Avansert søk

Nynorskordboka 17 oppslagsord

magi

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk; jamfør mager (

Tyding og bruk

det å bruke overnaturlege krefter til å påverke omgjevnadene;
trolldom
oppleving eller stemning som bergtek
Døme
- konserten var rein magi

Faste uttrykk

kvit magi
hekseri og trolldom som ikkje skader andre
svart magi
trolldom som siktar mot å skade eller drepe;
svartekunst

magikar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som driv med magi (1)
tryllekunstnar, illusjonist

magisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller er prega av magi (1);
overnaturleg, mystisk
Døme
- ha magiske evner
som har ei særskild kraft eller meining
Døme
- ingen av deltakarane kom under det magiske talet 40 sekund på 500 m
som vekkjer fascinasjon og undring;
tiltrekkjande;
fantastisk
Døme
- ha magisk tiltrekkingskraft;
- reisa vart ei magisk oppleving;
- julelysa skapte ei magisk stemning

Faste uttrykk

magisk realisme
retning innan latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og røyndom blir oppheva

svart magi

Tyding og bruk

trolldom som siktar mot å skade eller drepe;

Sjå: magi

kvit magi

Tyding og bruk

hekseri og trolldom som ikkje skader andre;

Sjå: kvit, magi

mage 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt magi

Tyding og bruk

sekkforma utviding av fordøyingskanalen;
magesekk
Døme
- kua har fire magar
- - bladmage
  - nettmage
  - løypemage
samnemning for magesekk og tarmkanal
Døme
- ha vondt i magen;
- luft i magen
fordøying;
avføring
Døme
- ha dårleg mage;
- treg mage;
- hard mage;
- laus mage
forside av overkroppen mellom brystet og underlivet;
vom (2), buk (2)
Døme
- liggje på magen;
- mage og rygg;
- gå med bar mage
utbuling av magen (1, særleg på grunn av fedme eller graviditet;
(stor) vom (2)
Døme
- ein gammal mann med mage;
- ho har barn i magen
i overført tyding: område i mageregionen der ein tykkjest merke kjensler som spenning, uro og liknande
Døme
- kjenne eit sug i magen;
- det kriblar i magen;
- det knytte seg i magen;
- gå på skulen med ein vond klump i magen

Faste uttrykk

gå med ein … i magen
ha ambisjonar om å bli (det nemnde)
gå med ein skodespelar i magen
ha is i magen
vere kald og roleg i ein kritisk situasjon;
ikkje miste fatninga;
halde hovudet kaldt
ha sommarfuglar i magen
ha ei kriblande kjensle i magen fordi ein er spent;
vere nervøs
på tom mage
utan å ha ete
arbeide på tom mage

medisinmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som lækjer sjukdom ved hjelp av naturmedisin og magi

kunstnar

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

person som skaper kunst (3)
Døme
- kunstaren dreiv både med måleri, skulptur og grafikk;
- ho er ein verdskjend kunstnar
- - biletkunstnar
  - filmkunstnar
  - gatekunstnar
person som tolkar eller formidlar kunst (3);
artist (1)
Døme
- fotografen er både kunstnar og formidlar
person som er særs dyktig på sitt felt
Døme
- fotballspelaren var ein kunstnar på bana
brukt som etterledd for person som driv med magi eller andre løynde kunstar
- - tryllekunstnar

galder 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt galdr; av gale

Tyding og bruk

trolldom, magi;
trolldomssong
skrik, skrål;
ul (2;
om (1

kvit

adjektiv

Opphav

norrønt hvítr

Tyding og bruk

med same farge som nyfallen snø (eit fargeinntrykk som kjem fram når mest alt lyset blir kasta attende)
Døme
- kvit skjorte;
- teikne på kvitt papir;
- det kvite huset;
- smile med kvite tenner;
- ete fiskebollar i kvit saus til middag
- - drivkvit
  - snøkvit
om hår og skjegg: kvit (1) av elde
Døme
- bli heilt kvit i håret
om person: med unormalt lys hudfarge, til dømes på grunn av sinnsrørsle eller hardt strev
Døme
- vere kvit av sinne;
- vere kvit og bleik av inneliv
om person: med lys hudfarge
Døme
- ei kvit kvinne i 50-åra
- brukt som substantiv
  det økonomiske gapet mellom kvite og svarte i USA
brukt som substantiv: sjakkspelar med kvite brikker
Døme
- kvit vinn med remis;
- springaren til kvit vart sett ut av spel
om eldre forhold, brukt som substantiv: antirevolusjonær, antikommunistisk (etter den kongelege franske lilja)
Døme
- kampen mellom dei raude og dei kvite

Faste uttrykk

det kvite i auga
den kvite senehinna i auga
ho var så sint at vi berre såg det kvite i auga
gå kvit
om sjø eller bølgjer: ha skumtoppar
sjøen går kvit
heise det kvite flagget
overgje seg
kvit brur
brur kledd i kvitt
ho skal stå kvit brur
kvit elefant
noko dyrt og unyttig
kvit fisk
fisk som er kvit i kjøtet, til dømes torsk og sei
kvit jul
jul med snø
kvit lygn
lygn for å spare nokon for ei lei sanning;
naudlygn
kvit magi
hekseri og trolldom som ikkje skader andre
kvit månad
månad utan alkoholbruk
kvit slavehandel
handel med personar med kvit hudfarge, særleg kvinner, som blir selde som billig arbeidskraft eller til prostitusjon
kvit som eit laken
svært bleik
han vart kvit som eit laken i andletet
kvitt brød
finbrød
kvitt flagg
parlamentærflagg
kvitt gull
legering av gull, kopar, sink og nikkel som er mykje brukt i smykke
kvitt kjøt
kjøt frå fjørfe, særleg kylling og kalkun
forbruket av kvitt kjøt har auka
på det kvite lerretet
på filmduken, ved filmen
skyte ein kvit pinn etter
gje opp som tapt;
gje opp vona om

Side 1 av 2

Resultat per side: