Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 230 oppslagsord

tett

adjektiv

Opphav

norrønt þéttr; tyding 5 etter engelsk tight

Tyding og bruk

  1. som ikkje har hol, opning, gjennomgang;
    Døme
    • lydtett;
    • lystett;
    • vasstett;
    • korken er tett;
    • tønna, vasken er tett;
    • vere tett i nasen
  2. som er utan (eller med berre små) hol, sprekkar eller mellomrom;
    som er dekt eller fylt av einskilddelar eller -individ i stort tal med små mellomrom;
    ugjennomsiktig, ugjennomtrengjeleg, tjukk
    Døme
    • tett hekk, gjerde, kratt, skog, gras, hår;
    • garn med tette masker;
    • det er tett med folk, hus, bilar, bladlus;
    • tett snø(fall), regn;
    • tett som hagl;
    • det snør tett;
    • tett skodde;
    • lufta er tett av røykfylt, tung;
    • tett mørker
    • i uttrykk:
  3. samantrengd, ihoppressa, konsentrert;
    Døme
    • tett busetnad;
    • tett trengsel
    • særleg som adverb
      • stå, gå, sitje tett;
      • bu tett
    • nært, utan mellomrom, stramt
      • klemme noko(n) tett inntil seg;
      • danse tett saman;
      • kleda slutta tett om kroppen
    • nær, like, kloss (inntil, ved noko)
      • bu tett ved skulen
  4. som har ein fast konsistens;
    fast bygd, solid;
    Døme
    • ein tett kar, plugg
  5. Døme
    • tett i skallen, nøtta;
    • vere litt tett
  6. som går føre seg med stutte mellomrom
    Døme
    • tette togavgangar;
    • i tett rekkjefølgje
    • som adverb: med stutte mellomrom, ofte, støtt
      • bilane køyrer tett;
      • drikke tett

Faste uttrykk

  • halde tett
    ikkje seie noko
  • tett i tett
    i talrik mengd med små mellomrom
    • husa ligg tett i tett
  • tett i tett
    med stutt eller lite mellomrom

te 2

verb

Opphav

norrønt tjá

Tyding og bruk

  1. syne, vise, la sjå
    Døme
    • dei tedde meg vegen
  2. refleksivt: vise seg, syne seg, kome til syne
    Døme
    • fargane ter seg pent;
    • ho har tedd seg som snarast
  3. refleksivt: (opp)føre seg, fare fram, opptre
    Døme
    • vite korleis ein skal te seg;
    • te seg heilt edru

tette 2

tetta

verb

Opphav

av tett

Tyding og bruk

  1. gjere tett
    Døme
    • tette røyr, hol, sprekk
  2. gjere mjølk tjukk med tette (1, 1)
  3. refleksivt: flytte seg tett(are) saman, flokke seg
    Døme
    • tette seg saman for å halde varmen

Faste uttrykk

  • tette seg til
    bli tett(are);
    tetne
    • røyret tetta seg til

pakke seg

Tyding og bruk

Sjå: pakke
  1. samle seg til ein tett masse
    Døme
    • snøen pakkar seg
  2. med retningsadverb: ha seg unna;
    kome seg bort
    Døme
    • pakk deg ut herfrå!
    • dei fekk ordre om å pakke seg bort

inn til

Tyding og bruk

tett på;
jamfør inntil (2, 1);
Sjå: inn
Døme
  • han pressa ho inn til seg

gå i klinsj

Tyding og bruk

Sjå: klinsj
  1. om boksarar: kome så tett inn på kvarandre at det ikkje vert rom for fullt slag
  2. hamne i konflikt med nokon
    Døme
    • gå i klinsj med sin verste fiende;
    • politikarane gjekk i klinsj med lokalbefolkninga

tett som hagl

Tyding og bruk

svært tett;
Sjå: hagl
Døme
  • meldingane kom tett som hagl

leggje bi

Tyding og bruk

segle så tett opp mot vinden som mogleg (så fartøyet mistar farten);
Sjå: bi

trykkje på

Tyding og bruk

følgje tett på (og skyve, til dømes i ein kø);
Sjå: trykkje

tett i tett

Tyding og bruk

i talrik mengd med små mellomrom;
Sjå: tett