Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

kopar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt koparr; frå latin cuprum ‘metall frå Kypros’

Tyding og bruk

  1. mjukt, seigt, lys raudgult metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 29;
    kjemisk symbol Cu
  2. nytte- eller pyntegjenstand av kopar (1)
    Døme
    • pusse kopar
  3. Døme
    • leggje sølv for seg og kopar for seg

kop

substantiv hankjønn

Opphav

av kope

Tyding og bruk

dum, måpande person;
person som koper;

bronse 1

substantiv hankjønn

Uttale

brånˋse; brånˋgse

Opphav

gjennom fransk; frå italiensk bronzo

Tyding og bruk

  1. legering (2) av kopar (1) og tinn (1) der tinnet utgjer mindre enn 25 %
    Døme
    • ein gammal mynt av bronse
  2. tredjeplass i konkurranse;
    Døme
    • Noreg tok ein bronse i verdsmeisterskapen

messing

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mersing, messing

Tyding og bruk

  1. legering av kopar og sink
    Døme
    • dørbeslag av messing
  2. samnemning for blåseinstrument av metall i eit orkester

Faste uttrykk

  • blanke messingen
    nakne huda (på folk)

patina

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk ‘belegg’; frå latin ‘skål, fat’

Tyding og bruk

  1. grønleg hinne som med tida blir danna på overflata av kopar og bronse
  2. etterlikning av patina (1), danna ved patinering
  3. gammalt, ærverdig preg

nysølv, nysylv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sølvfarga legering av kopar, sink og nikkel
Døme
  • er det nysølv eller ekte sølv?

mynte 2

mynta

verb

Opphav

av mynt

Tyding og bruk

lage myntar
Døme
  • mynte ut kopar til femøringar

Faste uttrykk

  • mynte om
    prege om (myntar)
  • vere mynta på
    sikte til;
    vere bestemd for
    • eg skjøna at dei orda var mynta på meg

kaldnålsradering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. grafisk kunstverk laga ved radering (2)
  2. det å bruke kaldnål i kopar- eller jernplate

malm 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt malmr; samanheng med male

Tyding og bruk

  1. bergart med så mykje (tung)metall i at det løner seg å vinne det ut
    Døme
    • bryte malm
  2. metallblanding der kopar er det viktigaste emnet
  3. indre ved i trestammer;
  4. i overført tyding: kjerne (4), kraft (1, 9)

malakitt

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

grønt mineral som innheld kopar