Avansert søk

114 treff

Nynorskordboka 114 oppslagsord

sand

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sandr

Tyding og bruk

  1. små, harde korn av forvitra bergarter
    Døme
    • fin sand;
    • strø sand på vegane;
    • sand har mindre korn enn grus;
    • lage betong av sand og sement

Faste uttrykk

  • byggje huset sitt på sand
    etablere noko på sviktande grunnlag
  • renne ut i sanden
    ikkje føre til noko
    • planen rann ut i sanden
  • sand i maskineriet
    noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått
  • selje sand i Sahara
    selje varer som er vanskelege å omsetje
  • stikke hovudet i sanden
    ikkje vilje sjå ubehagelege sanningar i auga
  • strø sand på
    passivt godkjenne noko andre har vedteke

sælde

sælda

verb

Opphav

av såld

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sælde korn;
    • sælde sand
  2. brukt som adverb: svært, heilt
    Døme
    • sældande fullt

turkis 2

adjektiv

Tyding og bruk

som har farge mellom blå og grøn;
blågrøn
Døme
  • ein turkis bluse;
  • kvit sand og turkist vatn

strø 3, strøye

strøya

verb

Opphav

samanheng med strå (2

Tyding og bruk

  1. spreie tynt utover;
    Døme
    • strø sukker på grauten;
    • golvet var strødd med einer;
    • lasta låg strødd utover etter velten
  2. late vatnet;
    pisse
  3. spreie sand, salt eller liknande på glatte vegar og gater
    Døme
    • fortauet var strødd

Faste uttrykk

  • strø om seg med
    vere rundhanda med
    • dei strødde om seg med pengar

slipestein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(sand)stein til å slipe (1) med, særleg sylinderforma stein som sviv kring ein akse
Døme
  • dra slipesteinen;
  • ha ljåen på slipesteinen

strøbil, strøyebil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bil som strør sand eller salt på glatte vegar og gater

stratifisere

stratifisera

verb

Opphav

frå latin, av stratum ‘lag’

Tyding og bruk

  1. blande eller leggje frø lagvis i jord, sand, torv eller liknande for å setje i gang eller skunde på spiring
  2. dele i nokolunde einsarta klasser

singel 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå nederlandsk; samanheng med single (4

Tyding og bruk

knust småstein, særleg nytta i hagegangar og på gardsplassar
Døme
  • singel og sand

såld

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sáld; jamfør (6

Tyding og bruk

open, vid behaldar med holete botn til å reinse frø, korn, sand og liknande i

skjelsand

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jord som i hovudsak er sett saman av skjel (1), skal frå muslingar og sneglar saman med vanleg jord, sand, grus og liknande
Døme
  • skjelsand blir nytta til jordbetringsmiddel og hønsefôr