;
    hoppe, fare, fyke;
    Приклад
    • sprette fram på gulvet;
    • fisken spretter;
    • knappene spratt ut av jakka;
    • det var så vondt at tårene spratt
  2. springe ut;
    spire;
    Приклад
    • løvet har sprettet ut
  3. stå opp;
    Приклад
    • sola spretter
Сторінка статті

sprett 2

іменник чоловічий або середній

Значення та вживання

  1. hurtig bevegelse opp, ned eller til siden;
    Приклад
    • det går i hopp og sprett
  2. det at løvet spretter;
    jamfør løvsprett
    Приклад
    • bjørka stod i sprett
Сторінка статті

sprenge

дієслово

Походження

norrønt sprengja, opprinnelig ‘få til å springe’

Значення та вживання

  1. få til å eksplodere eller springe i stykker
    Приклад
    • de sprengte en mine;
    • sprenge noe i lufta;
    • vi sprenger ut en tunnel;
    • naboen har sprengt vekk fjell
  2. bryte (opp)
    Приклад
    • sprenge en låst dør;
    • han sprenger lenkene
  3. Приклад
    • koalisjonen ble sprengt
  4. ødelegge ved overanstrengelse
    Приклад
    • hun ønsker ikke å sprenge stemmen når hun synger
  5. overskride, overbelaste
    Приклад
    • sprenge et budsjett;
    • alle hoteller er sprengt
  6. presse, trenge
    Приклад
    • sprenge seg forbi;
    • gråten sprengte i brystet
  7. ri eller kjøre fort
    Приклад
    • hun kaster seg på hesten og sprenger i vei
  8. salte;
    Приклад
    • sprenge fisk
    • brukt som adjektiv:
      • sprengt torsk
  9. brukt som etterledd i sammensetninger: som har et stenk av

Фіксовані вирази

  • sprenge seg
    overanstrenge seg
    • han akter ikke å sprenge seg ved å sykle i høyt tempo
Сторінка статті

sprekke

дієслово

Походження

av norrønt sprakk, fortid av springa

Значення та вживання

  1. få sprekker;
    revne, briste
    Приклад
    • glasset sprakk;
    • muren sprakk opp på flere steder;
    • skia hadde sprukket
    • brukt som adjektiv:
      • en sprukket leppe;
      • de sprukne rørene
  2. i overført betydning: overskride en grense
    Приклад
    • spise til en nesten sprekker;
    • holde på å sprekke av nysgjerrighet;
    • stemmen sprakk
  3. bli splittet
    Приклад
    • etter 100 kilometer sprakk hovedfeltet i to
  4. tilstå under press
    Приклад
    • den mistenkte sprakk under forhøret
  5. brått gå tom for krefter eller mislykkes
    Приклад
    • han sprakk totalt på 5000 m;
    • en tørrlagt alkoholiker kan lett sprekke

Фіксовані вирази

  • sprekke nullen
    få det første målet i lagspill
    • endelig sprakk nullen
Сторінка статті

kunst

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk , opprinnelig ‘det å kunne’

Значення та вживання

  1. oppøvd evne;
    dyktighet
    Приклад
    • lære kunsten å gå på ski;
    • trene opp dyr til å gjøre kunster;
    • han kan gjøre magiske kunster
  2. uttrykk for eller bevisst bruk av menneskelig fantasi og skaperevne til å skape verk som påvirker mottakeren følesesmessig, estetisk eller intellektuelt
    Приклад
    • vitenskap og kunst;
    • vie sitt liv til kunsten
  3. produkt av kunsterisk virksomhet;
    Приклад
    • han har investert i kunst
  4. Приклад
    • hun brukte alle slags kunster for å slippe å gjøre lekser
  5. brukt som forledd i sammensetninger: kunstig eller syntetisk framstilt produkt;
    til forskjell fra naturprodukt

Фіксовані вирази

  • de frie kunster
    kunnskap som en borger i middelalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
    allmenndannelse
  • det er ingen kunst
    det er ikke vanskelig;
    det er ikke et problem
    • det er ingen kunst å få plantene til å trives;
    • å koke kaffe er ingen kunst;
    • å stå på skøyter? Det er jo ingen kunst!
  • det muliges kunst
    det er mulig eller realistisk å oppnå eller gjøre
    • byutvikling er det muliges kunst
  • etter alle kunstens regler
    nøyaktig slik noe skal gjøres;
    svært grundig
Сторінка статті

Словник нюношка 3112 oppslagsord

opp

прислівник

Походження

norrønt upp

Значення та вживання

  1. frå lågare til høgare stad, grad, steg eller liknande;
    motsett ned (1)
    Приклад
    • klatre opp på taket;
    • dra opp i åsen;
    • kom hit opp;
    • lyfte noko opp;
    • vatnet steig opp til merket;
    • brette opp skjorteermane;
    • gå opp til eksamen;
    • saka skal opp i retten
    • brukt som preposisjon
      • gå opp bakken
  2. til sitjande eller ståande stilling
    Приклад
    • reise seg opp;
    • stå opp om morgonen
  3. frå eit punkt under ei overflate og gjennom henne;
    fram i lyset, til syne
    Приклад
    • grave opp ein skatt;
    • dukke opp;
    • leite opp bortkomne ting;
    • ugjerninga kom til slutt opp;
    • finne opp noko
  4. frå kysten, innover i landet;
    nordover
    Приклад
    • reise opp til Finnmark
    • brukt som preposisjon
      • segle opp elva;
      • dei er på veg opp dalen
  5. brukt i uttrykk for at noko aukar eller stig
    Приклад
    • svelle opp;
    • eg har gått opp to kilo;
    • prisane gjekk opp;
    • varme opp maten;
    • lade opp bilen;
    • lære opp elevane;
    • dobbelt opp
  6. brukt i uttrykk for at noko har retning fram mot noko eller er tett ved det
    Приклад
    • gå opp mot scena;
    • leggje båten opp mot vinden;
    • stå opp med veggen
  7. om tid: fram
    Приклад
    • heilt opp til våre dagar
  8. brukt i uttrykk for at noko går frå lukka til open tilstand eller at noko blir oppløyst eller splitta
    Приклад
    • late opp døra;
    • låse opp;
    • få opp auga;
    • få opp ein knute;
    • løyse opp sukkeret;
    • rive opp arket;
    • skjere opp steika
  9. brukt i uttrykk for at noko blir samla i ein hop eller kjem i ei viss rekkjefølgje eller ein viss skipnad
    Приклад
    • dunge opp;
    • setje opp ein rekneskap;
    • dei stilte seg opp;
    • telje opp varene;
    • rope opp
  10. brukt i uttrykk for at ein prosess blir ført heilt til endes
    Приклад
    • ete opp maten;
    • brenne opp noko;
    • vaske opp;
    • rydde opp;
    • pusse opp

Фіксовані вирази

  • opp og ned
    • att og fram (på)
      • gå opp og ned på stovegolvet;
      • gå opp og ned hovudgata
    • frå ein tilstand til ein annan
      • det går opp og ned på børsen
  • rett opp og ned
    • i rak, oppreist stilling
    • stiv, rådvill
      • ho sat rett opp og ned og stirte framfor seg
  • setje seg opp mot
    gjere motstand mot
    • dei set seg opp mot tradisjonen
  • sjå opp til
    setje høgt;
    beundre, dyrke (2, 4)
  • vere opp til nokon
    brukt for å uttrykkje at nokon har rett (og makt) til, eller ansvar for, å avgjere noko
    • hadde det vore opp til meg, ville vi utsett reisa;
    • no var det berre opp til henne
Сторінка статті

spøkje, spøke

spøkja, spøka

дієслово

Походження

frå lågtysk; av spøk

Значення та вживання

  1. syne seg som spøkjelse;
    gå att;
    Приклад
    • det spøkjer der i huset;
    • den døde spøkjer der om nettene
  2. vere til stades;
    dukke opp
    Приклад
    • noko spøkjer i tankane
  3. drive med spøk;
    ikkje meine alvor;
    fjase, skjemte, tulle
    Приклад
    • dei spøkte og lo

Фіксовані вирази

  • ikkje til å spøkje med
    ikkje god å kome ut for
  • spøkje for
    vere fare for;
    sjå stygt ut
    • det spøkjer for kornhausten
Сторінка статті

språkøyre, språkøyra

іменник середній

Значення та вживання

  1. sans for det som er i samsvar med god språkbruk;
    Приклад
    • lytting og lesing er nyttig for å trene opp språkøyret hos barn
  2. evne til å lære og kjenne att framande språk og dialekter
    Приклад
    • innlæraren har eit godt språkøyre
Сторінка статті

springe

springa

дієслово

Походження

norrønt springa

Значення та вживання

  1. fare raskt fram på føtene;
    Приклад
    • springe 100 m;
    • springe etter nokon;
    • springe frå nokon;
    • dei spring om kapp
  2. endre eller flytte seg raskt;
    hoppe, sprette, fyke
    Приклад
    • springe ut av bilen;
    • springe over noko;
    • prisane sprang i vêret;
    • døra sprang opp
  3. brukt som adjektiv: usamanhengande
    Приклад
    • eit springande foredrag
  4. falde seg ut;
    opne seg
    Приклад
    • springe ut i fullt flor;
    • rosa har sprunge
  5. eksplodere, sprekke
    Приклад
    • båten sprang lek;
    • fjellknausen sprang i lufta;
    • ei blodåre har sprunge

Фіксовані вирази

  • det springande punktet
    kjernen i ei sak;
    det avgjerande
    • det springande punktet i saka er pengar
  • la bomba springe
    gjere kjent noko uventa
    • ho lét bomba springe og fortalde om fortida si
  • springe fram
    stikke ut;
    vise seg
    • fjell som spring fram i landskapet
  • springe i auga
    vere lett å leggje merke til
    • sanninga sprang i auga på meg;
    • det første som spring i auga, er det store arealet som er teke i bruk
  • springe i lufta
  • springe skoa av seg
    forhaste eller skunde seg
  • springe ut av
    ha grunnlaget sitt i
    • terrorisme spring ut av politiske konfliktar
Сторінка статті

spretthopp

іменник середній

Значення та вживання

  1. lite skihopp med dump som gjev stor sprett
    Приклад
    • nokon har laga eit spretthopp i bakken
  2. hopp (1, 1) rett opp utan tilfart
    Приклад
    • dei tok ti spretthopp som oppvarming
Сторінка статті

sprette 1

spretta

дієслово

Походження

norrønt spretta; samanheng med spenne (3

Значення та вживання

  1. gjere ei rask, brå rørsle;
    fare, fyke, hoppe;
    Приклад
    • fisken sprett;
    • loket spratt av spannet;
    • sprette fram frå gøymsla;
    • sprette opp av stolen;
    • knappane spratt av jakka;
    • gneistane spratt utover golvet
  2. springe ut;
    spire;
    Приклад
    • lauvet har sprotte ut
  3. stå opp;
    Приклад
    • sola sprett
Сторінка статті

sprett 2

іменник чоловічий або середній

Значення та вживання

  1. hurtig rørsle opp, ned eller til sida;
    Приклад
    • det gjekk i hopp og sprett
  2. det at lauvet sprett;
    jamfør lauvsprett
    Приклад
    • lauvet stod i sprett
Сторінка статті

sprengje, sprenge

sprengja, sprenga

дієслово

Походження

norrønt sprengja, opphavleg ‘få til å springe’

Значення та вживання

  1. få til å eksplodere eller springe i stykke
    Приклад
    • dei sprengde ei mine;
    • sprengje noko i lufta;
    • vi sprengjer ut ein tunnel;
    • naboen har sprengt vekk fjell
  2. bryte opp
    Приклад
    • sprengje ei låst dør;
    • ho sprengjer banda
  3. Приклад
    • koalisjonen vart sprengd
  4. øydeleggje med for hard røyning;
    trøytte ut
    Приклад
    • ho ynskjer ikkje å sprengje stemma når ho syng
  5. overskride, overbelaste
    Приклад
    • sprengje budsjettet;
    • alle hotell er heilt sprengde
  6. presse, trengje
    Приклад
    • sprengje seg fram;
    • gråten sprengde seg fram
  7. ri eller køyre fort
    Приклад
    • ho kastar seg på hesten og sprengjer av stad
  8. få mjølk til å breste
    Приклад
    • sprengje mjølk
  9. salte;
    Приклад
    • sprengje fisk
    • brukt som adjektiv:
      • sprengd torsk
  10. brukt som etterledd i samansetningar: som har eit stenk av

Фіксовані вирази

  • sprengje seg
    forrøyne seg
    • han sprengde seg på titusenmeteren
Сторінка статті

klyngje 2, klynge 2

klyngja, klynga

дієслово

Походження

samanheng med klunger og klengje (2

Значення та вживання

halde seg tett inntil noko eller nokon;
Приклад
  • klyngje seg til noko;
  • folka klyngja seg saman

Фіксовані вирази

  • klynge opp
    avrette ved henging
    • klyngje opp lovbrytarar i næraste tre
Сторінка статті

stor

прикметник

Походження

norrønt stórr

Значення та вживання

  1. som tek mykje plass eller rom;
    diger, dryg, svær;
    motsett liten (1);
    jamfør større, størst
    Приклад
    • ei stor bygd;
    • store hus;
    • vekse seg stor og sterk;
    • vere stor for alderen;
    • ein stor flokk;
    • ein stor familie;
    • eit stort smil
  2. som gjer mykje av seg;
    Приклад
    • ei stor verksemd;
    • Noreg har vore ein stor tørrfiskeksportør;
    • tene store pengar;
    • ein stor del av folket;
    • stor skilnad;
    • gjere stor skade;
    • i stor målestokk;
    • gjere nokon ei stor teneste;
    • ikkje ete stort
    • brukt som adverb
      • han gledde seg stort over suksessen;
      • glede seg stort til noko;
      • dominere stort
    • brukt som substantiv
      • selje og kjøpe i stort
  3. brukt ved oppgjeving av ein sum, eit mål, ei vekt
    Приклад
    • eit stort beløp;
    • huset er 104 m2 stort
  4. Приклад
    • eit av dei store politiske spørsmåla føre valet;
    • det store spørsmålet er …;
    • dra opp dei store linjene;
    • i store drag;
    • ei stor glede
  5. Приклад
    • ha store tankar om nokon eller noko
  6. Приклад
    • bruke store ord
  7. som har høg (sosial) stilling
    Приклад
    • vere ein stor mann i kommunen
  8. dugande, vidkjend
    Приклад
    • ho har vorte ein stor forskar;
    • ein stor idrettsutøvar
    • brukt som substantiv
      • det blir nok noko stort av henne
  9. ordentleg, retteleg
    Приклад
    • du er ein stor tosk;
    • han var ein stor unge all sin dag
  10. fin, flott
    Приклад
    • ikkje vere stort van;
    • halde ein stor middag
  11. full, heil;
    fullstendig
    Приклад
    • den store kjærleiken;
    • det store tomrommet
  12. Приклад
    • vere stor nok til å vedgå ein feil
  13. brukt i utrop for å gje uttrykk for overrasking eller liknande
    Приклад
    • du store Gud!
    • du store verda!
    • du store min!

Фіксовані вирази

  • gjere store auge
    sperre auga opp av undring
  • i det store og heile
    alt i alt, stort sett, jamt over
  • ikkje stort anna
    ikke særlig mer;
    nesten berre
    • ikkje sjå stort anna enn bilar på turen
  • ikkje stort over
    ikkje særleg meir enn
    • ho kan ikkje vere stort over 20 år;
    • det kan ikkje vere stort over 20 grader
  • sjå stort på
    vurdere i grov trekk utan å hefte seg ved detaljar;
    vere mild og overberande
    • sjå stort på det
  • store og små
    vaksne og barn
  • store oktav
    oktav (2) under vesle oktav og to oktavar under einstroken oktav
  • stort sett
    vurdert i heilskap med mindre vekt på dei einkilde detaljane;
    vanlegvis
  • vere stor i kjeften
    bruke sterke ord;
    vere skrytete
  • vere stor på det
    vere kry eller overlegen
Сторінка статті