Avansert søk

87 treff

Bokmålsordboka 44 oppslagsord

umbra 2

substantiv hankjønn

Opphav

tysk; italiensk trolig omdannet etter I umbra av landskapsnavnet Umbria i Italia

Betydning og bruk

  1. dobbeltsilikat av jern- og manganoksid
  2. brunt til grønnlig fargestoff som lages av umbra (2, 1)

trippelallianse

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

militær og politisk allianse mellom tre stater, i bestemt form særlig om forbundet mellom Tyskland, Østerrike-Ungarn og Italia 1882–1914

sybaritt

substantiv hankjønn

Opphav

egentlig om innbygger av oldtidsbyen Sybaris i Sør-Italia, som var kjent for luksus og vellevnet

Betydning og bruk

livsnyter, levemann

spagettiwestern

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

westernfilm laget i Sør-Europa, særlig Italia

sjirokko

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk; fra arabisk

Betydning og bruk

varm ørkenvind som blåser fra Nord-Afrika og inn over Sør-Italia

pompeiansk

adjektiv

Betydning og bruk

som hører til eller gjelder oldtidsbyen Pompeii i Italia

ferie

substantiv hankjønn

Opphav

av latin feriae ‘religiøse festdager’

Betydning og bruk

  1. sammenhengende rekke av dager med fri fra arbeid, skole eller studier
    Eksempel
    • ha behov for ferie;
    • avvikling av ferie;
    • ta ferie;
    • ha ferie til gode;
    • hva skal du gjøre i ferien?
    • bli syk i ferien;
    • god ferie!
  2. reise en foretar i ferien
    Eksempel
    • hun er på ferie i Italia;
    • reise på ferie

fascisme, fasisme

substantiv hankjønn

Uttale

fasisˊme; fasjisˊme

Opphav

av italiensk fascismo, av fascio ‘risknippe’, symbol for visse romerske embetsmenn og senere for fascistpartiet

Betydning og bruk

  1. politisk totalitær og nasjonal bevegelse i Italia 1922–1943, innført av Mussolini
  2. ekstremt reaksjonært og rasistisk politisk syn, som særlig dyrker staten, eliten og lederen;
    jamfør nyfascisme

etrusker

substantiv hankjønn

Opphav

fra latin

Betydning og bruk

i oltiden: person fra området Etruria i dagens Italia

chianti

substantiv hankjønn

Uttale

kianˊti

Opphav

fra italiensk; etter navnet på landskapet Chianti i Italia

Betydning og bruk

italiensk rød (eller hvit) vin (1)

Nynorskordboka 43 oppslagsord

trippelallianse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

militær og/eller politisk allianse mellom tre statar
Døme
  • trippelalliansen mellom Tyskland, Austerrike-Ungarn og Italia 1882–1914

tivoli

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet på byen Tivoli i Italia, kjend for hageanlegga sine

Tyding og bruk

(stad, park med) samling av ymis arrangert tidtrøyte (karusell, skytebane, lotterispel og liknande)

tarantell, tarantella

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk tarantola; etter namnet på byen Taranto

Tyding og bruk

  1. stor og giftig kongro(art) som lever i Sør-Italia;
    Lycosa tarantula
  2. rask italiensk dans i 6/8 takt til tamburin(ar) og kastanjettar
  3. musikkstykke til tarantell (2)

sybaritt

substantiv hankjønn

Opphav

eigenleg om innbyggjar i oldtidsbyen Sybaris i Sør-Italia som var kjend for luksus og vellivnad

Tyding og bruk

levemann, livsnytar

spartakiade

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til Spartacus, leiaren for slaveoppreisten i Italia 73–71 f.Kr.; nylaging etter olympiade

Tyding og bruk

  1. internasjonalt idrettsstemne skipa til av venstreradikale ungdomsorganisasjonar
    Døme
    • vinteren 1928 var det spartakiade i Oslo
  2. idrettsleikar med deltakarar frå austblokklanda

spagettiwestern

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

westernfilm laga i Sør-Europa, særleg Italia

sjirokko

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk; frå arabisk

Tyding og bruk

varm ørkenvind som blæs frå Nord-Afrika og inn over Sør-Italia

fascisme, fasisme

substantiv hankjønn

Uttale

fasisˊme; fasjisˊme

Opphav

av italiensk fascismo, av fascio ‘risbunt’, symbol for visse romerske embetsmenn og seinare for fascistpartiet

Tyding og bruk

  1. nasjonalistisk og autoritær rørsle i Italia under Mussolini (1922–43)
  2. sterkt reaksjonært og rasistisk politisk syn, som særleg dyrkar staten og leiaren;
    jamfør nyfascisme

etruskar

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

i oldtida: person frå området Etruria i dagens Italia

chianti

substantiv hankjønn

Uttale

kianˊti

Opphav

frå italiensk; etter namnet på landskapet Chianti i Italia

Tyding og bruk

italiensk raud (eller kvit) vin (2, 1)