Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
38 treff

Nynorskordboka 38 oppslagsord

bakverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

noko som er baka;
Artikkelside

kontinental

adjektiv

Tyding og bruk

som høyrer til eller kjem frå eit fastland, særleg det europeiske

Faste uttrykk

  • kontinental frukost
    lett morgonmåltid, vanlegvis med rista brød, søtt bakverk, syltetøy, kaffi eller te og jus
  • kontinentalt klima
    tørt klima;
    innlandsklima
    • den spanske høgsletta har kontinentalt klima
Artikkelside

kake 1

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør norrønt kǫkukorn ‘lita kake’

Tyding og bruk

  1. finare bakverk av deig
    Døme
    • servere kaffi og kaker;
    • tørre kaker;
    • bake kake til kaffien
  2. brød (1) steikt i omn
    Døme
    • ete kaka utan pålegg
  3. masse eller deig forma som klump eller skive (til steiking eller koking)
  4. storkna klump

Faste uttrykk

  • ein del av kaka
    ein del av det som er å få tak i;
    ein del av utbytet
    • forfattaren vil endre kontrakten med forlaget slik at han får ein større del av kaka
  • mjøle si eiga kake
    syte for føremoner for seg sjølv
  • ta kaka
    vinne, toppe (3, 1)
    • det siste innslaget i revyen tok kaka
Artikkelside

horn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt horn

Tyding og bruk

  1. utvokster av keratin på hovudet hos visse hovdyr
    Døme
    • kyr kan ha horn;
    • oksen tok han på horna og slengde han bortover
  2. hardvoren substans som horn (1) er laga av;
    Døme
    • knappar av horn;
    • vere hardt som horn
  3. gjenstand laga av horn av ku eller liknande
    Døme
    • blåse i horn;
    • drikke av hornet
  4. ting som liknar eller opphavleg likna horn (1)
  5. blåseinstrument av messing med traktforma opning
    Døme
    • han spelar horn i korpset
  6. lite, krumt bakverk med spiss i båe endane
    Døme
    • vi åt horn med ost til kvelds
  7. brukt i stadnamn: form i landskap som stikk ut eller liknar eit horn
    Døme
    • Romsdalshornet er ein av dei mest populære toppane i Noreg;
    • segle rundt Kapp Horn;
    • landa på Afrikas Horn

Faste uttrykk

  • engelsk horn
    treblåseinstrument som liknar obo, men er stemt ein kvint lågare enn ein vanleg obo
  • få horn
    bli bedregen av nokon
  • ha eit horn i sida til
    bere nag til nokon
  • hornet på veggen
    brukt om situasjon der den eldste, ofte i ei organisasjon, prøver å påverke med dei gammaldagse meiningane sine;
    jamfør sjuande far i huset
    • vi skal sleppe å høyre så mykje frå han som heng i hornet på veggen
  • renne/stange horna av seg
    ha ein vill og energisk periode for sidan å falle til ro
    • ho må få stange horna av seg medan ho er ung;
    • stormen har rent horna av seg
  • setje horn på
    vere utru mot
  • ta tyren/oksen ved horna
    gå rett på vanskane
    • lat oss ta tyren ved horna!
    • dei tok oksen ved horna
  • trekkje horna til seg
    slutte å vise motvilje
Artikkelside

frukost

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘tidleg måltid’

Tyding og bruk

  1. måltid om morgonen;
    det første måltidet for dagen
    Døme
    • hugs å ete frukost;
    • få nystekt brød til frukost
  2. tid på dagen da ein et frukost (1);
    om morgonen
    Døme
    • han ringde heim midt i frukosten

Faste uttrykk

  • kontinental frukost
    lett morgonmåltid, vanlegvis med rista brød, søtt bakverk, syltetøy, kaffi eller te og jus
Artikkelside

brød

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt brauð

Tyding og bruk

  1. bakverk av est deig, elta saman av mjøl, væske og gjær og steikt
    Døme
    • grovt brød;
    • heimebakt brød;
    • pølse med brød
  2. brukt som etterledd i nemningar for kaker og andre bakverk
  3. alt som trengst til å leve;
    jamfør levebrød
    Døme
    • det daglege brød

Faste uttrykk

  • brød og sirkus
    mat og underhaldning (i staden for reformar og endringar i samfunnet)
    • ingen i valkampen vil love meir enn fire nye år med brød og sirkus
  • brød og vin
    symbol på Kristi lekam og blod i nattverden
  • dum som eit brød
    svært dum
  • ha i sitt brød
    vere arbeidsgjevar for
    • staten har mange i sitt brød
  • sitje på vatn og brød
    sitje i fengsel
  • steinar for brød
    noko verdilaust i staden for noko nyttig
  • ta i sitt brød
    tilsette
    • han tek slektningar i sitt brød
  • tene sitt brød
    arbeide for å få inntekter
    • han tente sitt brød på sjøen
Artikkelside

bolle 2

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘rundt kveitebrød’; same opphav som bolle (1

Tyding og bruk

  1. lite, rundt bakverk
    Døme
    • bollar og brus
  2. rund klump av farse med til dømes kjøt eller fisk i

Faste uttrykk

  • andre bollar
    endring
    • her skal bli andre bollar
  • ha bolle i omnen
    vere gravid
  • ta seg ein bolle
    ta det roleg
Artikkelside

vørter 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt virtr; truleg samanheng med urt

Tyding og bruk

væske som ein siler frå knust, vassblanda malt (brukt i ølbrygging og bakverk)
Artikkelside

terteskjel

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lite skjelforma bakverk av butterdeig som er fylt med stuing av fisk, skaldyr, kjøt eller liknande
Artikkelside

tebrødstong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

langt og smalt stykke bakverk som skal skjerast opp i mindre bitar etter steiking;
jamfør stong (5)
Artikkelside
Side 1 av 4