Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

ebbe

ebba

verb

Opphav

frå lågtysk eller tysk

Faste uttrykk

ebbe ut
ta gradvis slutt;
svinne
kreftene ebba ut;
livet ebbar sakte ut

kasse

substantiv hokjønn eller hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk; av latin capsa, samanheng med capere ‘ta, romme’

Tyding og bruk

(oftast firkanta) behaldar av tre, metall, plast eller liknande av varierande storleik;
stor øskje
Døme
- ei kasse øl;
- dei pakka bøkene i kasser
- - fuglekasse
  - sandkasse
  - vedkasse
noko som minner om formen av ei kasse
Døme
- bilen er ei gammal kasse;
- bydelen er berre store kasser av betong
noko som omgjev eller beskytter noko
- - brystkasse
  - motorkasse
  - urkasse
rom eller stad for inn- og utbetalingar i butikk, bank, kontor eller liknande
Døme
- sitje i kassa
forråd av pengar;
kassaapparat, pengeskrin
Døme
- ho tel opp kassa;
- dei stal av kassa
middel eller fond for medlemene i ein institusjon eller til samfunnsføremål
- - streikekasse
  - trygdekasse

Faste uttrykk

ebbe i kassa
lite pengar;
pengemangel
det er ebbe i kassa, så det var ikkje pengar til røyk
per/pr. kasse
- som har pengar
- som føler seg i form;
  som er i orden
  ho kjenner seg ikkje per kasse i dag;
  uttalen er ikkje heil per kasse;
  ho er alltid per kasse når det gjeld mote
spytte i kassa
gje økonomisk støtte;
spytte i børsa
fleire investorar spytta i kassa for å sikre det lokale museet

ebbe i kassa

Tyding og bruk

lite pengar;

pengemangel;

Sjå: kasse

Døme

det er ebbe i kassa, så det var ikkje pengar til røyk

ebbe ut

Tyding og bruk

ta gradvis slutt;

Sjå: ebbe

Døme

kreftene ebba ut;
livet ebbar sakte ut

fjøre 2, fjære 2

fjøra, fjæra

verb

Opphav

norrønt fjara

Tyding og bruk

om havvatn: bli lågare ved fjøre (1, 1);
motsett flø (4, 1)
Døme
- det fjørar;
- sjøen fjørar
bli liggjande berr eller på tørt land ved fallande sjø
Døme
- skjeret fjørar;
- båten fjørar opp
ebbe ut;
svinne;
minke
Døme
- dagen fjøra bort;
- livet fjøra ut