Avansert søk

15 treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

gitter

substantiv inkjekjønn

Uttale

gitˊter

Opphav

frå tysk opphavleg ‘samanføying’

Tyding og bruk

  1. parallell- eller kross-stilte stenger av tre, metall eller liknande brukte til stengsle
    Døme
    • ha gitter for vindauga
  2. med mønster eller form som gitter (1)
    Døme
    • strikkemønster med gitter;
    • ta litt av deigen til å lage gitter på toppen av paien
  3. i teknisk språk: hjelpeelektodar som er plasserte mellom anoden og katoden for å forsterke straumen

Faste uttrykk

  • optisk gitter
    glasplate eller spegel med tette parallelle linjer eller fòrer brukt til å granske lysets bøying

visir

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk; av gammalfransk vis ‘andlet’

Tyding og bruk

gitter eller plate på hjelm til rustning, til å slå ned framfor andletet

Faste uttrykk

  • med ope visir
    med ærlege middel;
    ope og ærleg
    • kjempe med ope visir

optisk

adjektiv

Opphav

frå gresk; samanheng med optikk

Tyding og bruk

som gjeld lys- og synsfenomen

Faste uttrykk

  • optisk bedrag
    synsinntrykk som ikkje svarer til røyndomen;
    synsbedrag
  • optisk gitter
    glasplate eller spegel med tette parallelle linjer eller fòrer brukt til å granske lysets bøying
  • optisk instrument
    instrument som tener til hjelpemiddel for auget, til dømes briller, kikert, mikroskop
  • optisk lesing
    registrering av skrift ved hjelp av skannar (2)

spektrum

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av specere ‘sjå’

Tyding og bruk

  1. fargeband som kjem fram når lys blir brote gjennom eit prisme eller gitter;
    Døme
    • alle fargane i spektrumet
  2. utval, samling av einingar;
    Døme
    • presentere eit breitt spektrum av hendingane frå året som gjekk;
    • ha eit vidt spektrum av uttrykksmiddel

sprinkel

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

stong i eit gitter, stakitt eller liknande

gittervindauge, gittervindauga

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vindauge med gitter (1) for
Døme
  • bak gittervindauget såg ho fangen

gitterverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

gitterport

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • bak gitterporten openberrar hagen seg

optisk gitter

Tyding og bruk

glasplate eller spegel med tette parallelle linjer eller fòrer brukt til å granske lysets bøying;
Sjå: gitter, optisk

grill

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk, frå fransk; av latin craticula ‘rist’, diminutiv av cratis ‘flettverk’

Tyding og bruk

  1. element i steikjeomn som steikjer mat snøgt med sterk varmestråling
  2. frittståande innretning med rist til å steikje mat på over sterk varme (frå kol, gass eller elektrisitet);
    jamfør utegrill
    Døme
    • leggje kjøt på grillen;
    • fyre opp grillen
  3. serveringsstad (eller rom i restaurant) der det blir servert matretter frå grill (2)
  4. gitter framme på bil til luftkjøling;
    jamfør kjølegrill