Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
49 treff

Nynorskordboka 49 oppslagsord

sakte 2

sakta

verb

Tyding og bruk

slå av på farten;
gå for sakte;
Døme
  • sakte farten;
  • uret saktar seg
Artikkelside

sakte 1

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. langsam, roleg
    Døme
    • gå med sakte fart
    • brukt som adverb:
      • køyre sakte
  2. dempa, still
    Døme
    • ein sakte gråt
    • brukt som adverb:
      • tale sakte
Artikkelside

ultrarapid

adjektiv

Tyding og bruk

om filmopptak: som er fotografert med fleire bilete per tidseining enn normalt, slik at opptaket kan spelast av i sakte film
Artikkelside

undergrave

undergrava

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

rive bort grunnlaget for;
øydeleggje (sakte), ska (2), svekkje
Døme
  • undergrave tilliten til nokon;
  • slike idear undergrev velferdsstaten;
  • framgangsmåten undergrev føremålet
Artikkelside

tjuktflytande

adjektiv

Tyding og bruk

om væske: som er temmeleg tjukk og som renn sakte;
Døme
  • tjuktflytande olje
Artikkelside

seinke

seinka

verb

Opphav

norrønt seinka, av seinn; jamfør sein

Tyding og bruk

  1. forseinke
    Døme
    • ulykka seinkar trafikken;
    • inkompetanse seinka sakshandsaminga
  2. gjere mindre eller langsamare
    Døme
    • de må seinke farten
  3. om klokke: gå for sakte;
    motsett fortne
    Døme
    • klokka seinkar fem minutt i døgnet
Artikkelside

tregleik, treigleik

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -leik

Tyding og bruk

  1. det at noko går langsamt;
    Døme
    • ulykka førte til tregleik i trafikken
  2. noko som gjer at ei utvikling går sakte
    Døme
    • det finst ein tregleik i systemet
  3. i fysikk: motstand mot endring i sin eigen rørsletilstand
    Døme
    • alle gjenstandar har ein viss tregleik
Artikkelside

treg, treig

adjektiv

Opphav

norrønt tregr opphavleg ‘fast, hard’

Tyding og bruk

  1. som rører seg sakte;
    Døme
    • gå med trege skritt;
    • ei treg utvikling;
    • ho er alltid treg om morgonen
    • brukt som adverb:
      • arbeidet går for tregt
  2. som fungerer tregt og dårleg;
    Døme
    • ei treg dør;
    • maskinen er litt treg
  3. som tenkjer seint og dårleg;
    dum, seintenkt
    Døme
    • han er litt treg av seg
  4. uinteressant, keisam
    Døme
    • ha treg humor;
    • gå med trege klede

Faste uttrykk

  • treg mage
    sein fordøying;
    forstopping (2)
  • treg masse
    i fysikk: masse som ikkje endrar rørsle eller retning utan påverknad frå noko anna
Artikkelside

gonge 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ganga; samanheng med gå (1 og gang

Tyding og bruk

  1. det å gå på føtene;
    måte å gå på;
    Døme
    • gå i sakte gonge;
    • ha lett gonge;
    • kjenne nokon på gonga;
    • ein times gonge herifrå
  2. rørsle, funksjon, drift
    Døme
    • kome i gonge;
    • få noko i gonge;
    • i full gonge
  3. Døme
    • gå på gonger
  4. Døme
    • få gonge på ølet

Faste uttrykk

  • kjenne lusa på gonga
    vite kva ein kan vente seg fordi ein kjenner nokon godt;
    kjenne att ein viss type
    • ho kjente lusa på gonga og lét seg ikkje lure
  • vere på gonga
    skulle til å gå
Artikkelside

gjeven

adjektiv

Opphav

av gje

Tyding og bruk

kjend på førehand;
som ligg føre;
vedteken, fastsett;
Døme
  • ei gjeven budsjettramme;
  • eit gjeve vedtak;
  • kulturelt gjevne skikkar endrar seg sakte

Faste uttrykk

  • ta for gjeven
    rekne som sjølvsagt
    • ikkje ta livet for gjeve
Artikkelside
Side 1 av 5