Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
21 treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

isolere

isolera

verb

Opphav

av italiensk isolare, av isola; av latin insula ‘øy’

Tyding og bruk

  1. stengje ute, sperre av frå omverda
    Døme
    • det galdt å finne smitteberaren og isolere han
  2. unngå sosialt samkvem
    Døme
    • innflyttarane hadde lett for å isolere seg
  3. skilje ut og plassere for seg sjølv
    Døme
    • ingen har enno klart å isolere smittestoffet
    • brukt som adjektiv
      • eit isolert tilfelle;
      • det var berre isolerte episodar
  4. forsyne med isolasjon (2);
    Døme
    • huset var dårleg isolert;
    • rå luft isolerer dårleg

Faste uttrykk

  • isolerande språk
    språk utan bøyings- og avleiingsformer;
    jamfør analytisk språk og syntetisk språk
  • sjå isolert frå
    sjå på eller vurdere utan samanheng med noko anna
    • seksuelle overgrep må ikkje bli sett isolert frå andre typar overgrep
  • sjå isolert på
    sjå på eller vurdere utan samanheng med noko anna
    • ein må ikkje sjå isolert på saka;
    • ein kan ikkje sjå isolert på kvar enkelt sak for seg
  • vurdere isolert
    sjå på utan samanheng med noko anna
    • spørsmålet kan ein ikkje vurdere isolert berre for barneskulen
Artikkelside

stengje, stenge 2

stengja, stenga

verb

Opphav

norrønt stengja; av stong

Tyding og bruk

  1. late att (og låse)
    Døme
    • stengje døra
  2. bli lukka (3 og låst
    Døme
    • kafeen stengjer klokka 20
  3. hindre, sperre, blokkere
    Døme
    • stengje for utsynet;
    • krigsskip stengde fjordmunningen
  4. fange fisk i steng (1)
    Døme
    • stengje 70 hl sild

Faste uttrykk

  • stengje av
    • skru av (straum, vatn eller liknande)
    • skilje ut og sperre tilgang
      • stengje av eit område
  • stengje inne
    sperre inne;
    isolere
    • stengje inne katten;
    • bli stengd inne i arresten
  • stengje ned
    avslutte verksemd
    • stengje ned produksjonen
  • stengje ute
    lage hindringar for
    • stengje ute konkurrentar
Artikkelside

sperre inne

Tyding og bruk

Sjå: sperre
  1. stengje inne;
    isolere;
  2. setje i fengsel;
Artikkelside

sperre 2

sperra

verb

Opphav

norrønt sperra

Tyding og bruk

  1. setje opp sperre (1, 2);
    Døme
    • sperre ei gate;
    • sperre av eit område;
    • bilen stod slik at han sperra trafikken
    • brukt som adjektiv:
      • ein sperra veg
  2. opne vidt opp;
    Døme
    • sperre opp auga

Faste uttrykk

  • sperra konto
    konto som ikkje kan disponerast av eigaren
    • setje inn eit depositum på sperra konto
  • sperra sats
    sats (7) med større mellomrom mellom bokstavane enn vanleg
  • sperre inne
Artikkelside

mure 2

mura

verb

Opphav

norrønt múra; av mur

Tyding og bruk

setje opp ein mur eller ein bygning av murstein og med bindemiddel i fugene
Døme
  • mure eit hus;
  • mure igjen ei døropning;
  • mure opp eit kontorbygg

Faste uttrykk

  • mure seg inne
    isolere seg frå omverda
Artikkelside

sekterisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tendens til sektdanning
  2. trong til å hevde særmeiningar og isolere seg saman med meiningsfellar
Artikkelside

vinterisolere

vinterisolera

verb

Tyding og bruk

isolere (4) eit bygg mot kulde på vinteren
  • brukt som adjektiv:
    • ei vinterisolert hytte
Artikkelside

stengje inne

Tyding og bruk

sperre inne;
isolere;
Sjå: stengje
Døme
  • stengje inne katten;
  • bli stengd inne i arresten
Artikkelside

vatt

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk og nederlandsk; frå mellomalderlatin wadda

Tyding og bruk

  1. (plate av) laust samantvinna fibrar, særleg av bomull
    Døme
    • reinse eit sår med vatt og sprit;
    • isolere med vatt
  2. i overført tyding: noko om skånar eller dempar
    Døme
    • pakke meiningane inn i vatt
Artikkelside

unnatil

preposisjon

Tyding og bruk

Døme
  • isolere golvet unnatil
Artikkelside