Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 327 oppslagsord

jord

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt jǫrð

Tyding og bruk

  1. i bunden form eintal: kloten som menneska bur på, planeten Tellus
    Døme
    • her på jorda;
    • jorda går rundt sola;
    • satellitten går i ei bane 36 000 km frå jorda
  2. i bunden form eintal: jordoverflata
    Døme
    • bøye seg til jorda
  3. masse som utgjer jordskorpa, og som kan dyrkast;
    Døme
    • bryte ny jord;
    • dyrke jorda;
    • god jord;
    • få kornet i jorda;
    • eige mykje jord;
    • gje frå seg jorda
  4. lause avleiringar som vekstar kan leve i
    Døme
    • kjøpe jord til potteplantene

Faste uttrykk

  • alt mellom himmel og jord
    alt mogleg
  • falle i god jord
    bli godt motteken, verke godt
  • falle til jorda
    mislykkast
    • alle forslaga hadde falle til jorda
  • gå under jorda
    gøyme seg;
    gå i skjul
  • halde seg på jorda
    vere jordnær
  • jamne med jorda
    leggje (hus, byar) i ruinar
  • moder jord
    jordkloten sett som opphavet til alt liv
  • ned på jorda
    til ei realistisk forståing av situasjonen;
    i ein nøktern tilstand
    • ho kom fort ned på jorda igjen etter valet
  • stikke fingeren i jorda og lukte kvar ein er
    finne ut kva stode ein er i, og handle etter det

jorde 2

jorda

verb

Opphav

norrønt jarða

Tyding og bruk

  1. setje elektrisk leidning i samband med jord
    • brukt som adjektiv:
      • jorda kontakt

leire seg

Tyding og bruk

om jord, grus og liknande: setje av i lag;
Sjå: leire

rydde veg

Tyding og bruk

Sjå: rydde
  1. leggje til rette for nokon eller noko;
    gjere klart for nokon eller noko
    Døme
    • dette vil rydde veg for ei løysing;
    • bandet rydda veg for fleire andre lokale band
  2. lage løype eller rom slik at nokon eller noko kan flytte seg
    Døme
    • dei måtte rydde veg for bussen;
    • dei rydda veg gjennom folkemengda
  3. bryte opp og planere jord for å lage veg

ned på jorda

Tyding og bruk

til ei realistisk forståing av situasjonen;
i ein nøktern tilstand;
Sjå: jord
Døme
  • ho kom fort ned på jorda igjen etter valet

gå under jorda

Tyding og bruk

gøyme seg;
gå i skjul;
Sjå: jord, under

falle til jorda

Tyding og bruk

mislykkast;
Sjå: jord
Døme
  • alle forslaga hadde falle til jorda

grave ut

Tyding og bruk

Sjå: grave
  1. få fram frå jord eller anna som dekkjer
    Døme
    • Osebergskipet vart grave ut i 1904
  2. lage fordjuping, grøft eller liknande ved å fjerne jord
    Døme
    • grave ut tomta;
    • elva grev ut jorda

grave opp

Tyding og bruk

Sjå: grave
  1. fjerne jord og ta opp det ein finn
    Døme
    • grave opp poteter
  2. trengje ned i og løfte opp jordlag eller liknande
    Døme
    • potetopptakaren grev opp jorda

grave ned

Tyding og bruk

lage hol i jorda, leggje noko ned i holet og dekkje med jord;
Sjå: grave
Døme
  • grave ned kablar