Avansert søk

7 treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

sluse 2

slusa

verb

Tyding og bruk

  1. føre eit fartøy gjennom ei sluse (1, 1)
  2. i overført tyding: leie noko eller nokon til ein stad, gjennom eit system eller liknande
    Døme
    • dei slusar elevane etappevis inn i bygningen;
    • mange milliardar vart slusa inn i budsjettet

sluse 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin exclusa, av excludere ‘stengje ute’

Tyding og bruk

  1. byggverk i ei elv eller ein kanal med fleire slusekammer som gjer det mogleg å heve eller senke eit fartøy frå éi vasshøgd til ei anna
  2. luke i ei demning
    Døme
    • stengje slusene
  3. gjennomgang (2) med dør i kvar ende

Faste uttrykk

  • opne alle sluser
    la strøyme fritt
    • himmelen har opna alle sluser

ventil

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå mellomalderlatin ‘sluse’; av latin ventus ‘vind’

Tyding og bruk

  1. innretning som opnar eller stengjer for damp, gass, væske eller liknande
    Døme
    • opne ventilane på rommet;
    • ventilane i ein bilmotor;
    • ventilen på ein sykkelslange
  2. i musikk: innretning til å regulere lyden på blåseintrument og orgel
    Døme
    • ventilane på ein trompet
  3. rundt skipsvindauge i ein hengsla metallring;

opne alle sluser

Tyding og bruk

la strøyme fritt;
Sjå: sluse
Døme
  • himmelen har opna alle sluser

sluseverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

sluseanlegg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

slusekammer

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vassbasseng i ei sluse (1, 1) som kan opnast og stengjast i begge endane