Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 17288 oppslagsord

ein 1

pronomen

Opphav

same opphav som ein (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det står ein ute;
    • kvar og ein;
    • kva for ein av dei?
  2. folk (reint allment), menneske
    Døme
    • ein skal ikkje tru alt ein høyrer;
    • ein ventar mykje folk til festen

ein 2, éin

determinativ kvantor

Opphav

norrønt einn, ein, eitt

Tyding og bruk

grunntalet 1;
det første talet i talrekkje
Døme
  • ein og ein er to;
  • ein meter, ei mil, eit hekto;
  • alt på ein gong;
  • på ei og same tid;
  • alt låg i ei røre;
  • ein i senn;
  • ein om gongen;
  • ein etter ein gjekk sin veg;
  • det er ei som kan skrive!
  • ta for seg ein for ein

Faste uttrykk

  • alt i eitt
    • stadig
      • ho måtte alt i eitt kike bort på han
    • samling av fleire opplysingar, funksjonar eller liknande
      • religion, nasjon og identitet – alt i eitt
  • bli nummer éin
    bli best;
    vinne
  • ein dagen
    her om dagen
  • ein eller annan
    noko eller nokon;
    ein viss;
    einkvan
    • på ein eller annan måte;
    • i sentrum av ein eller annan by;
    • der inne stod ein eller annan;
    • på eit eller anna vis
  • ein og annan
    nokre (få)
  • eitt og anna
    mangt, ymse
    • kome med eitt og anna hint
  • eitt og hitt
    mangt eit
  • eitt å gjere
    éin utveg eller éi løysing som må veljast
    • dei har eitt å gjere;
    • her er det berre eitt å gjere
  • gå i eitt
    • flyte saman
      • gå i eitt med omgjevnadene
    • halde fram utan stans
      • dagen går i eitt, utan pause
  • i eitt køyr
    utan opphald
  • i eitt og alt
    på alle måtar
    • dei var samde i eitt og alt
  • i eitt vekk
    stadig
    • han fortalde vitsar i eitt vekk
  • kome ut på eitt
    vere hipp som happ
  • kvar ein
    alle
    • kvar ein busk;
    • kvart eit menneske
  • kvar og ein
    alle
    • kvar og ein må ta ansvar
  • med eitt
    brått
  • med éin gong
    straks
  • på ein, to, tre
    svært raskt;
    på ein augeblink
    • vere ferdig på ein, to, tre;
    • huset vart ikkje bygt på ein, to, tre
  • under eitt
    samla
    • sakene blir handsama under eitt

ein 3

determinativ kvantor

Opphav

same opphav som ein (2

Tyding og bruk

brukt til å nemne eit einskilt individ, eksemplar eller liknande
Døme
  • det kom ein mann, ei kone og eit barn;
  • eit stort hus;
  • han er ein ny Garborg;
  • eg ser etter ein lege

ein 4, ei 1

adverb

Opphav

same opphav som ein (2

Tyding og bruk

om lag, noko slikt som
Døme
  • ein fem–seks mil

eine 3

eina

verb

Opphav

jamfør tysk einen; av ein (2

Tyding og bruk

gjere samde;
sameine;
jamfør einast (2
Døme
  • dei eina politiske krefter med andre parti

gjennomfartsåre

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

veg som leier trafikk gjennom ein by eller liknande
Døme
  • dei fleste bur langs gjennomfartsårene

gjenforeiningsfest

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

fest der ein gjenforeiner tidlegare medelevar, kollegaer eller liknande
Døme
  • alle dei tidlegare klassekameratane kom på gjenforeiningsfesten

gjenhøyr

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

det å høyre noko att
Døme
  • eit gjenhøyr med ein gammel slager;
  • vi ynskjer på gjenhøyr i morgon

gjennomstrøyming

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • steinane hindra gjennomstrøyminga av vatn
  2. det å fullføre eit studium, ei sakshandsaming eller liknande
    Døme
    • tiltak for å betre gjennomstrøyminga av studentar
  3. det at menneske på ein arbeidsplass, i eit bustadområde eller liknande blir skifta ut
    Døme
    • vi vil ikkje ha for stor gjennomstrøyming av tilsette

gjennommarsj

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det at troppar marsjerer gjennom territoriet til ein annan stat