Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

vene

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

latin vena ‘blodåre’

Tyding og bruk

åre som fører blodet frå kroppen tilbake til hjartet;
jamfør arterie og pulsåre

ven 2

adjektiv

Opphav

norrønt vænn, eigenleg ‘som gjev (god) von’

Tyding og bruk

  1. til dømes i folkedikting: vakker, fager, fin, pen
    Døme
    • ein ven gut;
    • vene blomar, fargar;
    • den venaste møy og gildaste kar
    • i utrop:
      • kjære vene, gjer ikkje det!
  2. om dyr: tam, tyd, spak (2
    Døme
    • fuglen, sauen var heilt ven

pulsåre, pulsår

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

åre (2, 1) som fører blodet frå hjartet;
til skilnad frå vene

årebetennelse

substantiv hankjønn

Opphav

av åre (2

Tyding og bruk

betennelse i vene (samleåre), mest alltid med levring av blodet i åra

øygd

adjektiv

Opphav

norrønt eygðr; samanheng med auge (1

Tyding og bruk

  1. som har skarpe auge;
    skarp til å bli var noko
    • ørna er øygd;
    • vent øygdmed vene auge
  2. oftast som etterledd i samansetningar: som har slike auge (eller slikt blikk) som førsteleddet nemner
    • blåøygd;
    • kvassøygd;
    • storøygd

åreknut, åreknute

substantiv hankjønn

Opphav

av åre (2

Tyding og bruk

sjukleg utvida vene (samleåre), særleg i legger og lår

venøs

adjektiv

Opphav

av vene

Tyding og bruk

som gjeld venene, til skilnad frå arteriell

årelate

årelata

verb

Opphav

etter lågtysk; av åre (2 og late (1

Tyding og bruk

tappe ei viss mengd blod frå ei høveleg vene (samleåre), oftast i olbogekroken, for å lækje visse krinsløpssjukdomar, tidlegare òg brukt mot mange andre sjukdomar

halsvene

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

vene på sida av halsen

veikåre, veikår

substantiv hokjønn

Tyding og bruk