Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

skyr 1

substantiv inkjekjønn

Uttale

skiˊr

Opphav

same opphav som skjør (1

Tyding og bruk

islandsk nasjonalrett av syrleg, kokt mjølk tilsett løype og vispa ut i egg og fløyte
Artikkelside

skyr 2

adjektiv

Opphav

kanskje av sky (2; med innverknad frå skyre

Tyding og bruk

Artikkelside

sky 3

verb

Opphav

truleg lågtysk schuwen; av sky (2

Tyding og bruk

halde seg borte frå;
la vere;
Døme
  • sky tobakk og alkohol;
  • sky folk;
  • ikkje sky noko;
  • brent barn skyr elden
Artikkelside

skyre

skyra

verb

Opphav

truleg samanheng med skøyre

Tyding og bruk

særleg om fisk: rømme, setje snøgt av garde
Artikkelside

machiavellisme

substantiv hankjønn

Uttale

makiavelisˊme

Opphav

etter namnet til den italienske politikaren og forfattaren Niccolo Machiavelli, 1469–1527

Tyding og bruk

politisk lære som seier at ei statsmakt har rett til å bruke alle middel for å nå måla sine;
omsynslaus politikk som ikkje skyr noko middel
Artikkelside

barn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt barn; samanheng med bere (3

Tyding og bruk

  1. avkom etter menneske i første leddet;
    unge
    Døme
    • få barn;
    • foreldre og barn
  2. nyfødd barn
    Døme
    • fø eit velskapt barn;
    • det står bra til med mor og barn
  3. person som ikkje er vaksen (1);
    person som ikkje har nådd myndigalder
    Døme
    • uskuldig som eit barn;
    • av barn og fulle folk får ein høyre sanninga;
    • filmen er ikkje tillaten for barn
  4. person i forhold til ei trus- eller åndsretning
    Døme
    • Guds barn
  5. umogen, naiv person
    Døme
    • han er eit stort barn

Faste uttrykk

  • barn av si tid
    person prega av tida han eller ho lever i
  • brent barn skyr elden
    ein unngår å gjere same feilen to gonger
  • gjere med barn
    gjere gravid
  • gå med barn
    vere gravid
  • ikkje mors beste barn
    person med tvilsam karakter
  • Israels barn
    jødane
  • kjært barn har mange namn
    same sak eller fenomen kan ha fleire nemningar
  • like barn leikar best
    folk som liknar kvarandre, går best saman
  • setje barn på
    gjere gravid
  • setje barn til verda
    få barn;
    fø
  • vere berre barnet
    vere svært ung
  • vere med barn
    vere gravid
Artikkelside

-fob 1

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk phobos ‘otte’

Tyding og bruk

etterledd i ord for person som skyr eller ottast det førsteleddet nemner;
i ord som anglofob
Artikkelside

umakredd

adjektiv

Tyding og bruk

som skyr å gjere meir enn det som absolutt trengst;
redd for ekstra bry;
Artikkelside

skøytelaus

adjektiv

Opphav

etter bokmål skjødesløs

Tyding og bruk

som ikkje skyr eller vørder nokon ting;
Døme
  • skøytelaus framferd, handsaming
Artikkelside

sky 2

adjektiv

Opphav

truleg lågtysk schu(we)

Tyding og bruk

  1. som er lett å skremme, vanskeleg å kome inn på;
    Døme
    • sky som ein hjort
  2. som prøver å halde seg unna noko(n)
    Døme
    • arbeidssky;
    • folkesky;
    • lyssky;
    • vere sky og rar;
    • eit sky blikk – dvs redd og atterhalde
Artikkelside
Side 1 av 2