Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
32 treff

Bokmålsordboka 12 oppslagsord

årgang

substantiv hankjønn

Opphav

trolig etter tysk; jamfør norrønt árgangr ‘år, åring’

Betydning og bruk

  1. det av en bestemt vare eller publikasjon som produseres i løpet av ett år
    Eksempel
    • vin av god gammel årgang;
    • ha alle årgangene av et tidsskrift
  2. spøkefullt:
    Eksempel
    • studenter av årgang(en) 1984
Artikkelside

åndsfrisk

adjektiv

Opphav

etter tysk geistesfrisch

Betydning og bruk

som er uskadd og uforandret i tenkeevne og hukommelse
Eksempel
  • en sprek og åndsfrisk 90-åring
Artikkelside

Nynorskordboka 20 oppslagsord

år 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ár

Tyding og bruk

  1. tidsrom som svarer (om lag) til krinsløpet til jorda rundt sola, oftast rekna frå nyttår til nyttår
    Døme
    • året er inndelt i 12 månader, 52 veker og 365, i skotår 366, dagar;
    • i byrjinga av året;
    • dette året;
    • modellen er ny av året;
    • han er ferdig til neste år;
    • ein blir eldre for kvart år som går
    • ofte nemnt med eit tal til å merkje ut eit visst slikt tidsrom innanfor ei tidsrekning:
      • i året 2006;
      • år etter år
    • etter tysk: heile tida
      • år ut og år inn
      • år om anna – kvart år, årleg
  2. tidsrom på 12 månader (brukt som mål for tid og alder)
    Døme
    • han vart verande der eit heilt år;
    • det er to år til ho skal gå av;
    • det er mange år sidan vi såg kvarandre;
    • eit par års tid;
    • gjennom åra, gjennom alle år;
    • ho er 20 år gammal;
    • i unge år;
    • år og dag – lenge; jamfør dag (3)
  3. år (3, 1) med omsyn til grøde eller næring;
    år (III,1) med tanke på korleis visse (natur)fenomen ovrar seg
    Døme
    • eit godt år for jordbruket;
    • sju feite og sju magre år – jamfør 1. Mos 41

Faste uttrykk

  • borgarleg år
    kalenderår
  • dra på åra
  • fylle år
    ha fødselsdag
  • førre året
    året som var;
    i fjor;
    forkorta f.å.
    • ein liten nedgang samanlikna med førre året
  • i år
    dette kalenderåret
    • han blir sju år i år
  • med åra
    med alderen
  • oppe i åra
    noko gammal
  • til års
    til neste år;
    òg: gammal
    • han er noko til års
Artikkelside

årveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

    • korleis står årvegen?
    • årvegen var berga i hus;
    • det vart bra årveg i år
Artikkelside

årunge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

åringshest

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

årgang

substantiv hankjønn

Opphav

truleg etter tysk, jamfør norrønt árgangr ‘år, åring’; av år (3

Tyding og bruk

  1. klasse, modell av eit produkt eller ei vare som er laga i eit visst år
    Døme
    • vin av årgangen 1960;
    • ein bil av nyaste årgang
    • del av ein publikasjon (avis, tidsskrift og liknande) som kjem ut eitt og same året
      • han hadde siste årgangen av tidsskriftet komplett
  2. Døme
    • ein lærar av noko yngre årgang;
    • studentar av årgangen 1958 – med examen artium frå 1958
Artikkelside

æring 2

substantiv hankjønn

Opphav

av år (3

Tyding og bruk

  1. årsgammalt dyr, særleg hest
Artikkelside

toåring

substantiv hankjønn

Opphav

av åring (2

Tyding og bruk

  1. toårs barn
    Døme
    • toåringen snakkar reint alt
  2. toårs dyr, særleg hest
    Døme
    • travløp for toåringar
Artikkelside

tolvåring

substantiv hankjønn

Opphav

av åring (2

Tyding og bruk

tolvårs barn
Døme
  • ho er stor til å vere ein tolvåring
Artikkelside

tjueåring

substantiv hankjønn

Opphav

av åring (2

Tyding og bruk

person på 20 år
Artikkelside

tiåring

substantiv hankjønn

Opphav

av åring (2

Tyding og bruk

tiårs barn
Døme
  • godt gjort av ein tiåring
Artikkelside
Side 2 av 2