Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
37 результатів

Словник букмола 18 oppslagsord

nøktern

прикметник

Походження

fra tysk , opprinnelig ‘som skjer tidlig om morgenen’, trolig fra latin nocturnus ‘nattlig’

Значення та вживання

  1. Приклад
    • en nøktern person;
    • hun er nøktern og praktisk
  2. Приклад
    • en nøktern framstilling av en sak
  3. Приклад
    • et nøkternt budsjett
    • brukt som adverb:
      • leve nøkternt
  4. Приклад
    • nøktern standard
    • brukt som adverb:
      • huset var svært nøkternt innredet
  5. Приклад
    • han holdt seg nøktern i to uker
Сторінка статті

rolig

прикметник

Походження

av ro (2

Значення та вживання

  1. som knapt beveger seg;
    Приклад
    • sjøen var rolig
    • brukt som adverb:
      • sitte rolig
  2. uten støy, hendelser eller endringer som forstyrrer;
    Приклад
    • en rolig bydel;
    • rolige omgivelser;
    • ha en rolig natt
  3. uten bekymring;
    Приклад
    • du kan være helt rolig
  4. uten hast;
    Приклад
    • en rolig og stø kar
    • brukt som adverb:
      • tale rolig og høflig;
      • ta meldingen helt rolig
  5. uten avbrudd og uten merkbar endring i fart eller intensitet;
    Приклад
    • leve et rolig og stille liv;
    • landskapets rolige linjer;
    • rolige farger;
    • det var noen rolige år
    • brukt som adverb:
      • elva rant rolig forbi
Сторінка статті

edruelighet

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

  1. det å være edruelig (1);
    Приклад
    • en klar grense for edruelighet for småbåtførere
  2. det å være nøktern og rasjonell;
    Приклад
    • vise edruelighet i økonomiske spørsmål
Сторінка статті

edruelig

прикметник

Значення та вживання

  1. måteholden eller avholdende når det gjelder alkohol
    Приклад
    • være edruelig
  2. i overført betydning: nøktern og rasjonell
    Приклад
    • et edruelig forslag;
    • en edruelig vurdering;
    • mane til en mer edruelig debatt;
    • velge edruelige politikere
Сторінка статті

ned på jorda

Значення та вживання

til en realistisk forståelse av situasjonen;
i en nøktern tilstand;
Se: jord
Приклад
  • hun fikk meg ned på jorda;
  • laget kom raskt ned på jorda igjen etter tapet
Сторінка статті

selvbeherskelse, sjølbeherskelse

іменник чоловічий

selvbehersking, sjølbehersking

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

det å ikke la følelser og lyster løpe av med en;
det å være nøktern;
Приклад
  • de viste en imponerende selvbeherskelse da kakene ble satt fram;
  • alt maset fikk meg til å miste selvbeherskelsen
Сторінка статті

realisme

іменник чоловічий

Походження

av latin realis; jamfør real (3

Значення та вживання

  1. holdning som tar utgangspunkt i faktiske forhold
    Приклад
    • vise en nøktern realisme;
    • virksomheten er preget av realisme og fornuft
  2. kunstretning som krever en naturtro og nøktern gjengivelse av virkeligheten;
    jamfør nyrealisme
    Приклад
    • etter romantikken i norsk litteratur fulgte realismen
  3. i filosofi: oppfatning som bygger på at virkeligheten eksisterer uavhenging av forestillingene våre

Фіксовані вирази

  • magisk realisme
    retning innen latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og virkelighet blir opphevet
Сторінка статті

jord

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt jǫrð

Значення та вживання

  1. i bestemt form entall: klode som menneskene bor på, planeten Tellus
    Приклад
    • her på jorda;
    • jorda går rundt sola;
    • satellitten går i en bane 36 000 km fra jorda
  2. i bestemt form entall: jordoverflaten
    Приклад
    • bøye seg til jorda
  3. masse som utgjør jordskorpa, og som kan dyrkes;
    Приклад
    • bryte ny jord;
    • dyrke jorda;
    • god jord;
    • få kornet i jorda;
    • eie mye jord;
    • på norsk jord
  4. løse avleiringer som vekster kan leve i
    Приклад
    • skifte jord på potteplantene

Фіксовані вирази

  • alt mellom himmel og jord
    alt mulig
  • falle i god jord
    bli positivt mottatt;
    vinne anerkjennelse
  • falle til jorda
    mislykkes
    • alle morsomheter faller til jorda
  • gå under jorda
    gå i dekning;
    gjemme seg
  • holde seg på jorda
    være jordnær
  • jevne med jorda
    legge i ruiner
  • moder jord
    jordkloden sett som opphavet til alt liv
  • ned på jorda
    til en realistisk forståelse av situasjonen;
    i en nøktern tilstand
    • hun fikk meg ned på jorda;
    • laget kom raskt ned på jorda igjen etter tapet
  • stikke fingeren i jorda og lukte hvor en er
    finne ut hvordan situasjonen er, og handle etter det
Сторінка статті

upoetisk

прикметник

Значення та вживання

ikke (eller lite) poetisk (2);
nøktern, uromantisk;
Приклад
  • upoetisk språk
Сторінка статті

ønsketenkning

іменник чоловічий або жіночий

ønsketenking

іменник жіночий або чоловічий

Походження

etter engelsk wishful thinking

Значення та вживання

tenkning som bygger på egne ønsker og forhåpninger uten tanke på hva som er realistisk og oppnåelig
Приклад
  • dette er mer ønsketenkning enn nøktern analyse
Сторінка статті

Словник нюношка 19 oppslagsord

nøktern

прикметник

Походження

frå tysk, opphavleg ‘som hender tidleg om morgonen’, truleg frå latin nocturnus ‘nattleg’

Значення та вживання

  1. Приклад
    • ein nøktern person
  2. Приклад
    • ei nøktern framstilling av ei sak;
    • ei nøktern vurdering
  3. Приклад
    • eit nøkternt budsjett
    • brukt som adverb:
      • leve nøkternt
  4. Приклад
    • huset hadde ei nøktern innreiing
Сторінка статті

klar 1, klår

прикметник

Походження

norrønt klárr, gjennom lågtysk, frå latin clarus; i tydinga ‘om lyd’ frå engelsk

Значення та вживання

  1. om lys, luft: strålande (2, lysande (1);
    Приклад
    • ein klar dag;
    • klare stjerner;
    • klart solskin
    • brukt som adverb
      • brenne klart
  2. Приклад
    • klar himmel
  3. i overført tyding: strålande, lysande (av glede)
    Приклад
    • klare auge;
    • klar i blikket
  4. om væske, glas, farge: blank (3), rein (3, 4);
    Приклад
    • klare fargar;
    • klart kjeldevatn
  5. utan skurring
    Приклад
    • klare tonar;
    • klar i røysta
  6. om bilete, skrift: tydeleg (1), skarp (2, 3);
    lett å tyde eller identifisere
    Приклад
    • klare bilete;
    • klar og lettlesen skrift
  7. om førestilling, samanheng, framstilling: tydeleg (1), innlysande, opplagd (1);
    lett skjønleg, eintydig
    Приклад
    • ha noko klart føre seg;
    • klar definisjon;
    • klar samanheng;
    • klar siger;
    • saka er klar
  8. Приклад
    • ha ein klar hjerne
    • brukt som adverb
      • uttrykkje seg klart

Фіксовані вирази

  • klar i toppen
    • ikkje omtåka;
      edru
    • med sitt fulle vit
      • jubilanten er klar i toppen
  • klar tale
    utsegner som ikkje kan mistydast
  • klart språk
    språk, tale som ikkje kan mistydast
  • vere klar over
    innsjå, forstå
Сторінка статті

roleg

прикметник

Походження

norrønt róligr; av ro (2

Значення та вживання

  1. som knapt rører seg;
    Приклад
    • sjøen var roleg
    • brukt som adverb:
      • sitje roleg
  2. utan støy, endringar eller hendingar som forstyrrar;
    Приклад
    • ein roleg stad;
    • rolege omgjevnader;
    • få ei roleg natt
  3. utan bekymring;
    Приклад
    • du kan vere heilt roleg
  4. utan hast;
    Приклад
    • ein roleg og stø kar
    • brukt som adverb:
      • tale roleg og høfleg;
      • ta meldinga heilt roleg
  5. utan avbrot og utan merkande endring i fart eller intensitet;
    Приклад
    • det var nokre rolege år;
    • leve eit roleg liv;
    • rolege linjer i landskapet;
    • rolege fargar
    • brukt som adverb:
      • elva rann roleg forbi
Сторінка статті

sakleg

прикметник

Значення та вживання

som held seg til saka,;
Приклад
  • eit sakleg ordskifte;
  • vere nøktern og sakleg;
  • det er saklege grunnar for dette;
  • leggje debatten på eit saklegare nivå
Сторінка статті

lidenskapslaus

прикметник

Значення та вживання

Приклад
  • ei lidenskapslaus framstilling
Сторінка статті

jordnær

прикметник

Значення та вживання

  1. som er nær jorda
  2. Приклад
    • føre ein jordnær politikk
Сторінка статті

balansere

balansera

дієслово

Вимова

balanseˊre eller  balangseˊre

Походження

av balanse

Значення та вживання

  1. halde, vere i likevekt;
    vege jamt
    Приклад
    • balansere ei stong på fingeren;
    • balansere på ein bom;
    • balansere ei skålvekt
  2. i bokføring: vise samsvar mellom debetsida og kreditsida
    Приклад
    • få rekneskapen til å balansere
  3. brukt som adjektiv: med stor sinnsro;
    (vel) tilpassa
    Приклад
    • ein balansert person;
    • ei balansert framstilling av ei sak;
    • eit balansert trafikksystem
Сторінка статті

realisme

іменник чоловічий

Походження

av latin realis; jamfør real (3

Значення та вживання

  1. haldning som tek utgangspunkt i faktiske tilhøve
    Приклад
    • syne ein nøktern realisme;
    • forventinga om økonomisk vekst er det lite realisme i
  2. kunstretning som legg hovudvekta på ei naturtru og nøktern attgjeving av røyndomen;
    jamfør nyrealisme
    Приклад
    • etter romantikken i norsk litteratur kom realismen
  3. i filosofi: oppfatning som byggjer på at røynda eksisterer uavhengig av førestillingane våre

Фіксовані вирази

  • magisk realisme
    retning innan latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og røyndom blir oppheva
Сторінка статті

linje, line 2

іменник жіночий

Походження

gjennom tysk, frå latin linea, av linum ‘lin’, opphavleg ‘tråd av lin’; jamfør line (1

Значення та вживання

  1. (tenkt) strek, smal stripe
    Приклад
    • ei skriveblokk med linjer;
    • ei prikka linje;
    • han gjekk i ei rett linje gjennom skogen
  2. i matematikk: storleik med berre éin dimensjon
    Приклад
    • trekkje ei bein linje mellom to punkt
  3. omriss eller kontur som dannar ei (tenkt) linje (1) langs ytterkantane av noko
    Приклад
    • linjene i landskapet;
    • ein bil med fine linjer
  4. vassrett rad eller rekkje av ord, tal, notar eller liknande
    Приклад
    • eit vers på fire linjer;
    • send meg nokre linjer om korleis du har det!
    • du finn svaret på nedste linja
  5. rad, rekkje eller sjikt av personar, einingar eller liknande
    Приклад
    • soldatane stod oppstilte på linje ved sida av kvarandre;
    • dette plasserer oss i fremste linje internasjonalt
  6. rekkje oppover eller nedover i generasjonane av skyldfolk;
    slektsgrein
    Приклад
    • stamme frå nokon i rett nedstigande linje
  7. kopling mellom hendingar, fenomen og liknande
    Приклад
    • trekkje ei linje frå oppvekst til eigen måte å oppdra barn på
  8. kanal eller samband som gjer kommunikasjon mogleg;
    ferdselsåre, sambandskanal
    Приклад
    • brot på linja;
    • rydde linja før neste tog
  9. framgangsmåte;
    Приклад
    • føre ei politisk restriktiv linje;
    • leggje seg på ei nøktern linje i tingingane;
    • ha klare linjer for korleis dei skal ta seg av slike saker
  10. i forsvaret: mobiliseringsstyrke av dei 15 yngste årsklassene av vernepliktige;
    til skilnad frå landvern
  11. eldre nemning for studieretning
    Приклад
    • dei mest populære linjene ved skulen;
    • tilby både praktiske og teoretiske linjer
  12. i bunden form: ekvator
    Приклад
    • passere linja
  13. gammalt lengdemål lik ¹⁄₁₂ tomme

Фіксовані вирази

  • arbeid i linje
    arbeid som er direkte knytt til produksjonen; jamfør stab (2)
  • halde linja
    vente eller halde fram med å lytte i telefonen
    • eg tenkte at han ville leggje på, men han heldt linja
  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • over heile linja
    for alle;
    blant alle utan unntak
  • på linje med
    • på same måte som
      • bli kvalifisert på linje med alle andre
    • jamgod med
      • båttrafikken er ein transportveg på linje med vegar og jernbaner
  • stamme frå nokon i like linje
    nedstamme direkte gjennom berre mannlege ledd (10)
  • vere på linje
    ha same syn
    • dei er heilt på linje i denne saka
Сторінка статті

jord

іменник жіночий

Походження

norrønt jǫrð

Значення та вживання

  1. i bunden form eintal: kloten som menneska bur på, planeten Tellus
    Приклад
    • her på jorda;
    • jorda går rundt sola;
    • satellitten går i ei bane 36 000 km frå jorda
  2. i bunden form eintal: jordoverflata
    Приклад
    • bøye seg til jorda
  3. masse som utgjer jordskorpa, og som kan dyrkast;
    Приклад
    • bryte ny jord;
    • dyrke jorda;
    • god jord;
    • få kornet i jorda;
    • eige mykje jord;
    • gje frå seg jorda
  4. lause avleiringar som vekstar kan leve i
    Приклад
    • kjøpe jord til potteplantene

Фіксовані вирази

  • alt mellom himmel og jord
    alt mogleg
  • falle i god jord
    bli godt motteken, verke godt
  • falle til jorda
    mislykkast
    • alle forslaga hadde falle til jorda
  • gå under jorda
    gøyme seg;
    gå i skjul
  • halde seg på jorda
    vere jordnær
  • jamne med jorda
    leggje (hus, byar) i ruinar
  • moder jord
    jordkloten sett som opphavet til alt liv
  • ned på jorda
    til ei realistisk forståing av situasjonen;
    i ein nøktern tilstand
    • ho kom fort ned på jorda igjen etter valet
  • stikke fingeren i jorda og lukte kvar ein er
    finne ut kva stode ein er i, og handle etter det
Сторінка статті