Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 65 oppslagsord

sentralmakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. sentral styresmakt;
    sentralisert makt
    Døme
    • kjempe for utkantane og mot sentralmakta
  2. i bunden form fleirtal: samnemning for Tyskland, Austerrike-Ungarn, Bulgaria og Det osmanske riket i tida før og under første verdskrigen
Artikkelside

sambandsrepublikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

republikk ihopsett av fleire delstatar med sams forfatning (2);
Døme
  • sambandsrepublikken Tyskland
Artikkelside

saksar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt saxar (fleirtal) ‘saksarar’, opphavleg kanskje ‘person som ber sverd’; samanheng med saks (4

Tyding og bruk

  1. i eldre tid: medlem av ei stor germansk folkestamme i det nordvestlege Tyskland;
    jamfør angelsaksar
  2. person frå Sachsen i Tyskland
Artikkelside

rotvelsk

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. blandingsspråk basert på tysk med element frå mellom anna jiddisk, hebraisk og romani, mest brukt i tidlegare tider av grupper av omreisande i delar av Tyskland, Sveits og Østerrike
  2. uskjøneleg språk;
Artikkelside

rottweiler

substantiv hankjønn

Uttale

råtˊvæiler

Opphav

etter namnet på byen Rottweil i Sørvest-Tyskland

Tyding og bruk

stor og kraftig hund med kort, glatt, svart pels med brune teikningar
Artikkelside

rikskanslar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i Tyskland frå 1871 til 1945: regjeringssjef
Artikkelside

rike 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ríki ‘herredøme, makt’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • regelen gjeld for heile riket
  2. i overført tyding: tenkt område
    Døme
    • gjeste riket til villreinen;
    • Guds rike
  3. i biologi: høgste formelle kategori i systematisk inndeling av naturen;
    regnum
    Døme
    • ein reknar med rike også for sopp og bakteriar

Faste uttrykk

  • det tredje riket
    det nazistiske Tyskland
  • i all verdas rike
    brukt forsterkande
    • kva i all verdas rike skal vi med dette?
Artikkelside

det tredje riket

Tyding og bruk

det nazistiske Tyskland;
Sjå: rike
Artikkelside

protektorat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. traktatfesta tilhøve mellom to statar der den sterkaste skal gje politisk og militært vern til den veikaste (som har indre sjølvstyre)
  2. stat som er under ein annan stats herredøme
    Døme
    • Hitler-Tyskland fekk skipa protektoratet Böhmen-Mähren
Artikkelside

mark 3

substantiv hokjønn

Opphav

same opphav som mark (2

Tyding og bruk

  1. gammal norsk mynteining
  2. tidlegare mynteining i Tyskland og Finland
    Døme
    • 1 tysk mark = 100 pfennig;
    • finske mark
  3. Døme
    • 3 mark skyld
Artikkelside
Side 1 av 7