Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

helterolle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rolle (1, 1) i film, teater eller opera som framstiller ein helt (2)
Døme
  • spele både helteroller og skurkeroller
Artikkelside

koloratur

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk ‘farging’

Tyding og bruk

pryding av ein melodi (særleg ein arie i opera) med triller og raske skiftingar
Artikkelside

manøver

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk manœuvre; frå latin, av manus ‘hand’ og opera ‘arbeid’

Tyding og bruk

  1. rørsle for å endre fart eller kurs på fartøy eller køyretøy
    Døme
    • gjere ein manøver for å unngå kollisjon
  2. rørsle ein militærstyrke gjer for å nå eit mål
  3. større militærøving
  4. inngrep i ein situasjon til eigen føremon;
    Døme
    • ein taktisk manøver
Artikkelside

leiemotiv

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Leitmotiv

Tyding og bruk

  1. musikalsk motiv, særleg i opera, som blir knytt til ein viss person eller situasjon i verket
  2. tilbakevendande motiv i ein skjønnlitterær produksjon
    Døme
    • den lidande kvinna er eit leiemotiv i Pasternaks forfattarskap
Artikkelside

intrada

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk entrata ‘inngang’, frå mellomalderlatin intrata ‘inngang, innleiing’; av latin intrare ‘gå inn’

Tyding og bruk

musikkstykke som innleier opera, ballett eller liknande
Artikkelside

scenestykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stykke som er skrive for framføring på ei scene;
jamfør til dømes skodespel (1);
Artikkelside

verisme

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk av; latin verus ‘sann’

Tyding og bruk

kunstretning (særleg i dikting og opera) som legg vinn på røyndomstru skildring;
jamfør naturalisme
Artikkelside

tittelrolle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rolle som den personen eit teaterstykke, ein opera eller liknande har namnet sitt etter
Døme
  • spele tittelrolla i Peer Gynt
Artikkelside

tenor

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og, tysk; frå italiensk tenore

Tyding og bruk

  1. høg mannsrøyst (med omfang om lag frå den vesle c-en til den tostrokne a-en);
    Døme
    • han hadde ein praktfull tenor
  2. tenorrøyst i eit verk (opera, kor og liknande)
    Døme
    • førstetenor;
    • syngje tenor
  3. songar med tenor (1);
    tenorsongar
    Døme
    • smørtenor
  4. songar som syng tenor (2) i eit verk (opera, kor og liknande)
  5. instrument i same leie som ein tenor (1)
Artikkelside

teater

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk, tysk; frå gresk av theasthai ‘sjå (på)'

Tyding og bruk

  1. hus eller utandørsanlegg med tilskodarplassar og scene som er bygd for framføring av skodespel, opera eller liknande
    Døme
    • amfiteater;
    • dokketeater;
    • gå i teateret
  2. stad for viktige hendingar;
  3. institusjon, føretak som driv med å framføre skodespel, revyar og liknande
    Døme
    • nasjonalteater;
    • revyteater;
    • oppsøkjande teater;
    • drive eit teater;
    • skrive for teateret
  4. scenekunst, dramatisk kunst
    Døme
    • godt teater
  5. dramatisk dikting, skodespellitteratur skapt av ein viss forfattar eller i eit visst land
    Døme
    • Ibsens teater;
    • absurd teater

Faste uttrykk

  • spele teater
    òg overf: opptre som skodespelar, bruke fakter, gjere seg til el. skape seg
Artikkelside
Side 2 av 3