Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
122 treff

Bokmålsordboka 34 oppslagsord

Nynorskordboka 88 oppslagsord

tær

substantiv inkjekjønn

Opphav

truleg samanheng med tæ

Tyding og bruk

Døme
  • ikkje det minste tær;
  • aldri det tær;
  • det var ikkje tæret godt
Artikkelside

trevl, trevle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt trefill; diminutiv av trave (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det hang trevlar frå skjorteerma
  2. fiber, til dømes i kroppsvev og i planter
    Døme
    • kjøttrevl
Artikkelside

tjukk

adjektiv

Opphav

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

Tyding og bruk

  1. om ting, lekam og liknande: med stor omkrins, stort tverrmål, omfangsrik;
    om person: feit, før (1, diger, dryg; motsett grann (2, 1) og tynn (1)
    Døme
    • ein tjukk mann, stolpe;
    • ein tjukk planke;
    • ei tjukk bok;
    • eit tjukt lag måling
    • i overført tyding: gravid
      • gå tjukk
  2. om hår, planter, tre og liknande: som veks eller står tett saman;
    Døme
    • tjukt gras, hår;
    • midt i tjukke skogen
    • i uttrykk:
      • halde saman i tjukt og tynt – hjelpe og stø kvarandre utan atterhald
    • om skodde, røyk, luft og liknande: ugjennomsiktig, tett;
      tung
      • tjukk røyk;
      • skodda ligg tjukk som ein graut
    • om busetnad, by, del av bygd: som har hus eller gardar tett inntil kvarandre
      • midt i tjukke byen;
      • midt i tjukke busetnaden
      • tjukt av, med (folk, bilar osv.) – fullt opp av, tett med
    • om væske, masse: som flyt tungt;
      seig
      • tjukk olje;
      • blod er tjukkare enn vatn – slektskap har meir å seie enn venskap
  3. om røyst: utydeleg, uklar
    Døme
    • vere tjukk i mælet
  4. etter engelsk;
    om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
    Døme
    • nei, den er for tjukk!
  5. nedsetjande;
    som substantiv, i bunden form eintal:
    Døme
    • tjukken – tjukk gut el. mann;
    • tjukka – tjukk jente el. kvinne

Faste uttrykk

  • gå gjennom tjukt og tynt for
    forsvare (nokon), tole harde prøvingar for (ein)
  • ha tjukk hud
    vere tjukkhuda
  • smørje tjukt på
    overdrive
  • tjukk i hovudet
    lite oppvakt, dum
  • tjukk luft
    innestengd, kvalm
Artikkelside

tikle

tikla

verb

Opphav

kanskje samanheng med tikke (2

Tyding og bruk

    • det tikla og rann nedi ura
  2. klinge med veik og grann lyd
    • det tikla i bjøllene
Artikkelside

så 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sáð; samanheng med såd

Tyding og bruk

  1. trevl, flis av skalet på korn;
    kli i mjøl(mat)
  2. skal, hylster kring korn
  3. ørande lite grann
    Døme
    • matså;
    • dei hadde ikkje såa i huset – dei var heilt matlause
Artikkelside

sylfide

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. kvinneleg sylfe
  2. grann og yndefull ung kvinne
    Døme
    • slank som ei sylfide
Artikkelside

svinn 2

adjektiv

Opphav

norrønt svinnr ‘snøgg’

Tyding og bruk

Artikkelside

suft

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med sul

Tyding og bruk

Døme
  • ikkje sufta – ingen ting
Artikkelside

stong

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt stǫng; truleg av stinge

Tyding og bruk

  1. lang og heller grann lekam;
    Døme
    • fiske med sluk og stong
    • i idrett:
      • ikkje ha eit skot mellom stengene – rett på mål
  2. Døme
    • ei stong er til vanleg seks alner lang
Artikkelside

staur

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt staurr; samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. stong, grann påle, stokk som er tilkvesst i eine enden
    Døme
    • finne ungskog som er høveleg vyrke til staur
  2. tynn stong av anna materiale
  3. keiveleg og tosket person

Faste uttrykk

  • bere staur
    slite med å halde saman noko som sprikjer
  • bort i/borti staur og vegger
    riv ruskande gale
Artikkelside
Side 5 av 9