Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
5 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 5 oppslagsord

ande 2

anda

verb

Opphav

norrønt anda

Tyding og bruk

  1. ta opp i seg og skilje ut luft gjennom munnen og nasen;
    Døme
    • ande inn og ut;
    • ande veikt;
    • andande stilt
  2. nemne (eit halvdrege ord om)
    Døme
    • ande eit aldri så lite ord
  3. Døme
    • ande inn dufta av parfyme
  4. gje ein sterk tokke av;
    vere fylt av (ei kjensle, stemning)
    Døme
    • huset andar av reinleik og ro

Faste uttrykk

  • ande ut
    døy, slokne
    • ho anda ut etter eit langt og rikt liv
Artikkelside

ande 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt andi

Tyding og bruk

  1. luft som ein andar ut og inn;
    Døme
    • frisk, dårleg, vond ande;
    • dra anden;
    • sjå sin eigen ande i kaldt vêr;
    • ta anden frå ein
  2. det å ande (2, 1), puste
    Døme
    • ha tung ande
  3. lint og veikt luftdrag
    Døme
    • ein ande av vind over tunet
  4. i religiøst mål: guddomleg kraft, særleg om den tredje personen i guddomen;
    jamfør ånd
    Døme
    • Den heilage ande

Faste uttrykk

  • gje opp anden
    døy
    • den gamle karen gav opp anden til slutt
  • halde i ande
    halde (nokon) i ein merksam eller spent tilstand
    • media held politikarane i ande
Artikkelside

geispe, gjespe

geispa, gjespa

verb

Opphav

norrønt geispa; samanheng med geipe (2

Tyding og bruk

  1. gape (av trøyttleik eller keisemd) medan ein andar
    Døme
    • sitje og geispe;
    • geispe kjaken av ledd
  2. supe (etter luft)
    Døme
    • geispe etter luft;
    • geispe av skrekk
Artikkelside

kvikksølvforgifting, kvikksylvforgifting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

forgifting som skjer når ein andar inn kvikksølvdamp eller får i seg salt som inneheld kvikksølv (1)
Artikkelside

gjelle 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gjǫlnar fleirtal

Tyding og bruk

andingsorgan hos visse vassdyr (m a fisk);
Døme
  • fiskane andar med gjeller
Artikkelside