Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
87 treff

Bokmålsordboka 37 oppslagsord

Nynorskordboka 50 oppslagsord

potentilla

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå latin potens ‘mektig, kraftig’; namnet kjem av at planta har vore brukt som lækjemiddel

Tyding og bruk

i botanikk: mure (1
Artikkelside

potent

adjektiv

Opphav

latin potens ‘mektig, sterk’

Tyding og bruk

  1. om mann: som kan gjennomføre kjønnsakt, samleie, motsett impotent
  2. kraftig, som verkar sterkt
Artikkelside

potensial 2

adjektiv

Opphav

frå mellomalderlatin; av latin potens ‘mektig’

Tyding og bruk

i grammatikk: som uttrykkjer eit mogleg, eit tenkt tilfelle
Døme
  • potensial konjunktiv
Artikkelside

ovmektig

adjektiv

Tyding og bruk

særs mektig
Artikkelside

papirtiger

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk etter kinesisk

Tyding og bruk

særleg i politisk propaganda: noko som blir framstilt som stort, mektig og trugande, men som i røynda er ufarleg
Artikkelside

drusteleg

adjektiv

Tyding og bruk

som gjev eit mektig inntrykk;
Døme
  • jubileet blir ei drusteleg feiring;
  • han drog fram eit drusteleg langsverd;
  • ein herremann i drusteleg uniform
Artikkelside

crescendo 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

kresjenˊdo

Tyding og bruk

  1. del av musikkstykke som blir framført crescendo (2
    Døme
    • byggje seg opp til eit mektig crescendo
  2. i overført tyding: gradvis auke i styrke;
    Døme
    • konflikten nådde eit definitivt crescendo
Artikkelside

bjølle 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt bjalla

Tyding og bruk

  1. klokke (1, 1) med kolv (3) til å hengje om halsen på husdyr eller til å ringje med
    Døme
    • sauene er lettast å finne når dei har bjøller;
    • ringje på beteninga med ei bjølle
  2. ringjeklokke på sykkel
    Døme
    • han saknar bjølle på sykkelen

Faste uttrykk

  • det ringjer nokre bjøller
    det får ein til å tenkje på noko eller bli klar over noko
    • det burde ringje nokre bjøller hos dei som tek avgjerda
  • hengje bjølla på katten
    etter fabelen om mysene som ville hengje bjølle på katten så dei skulle høyre når han nærma seg;
    i overført tyding (utsetje seg for fare med å) vere talsmann for ei sak andsyndes ein mektig motpart
Artikkelside

bakgard

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. (indre eller bakre) gardsrom i ein bygard
    Døme
    • leike i bakgarden
  2. bygning bak ein annan bygning som ligg ut mot gata
    Døme
    • bu i bakgarden
  3. i overført tyding: fattigsleg, lite attraktivt område
    Døme
    • nauden er stor i byens bakgard
  4. i overført tyding: område, land som blir dominert av ein rik og mektig (granne)stat
    Døme
    • Latin-Amerika har ofte vore omtala som USAs bakgard
Artikkelside

audmjuk

adjektiv

Opphav

norrønt auðmjúkr ‘lett å gjere mjuk’

Tyding og bruk

  1. som ikkje har høge tankar om eige verd;
    Døme
    • ein audmjuk og trufast slitar
  2. som uttrykkjer eller er prega av vyrdnad, respekt (overfor noko mektig eller vanskeleg)
    Døme
    • vere audmjuk overfor naturkreftene;
    • ei audmjuk haldning til oppgåva
Artikkelside
Side 5 av 5