Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

toleranse

substantiv hankjønn

Uttale

òg -anˊgse

Opphav

gjennom fransk; frå latin

Tyding og bruk

  1. i medisin: toleevne
    Døme
    • ha høg, låg toleranse for noko
  2. det å bere over med meiningane eller åtferda til andre;
    Døme
    • vise toleranse i livssynsspørsmål
  3. tillate avvik frå ei norm
    Døme
    • gjenga har ein toleranse på ¹⁄₁₀₀₀ mm

lågt under taket

Tyding og bruk

Sjå: låg, tak
  1. med liten avstand frå golv til tak
  2. lite vidsyn, liten toleranse
    Døme
    • det var ikkje lågt under taket i avisredaksjonen

høgt under taket

Tyding og bruk

Sjå: høg, tak
  1. med stor avstand frå golv til tak
    Døme
    • det er høgt under taket i matsalen
  2. prega av toleranse
    Døme
    • i dette miljøet er det høgt under taket

låg 2

adjektiv

Opphav

norrønt lágr; samanheng med liggje

Tyding og bruk

  1. som ikkje er høg, som ikkje når langt opp
    Døme
    • ei låg dør;
    • ein låg stol;
    • eit lågt hus;
    • låge støvlar;
    • du er lågare enn meg
  2. som står eller er stilt langt nede
    Døme
    • låg sol;
    • låg himmel;
    • lågt tak;
    • på det lågaste punktet
    • brukt som adverb:
      • liggje lågt med hovudet;
      • fly lågt
  3. som ligg langt nede på toneskalaen, djup
    Døme
    • ein låg orgeltone
    1. brukt som adverb:
      • songen går lågt i bassen
  4. om lyd: dempa, svak
    Døme
    • ei låg kviskring
    • brukt som adverb:
      • snakke lågt
  5. som er liten i tal eller verdi
    Døme
    • eit lågt tal;
    • låge prisar;
    • låge kostnader;
    • ha låg løn;
    • inntektene er lågare enn forventa;
    • halde seg på eit lågt nivå;
    • låg temperatur;
    • lågt lufttrykk;
    • halde låg fart;
    • dei lågare klassestega i skulen
    • brukt som adverb:
      • vere lågt lønt;
      • lågast mogleg kostnader
  6. som står langt nede i rang;
    lite vørd
    Døme
    • offiserar av lågare grad;
    • lågare organismar;
    • låg levestandard
  7. simpel, ufin
    Døme
    • lågare drifter;
    • låg komikk

Faste uttrykk

  • ha låge tankar om noko/nokon
    tru vondt om og ha små forventingar til noko eller nokon
    • vi hadde låge tankar om arbeidet hennar;
    • mange veljarar har låge tankar om partiet
  • halde ein låg profil
    ha ei forsiktig, avventande haldning;
    ikkje markere seg
    • han har halde ein låg profil i media
  • høg og låg
    folk frå forskjellige sosiale lag
    • eit samfunn med kort avstand mellom høg og låg
  • høgt og lågt
    overalt
    • ho leita høgt og lågt etter boka
  • liggje lågt i terrenget
    ikkje markere seg
    • ho låg lågt i terrenget for ikkje å irritere han
  • lågt under taket
    • med liten avstand frå golv til tak
    • lite vidsyn, liten toleranse
      • det var ikkje lågt under taket i avisredaksjonen
  • over ein låg sko
    i fleng, uhemma
    • dei bedrog kvarandre over ein låg sko

skjønsemd, skjønnsemd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt skynsemd

Tyding og bruk

det å vere skjønsam (1);
dømekraft, forstand;
forståing, toleranse
Døme
  • vise skjønsemd

kulturrelativisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å sjå alle kulturar og samfunn som likeverdige og forstå dei på deira eigne premiss
Døme
  • toleranse er kjerneverdien i kulturrelativismen;
  • begrepet kulturrelativisme er komplisert

frimurarorden

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

organisasjon som arbeider for toleranse og semje og har visse løynlege seremoniar;
jamfør orden (5)

frisyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

fordomsfritt syn (8);
vidsyn, toleranse, liberalitet

ymsesidig

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ymsesidige rettar og skyldnader;
    • dette vil fremje ymsesidig toleranse
  2. skiftande
    Døme
    • han hadde ymsesidig praksis

forståing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • få forståing av problemet
  2. Døme
    • ha forståing for andre;
    • arbeide for betre forståing mellom folk

Faste uttrykk

  • i forståing med
    i samsvar med
    • utbygginga skjedde i forståing med naboane