Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
446 результатів

Словник букмола 219 oppslagsord

institusjon

іменник чоловічий

Походження

fra latin; jamfør instituere

Значення та вживання

  1. forhold som er regulert av sedvane eller lov i et samfunn
    Приклад
    • allmenn stemmerett er den institusjonen demokratiet hviler på;
    • en institusjon som ekteskapet
  2. organisert virksomhet som tar hånd om bestemte oppgaver i samfunnet;
    Приклад
    • offentlige institusjoner;
    • universitetene er institusjoner for forskning og undervisning
  3. sted der en gruppe med spesielle behov bor eller oppholder seg og for eksempel får tilbud om behandling;
    Приклад
    • en institusjon for unge stoffmisbrukere;
    • hun har flyttet på institusjon nå
Сторінка статті

lojal

прикметник

Походження

gjennom fransk, fra latin; samme opprinnelse som legal

Значення та вживання

  1. trofast mot en person, en gruppe, en institusjon eller en sak;
    motsatt illojal
    Приклад
    • en lojal venn;
    • være lojal overfor partiet;
    • lojale tilhengere
    • brukt som adverb
      • rette seg lojalt etter forskriftene
  2. Приклад
    • lojale undersåtter
Сторінка статті

ekspropriat

іменник чоловічий

Значення та вживання

person eller institusjon som det eksproprieres fra
Сторінка статті

storebror ser deg

Значення та вживання

i overført betydning: det at person, organisasjon eller institusjon overvåker noen;
Сторінка статті

storebror

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. eldre (særlig eldste) bror
    Приклад
    • han spilte storebror i filmen «Knerten»
  2. i overført betydning: part som er den store, bedre eller sterkeste sammenlignet med en annen
    Приклад
    • bilmodellen Opel Astra er skapt over samme lest som storebror Insignia

Фіксовані вирази

  • storebror ser deg
    i overført betydning: det at person, organisasjon eller institusjon overvåker noen
Сторінка статті

utnytter

іменник чоловічий

Значення та вживання

person eller institusjon som bruker noe eller noen til egen fordel;
Сторінка статті

utestasjon

іменник чоловічий

Значення та вживання

underavdeling av en institusjon eller organisasjon med lokale et annet sted enn hovedavdelingen
Сторінка статті

utbygd 2, utbygget

прикметник

Значення та вживання

  1. som er brukt til å bygge hus, hytte eller andre bygg på
    Приклад
    • et utbygd boligfelt
  2. om foss eller elv: som er knyttet til et anlegg som bruker kraften til å produsere elektristet
    Приклад
    • fossen er ikke utbygd;
    • utbygde vassdrag
  3. om anlegg, infrastruktur, institusjon og lignende: som er laget for å dekke et behov
    Приклад
    • et godt utbygd helsetilbud;
    • veinettet er dårlig utbygd
  4. utformet eller utviklet i detalj
    Приклад
    • et godt utbygd argument
Сторінка статті

utdanningsinstitusjon, utdannelsesinstitusjon

іменник чоловічий

Значення та вживання

institusjon (2), for eksempel skole og universitet, som gir utdanning
Сторінка статті

uteksaminere

дієслово

Значення та вживання

gi avsluttende eksamen (fra en institusjon);
utdanne ferdig
Приклад
  • skolen uteksaminerer hvert år 50 teknikere;
  • bli uteksaminert fra universitetet
  • brukt som adjektiv:
    • en sterk økning i antall uteksaminerte kandidater
Сторінка статті

Словник нюношка 227 oppslagsord

institusjon

іменник чоловічий

Походження

frå latin; jamfør instituere

Значення та вживання

  1. tilhøve som er regulert av sedvane eller lov i eit samfunn;
    Приклад
    • ekteskapet som institusjon
  2. organisert verksemd som tek hand om visse oppgåver i samfunnet;
    Приклад
    • offentlege institusjonar
  3. stad der ei gruppe med særlege behov bur eller oppheld seg og til dømes får tilbod om behandling
    Приклад
    • ein institusjon for alkoholskadde;
    • dei eldre bør kunne velje om dei skal bu heime eller på institusjon
Сторінка статті

byggherre

іменник чоловічий

Походження

av bygg (2

Значення та вживання

person, institusjon eller firma som får gjort eit byggjearbeid;
oppdragsgjevar for ein byggmeister
Сторінка статті

ekspropriat

іменник чоловічий

Значення та вживання

person eller institusjon som det blir ekspropriert frå
Сторінка статті

sjølvstendig

прикметник

Походження

etter tysk selbständig, opphavleg ‘som står for seg sjølv’

Значення та вживання

  1. som tenkjer og handlar utan å rette seg etter andre;
    som rår sjølv;
    fri, uavhengig, ubunden
    Приклад
    • ein sjølvstendig institusjon;
    • eg er vorten ein meir sjølvstendig person
    • brukt som adverb:
      • tenkje sjølvstendig
  2. Приклад
    • han stod fram som ein sjølvstendig forfattar;
    • dei har knapt tenkt ein sjølvstendig tanke
  3. som driv på eiga hand eller for eiga rekning
    Приклад
    • ho er sjølvstendig næringsdrivande
Сторінка статті

stell

іменник середній

Походження

av stelle (2

Значення та вживання

  1. arbeid med å halde rein eller i orden;
    Приклад
    • pass og stell av barn;
    • plantene skal ha rett stell for å trivast;
    • han tek seg av stellet i fjøset
  2. orden, skikk
    Приклад
    • få stell på noko;
    • det er ikkje stell på nokon ting
  3. brukt som etterledd i samansetningar: sett av einskildting som høyrer saman;
  4. brukt som etterledd i samansetningar i nemning for offentleg institusjon;

Фіксовані вирази

  • for eit stell!
    brukt ironisk for å uttrykkje misnøye
  • heile stellet
    alt saman;
    heile stasen
    • gjennomføre heile stellet aleine
  • på stell
    • i orden
      • alt er på stell hos oss
    • rusk, tullete, forvirra;
      på styr
      • er du på stell?
  • smått stell
    dårlege greier
    • det var smått stell med rosande ord;
    • det er smått stell heime hos henne
  • styre og stell
    • offentleg administrasjon
      • bli vald inn i styre og stell
    • arbeid, verksemd, virke
      • ho tok mesteparten av styre og stell i heimen
Сторінка статті

stifting 2

іменник жіночий

stiftelse

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. kapital som er sett av til eit visst (allmennyttig) føremål utan å høyre til nokon særskild person
  2. filantropisk institusjon driven med midlar som er gjevne som gåver, til dømes eit sjukehus
Сторінка статті

kasse

іменник жіночий або чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå italiensk; av latin capsa, samanheng med capere ‘ta, romme’

Значення та вживання

  1. (oftast firkanta) behaldar av tre, metall, plast eller liknande av varierande storleik;
    stor øskje
    Приклад
    • ei kasse øl;
    • dei pakka bøkene i kasser
  2. noko som minner om forma av ei kasse
    Приклад
    • bilen er ei gammal kasse;
    • bydelen er berre store kasser av betong
  3. noko som omgjev eller beskytter noko
  4. rom eller stad for inn- og utbetalingar i butikk, bank, kontor eller liknande
    Приклад
    • sitje i kassa
  5. forråd av pengar;
    kassaapparat, pengeskrin
    Приклад
    • ho tel opp kassa;
    • dei stal av kassa
  6. middel eller fond for medlemene i ein institusjon eller til samfunnsføremål

Фіксовані вирази

  • ebbe i kassa
    lite pengar;
    pengemangel
    • det er ebbe i kassa, så det var ikkje pengar til røyk
  • per/pr. kasse
    • som har pengar
    • som føler seg i form;
      som er i orden
      • ho kjenner seg ikkje per kasse i dag;
      • uttalen er ikkje heil per kasse;
      • ho er alltid per kasse når det gjeld mote
  • spytte i kassa
    gje økonomisk støtte;
    spytte i børsa
    • fleire investorar spytta i kassa for å sikre det lokale museet
Сторінка статті

språkrøkt

іменник жіночий

Значення та вживання

arbeid med å verne og utvikle eit (skrift)språk og å gjere språkbruken i eit samfunn, ein institusjon eller liknande betre og klarare;
Сторінка статті

gjevar, givar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person (eller institusjon, lag) som gjev noko;
Приклад
  • ein anonym gjevar;
  • gjevarane var svært rause
Сторінка статті

stormakt

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. stat med stor innverknad på verdspolitikken
    Приклад
    • stormakta USA
  2. stat, institusjon eller liknande med ei dominerande stilling på eit felt
    Приклад
    • Noreg har vore ei stormakt i skipsfarten;
    • kyrkja er ei åndeleg stormakt
Сторінка статті