Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
79 treff

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

Nynorskordboka 76 oppslagsord

krum

adjektiv

Opphav

lågtysk

Tyding og bruk

  1. som lagar ein boge;
    bøygd
    Døme
    • krum nase;
    • synsranda er krum
  2. om rygg, person: bøygd;

Faste uttrykk

  • med krum hals
    med stor kraft og sterk vilje
    • vi gjekk laus på problemet med krum hals
Artikkelside

krumme

krumma

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

gjere krum;
bøye i boge
Døme
  • krumme ryggen mot uvêret
Artikkelside

krulle 2

krulla

verb

Opphav

jamfør islandsk krulla

Tyding og bruk

  1. gjere bølgjete;
    Døme
    • krulle saman eit papir
  2. bøye i ring eller boge
    Døme
    • grisen krullar rova
  3. lage ein krull (2);
    hope saman

Faste uttrykk

  • krulle seg
    krype saman
    • ho krullar seg saman
Artikkelside

kastepil

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

pil (1, 1) ein kastar med handa, heller enn å bruke boge eller liknande
Artikkelside

væpne

væpna

verb

Opphav

norrønt væpna; av våpen

Tyding og bruk

bu, ruste ut med våpen
Døme
  • vere væpna med pil og boge;
  • væpne seg til strid

Faste uttrykk

  • væpna konflikt
    våpenstrid, krig
  • væpna nøytralitet
    nøytralitet som byggjer på våpenmakt
  • væpna til tennene
    om riddar, krigar: i fullt kamputstyr;
    i overført tyding: svært godt utstyrt eller (føre)budd
Artikkelside

slå hjul

Tyding og bruk

svinge kroppen sidelengs i ein boge heilt rundt med mellomlanding på hendene;
Sjå: hjul
Artikkelside

spenne bogen for høgt

Tyding og bruk

setje for høge mål;
Sjå: boge
Artikkelside

kvelv

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av kvelve (1

Tyding og bruk

  1. bogeforma berekonstruksjon;
    tak med bogeform;
    Døme
    • kvelven i kyrkja
  2. rom som er sikra mot brann og innbrot
    Døme
    • banken har kvelven i kjellaren
  3. botnen av ein kantra båt
    Døme
    • kome seg opp på kvelven;
    • sitje på kvelven
Artikkelside

hjule

hjula

verb

Opphav

av hjul

Tyding og bruk

  1. lage til som ein boge eller halvsirkel
  2. frakte på trillebår
Artikkelside

hjul

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hjól

Tyding og bruk

  1. rund skive eller ring med eiker som sviv rundt ein aksel
    Døme
    • ei kjerre med to hjul;
    • det er mange små hjul i eit urverk
  2. i overført tyding: krinslaup, utviklingsgang
    Døme
    • vi er alle små hjul i samfunnsmaskineriet
  3. noko rundt som minner om eit hjul
    Døme
    • eit hjul av eld;
    • eit hjul av lys

Faste uttrykk

  • femte hjul på vogna
    (kjenne seg som, vere) til overs
  • halde hjula i gang
    syte for at verksemda går som vanleg
  • liggje på hjul
    køyre, springe like bak ein annan;
    lure like bak
  • slå hjul
    svinge kroppen sidelengs i ein boge heilt rundt med mellomlanding på hendene
  • stegl og hjul
    om eldre forhold: spiss stong og hjul som avretta forbrytarar vart lagde på
    • bli lagd på stegl og hjul
Artikkelside
Side 3 av 8