Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 46 oppslagsord

slovakisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

slavisk (2 språk hovudsakleg brukt i Slovakia
Artikkelside

kroatisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

slavisk (2 språk hovudsakleg brukt i Kroatia og Bosnia-Hercegovina
Artikkelside

slovensk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

slavisk (2 språk hovudsakleg brukt i Slovenia
Artikkelside

makedonsk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

slavisk (2 språk hovudsakleg brukt i Nord-Makedonia
Artikkelside

humle 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt humli; truleg frå slavisk

Tyding og bruk

  1. fleirårig slyngplante i hampefamilien med hoblomstrar i kongleforma blomsterstand;
    Humulus lupulus
  2. tørka, gule blomsterstandar av humle (2, 1) som blir nytta i ølproduksjonen
Artikkelside

belarusisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

belaruˊsisk

Tyding og bruk

slavisk (2 språk hovudsakleg brukt i Belarus
Artikkelside

russar

substantiv hankjønn

Opphav

slavisk rus; sjå russ (1

Tyding og bruk

  1. person frå Russland
  2. (før òg nytta om) person frå Sovjetunionen;
Artikkelside

grense 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk og lågtysk, frå slavisk; jamfør russisk gran ‘grense’

Tyding og bruk

  1. linje mellom geografiske område, til dømes mellom statar, fylke, eigedomar
    Døme
    • grensa mellom Noreg og Sverige;
    • bu nær grensa;
    • gå opp grensene mellom eigedomane
  2. tenkt linje mellom ulike tilstandar
    Døme
    • grensa mellom rett og urett;
    • dette ligg på grensa til det absurde
  3. punkt ein ikkje kan eller bør overskride
    Døme
    • oppføre seg på grensa til det useriøse;
    • nå grensa for det ein kan tole;
    • på grensa til å vere ærekrenkjande;
    • halde seg innanfor visse grenser;
    • det får vere grenser for tull;
    • det vil bli utført modernisering innanfor rimelege grenser

Faste uttrykk

  • flytte grenser
    endre eller få nokon til å endre oppfatning
    • denne bilen representerer teknologisk nytenking og flyttar grenser
  • gå over alle grenser
    gå for vidt
    • grådigskapen går over alle grenser
  • setje grenser
    • bestemme kva som er akseptabelt
      • setje grenser for kva barna skal få gjere
    • bestemme kva som er mogleg
      • berre fantasien set grenser
  • sprengje grenser
    overgå det ein kunne før;
    utvide innsikta eller liknande
    • ungdomar er opptekne av å sprengje grenser;
    • ho sprengjer grenser med dei ekstreme polturane sine
Artikkelside

blind

adjektiv

Opphav

norrønt blindr

Tyding og bruk

  1. som ikkje kan sjå;
    utan synsevne
    Døme
    • vere blind;
    • vere blind på eitt auge
  2. i overført tyding: som manglar forståing (for);
    Døme
    • vere blind for dei nære tinga;
    • kjærleik gjer blind;
    • stire seg blind på noko;
    • blindt hat
    • brukt som adverb
      • rette seg blindt etter direktivet
  3. Døme
    • eit blindt skjer

Faste uttrykk

  • blind alarm
    falsk alarm
  • blind flekk
    • område der synsnerven går gjennom netthinna og synsbiletet såleis ikkje kan oppfattast
    • i overført tyding: noko ein ikkje ser eller er merksam på
  • blind høne finn også korn
    ein person utan føresetnader kan også slumpe til å finne det rette
  • ende blindt
    ikkje føre fram;
    ikkje føre vidare
  • stire seg blind på
    vere så oppteken av noko at ein mister evne til å sjå det på ein annan måte
Artikkelside

vallak

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå eldre slavisk vlachu ‘person frå Valakia’

Tyding og bruk

kastrert hingst, jelk, gjeldhest
Artikkelside
Side 3 av 5