Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 122 oppslagsord

hauk over hauk

Tyding og bruk

over ein som er høg og mektig, er det ein som er enda høgare og mektigare;
Sjå: hauk
Døme
  • statane kjempar hauk over hauk for å sikre eigne interesser
Artikkelside

edle dropar

Tyding og bruk

alkoholhaldig drikke av høg kvalitet;
Sjå: drope, edel
Døme
  • servere edle dropar til maten;
  • sikre seg edle dropar før høgtida
Artikkelside

tinge på

Tyding og bruk

prøve å sikre seg med førebels avtale; prøve å sikre seg lov til;
Sjå: tinge
Artikkelside

heimle

heimla

verb

Opphav

norrønt heimila; av heimel (1 og heimel (2

Tyding og bruk

  1. gje heimel (1, 2) for;
    gjere lovleg, sikre
    Døme
    • retten er heimla i § 4;
    • vedtaket er heimla i jordlova
  2. Døme
    • han har no fått heimla garden til seg
Artikkelside

heilgardere

heilgardera

verb

Tyding og bruk

  1. fylle ut alle tre rutene for dei moglege utfalla til ein kamp på ein tippekupong
    Døme
    • heilgardere kampen Brann–Lyn
  2. i overført tyding: sikre seg på best tenkjeleg måte
    Døme
    • heilgardere seg mot alle eventualitetar
Artikkelside

heilårig

adjektiv

Tyding og bruk

som varer eller går føre seg heile året;
Døme
  • sikre eit heilårig transporttilbod
Artikkelside

hauk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt haukr, opphavleg ‘ein som grip, fangar’

Tyding og bruk

  1. rovfugl i slekta Accipiter med breie og stutte venger, bøygd og kraftig nebb og lang hale
    Døme
    • hauken flyg over fjellet;
    • han vaktar ungane som ein hauk
  2. i overført tyding: talsmann for ein hard, aggressiv forsvars- og utanrikspolitikk;
    motsett due
    Døme
    • haukane i Washington og Kreml

Faste uttrykk

  • hauk og due
    leik der éin deltakar skal prøve å fange dei andre
  • hauk over hauk
    over ein som er høg og mektig, er det ein som er enda høgare og mektigare
    • statane kjempar hauk over hauk for å sikre eigne interesser
Artikkelside

hjarter

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Herzen ‘hjarter’ og fransk coeur ‘hjarte’

Tyding og bruk

kortfarge eller spelkort uttrykt med raude hjarte (4);
Døme
  • to sikre stikk i hjarter;
  • melde hjarter;
  • spele ut ein hjarter;
  • leggje liten hjarter frå bordet i første stikk;
  • sitje med fem hjarter;
  • hjarter ti
Artikkelside

føre-var-tiltak

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tiltak (2) ein set i verk på førehand for å sikre at noko negativt ikkje skjer;
Døme
  • prøvane er tekne som eit føre-var-tiltak
Artikkelside

handverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt handaverk ‘gjerning med hendene, handverk’, av lågtysk hantwerk; jamfør verk (2

Tyding og bruk

  1. produksjonsform der yrkesutøvarar med fagleg utdanning og praktisk røynsle framstiller noko i mindre omfang, hovudsakleg ved hjelp av handverktøy
    Døme
    • handverk og industri er viktige næringsgreiner
  2. fag eller yrke bygd på handverk (1)
    Døme
    • lære eit handverk;
    • handverk som skinnarbeid og spinning
  3. i overført tyding: del av eit arbeid eller ei verksemd som krev grunnleggjande teknikk og dugleik
    Døme
    • forfattaren har gjort eit solid handverk;
    • regjeringa må gjere eit betre handverk for å sikre kraft til industrien
  4. resultat av eit handverksmessig arbeid
    Døme
    • denne robåten er eit solid stykke handverk;
    • komposisjonen var eit bra handverk, ikkje noko meir
Artikkelside
Side 8 av 13