Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 32 oppslagsord

brennhast

substantiv hokjønn

Opphav

av brenn-

Tyding og bruk

stor hast;

jamfør brenn- (2)

Døme

det var slik brennhast med alle ting

Artikkelside

all

determinativ kvantor

Opphav

norrønt allr

Tyding og bruk

heil, utan unntak;
i fullt omfang
Døme
- bruke all fritida til idrett;
- få alt høyet i hus;
- få med alle foreldra;
- det er tydeleg for all verda;
- ete opp all maten;
- i all framtid;
- all slags folk;
- han forstod ikkje alt dei sa;
- ho har vore konservativ i all si tid
i (altfor) stor mengd
Døme
- vere lei av alt bråket;
- kvifor alt dette oppstyret?
- lat oss sleppe all denne sytinga
størst mogleg, største
Døme
- med all mogleg velvilje;
- i all hast;
- det er all grunn til å nekte
kva som helst;
kvar einaste form for
Døme
- all mat er ikkje like god;
- alle ting – allting;
- all von er ute;
- det går over all forstand;
- over all forventing
kvar einaste;
kvar og ein
Døme
- ein gong for alle;
- ikkje alle dagar er like;
- alle mann på dekk!
- slik har det vore gjort i alle år;
- det er eit godt tilbod på alle måtar;
- sjå ei sak frå alle sider
- brukt som substantiv
  alle må registrere seg;
  alle var der
slutt (2, forbi
Døme
- dagen er all
brukt som substantiv i nøytrum eintal: allting (2;
det heile;
det einaste
Døme
- alt er ikkje sagt i denne saka;
- alt var betre før;
- ikkje for alt i verda!
- alt vel!
- alt i orden;
- alt eller ingenting;
- det raraste av alt;
- vere med på alt som er gøy;
- fotballen er alt for henne;
- det var alt for i dag;
- alt som var igjen
- kollektivt om folk
  alt som kan krype og gå
brukt framfor relativsetning: så mykje som
Døme
- vi sprang alt det vi orka;
- dei gjorde alt dei kunne

Faste uttrykk

all igjennom
heilt ut;
heilt igjennom
bli kald all igjennom
all PR er god PR
all (offentleg) merksemd er bra
all sin dag
all si tid;
heile livet
han var stokk konservativ all sin dag
all ting
det heile;
alt mogleg; jamfør allting (2
han styrer med all ting her;
all ting vart slik som dei ønskte seg;
da kan all ting skje
alle saman
mest om personar: alle (av eit visst tal);
dei som er rekna med
dei kom, alle saman;
kjære alle saman!
alle slag
så mange eller fleire sortar enn ventande;
all slags
alle slag varer å sjå på
alt anna enn
slett ikkje
oppgåvene var alt anna enn lette
alt i alt
i det store og heile;
til saman
alt i alt kan vi vere godt nøgde;
alt i alt var det ein fortent siger
alt mellom himmel og jord
alt mogleg
alt saman
det heile;
det som skal reknast med
du får alt saman for 100 kroner
alt som kan krype og gå
alle menneske ein kan tenkje seg (i eit bestemt område, ved ei bestemt hending)
feie all tvil til side
overtyde alle
framfor alt
meir enn noko anna;
først og fremst
i all æve
for alltid
i alle måtar
på alle vis
ein staut kar i alle måtar
i alt
til saman;
totalt
utgiftene kom på 10 000 kroner i alt
når alt kjem til alt
etter at alt er sagt og gjort
over alle haugar
langt borte;
langt av stad
på alle fire
på kne og hender
krype på alle fire
til all lykke
som vel var;
heldigvis
til all lykke vart ingen skadde
til alt hell
heldigvis
til alt hell kom dei uskadde frå ulykka
éin for alle og alle for éin
slik at kvar enkelt har fullt ansvar
éin gong for alle
slik at ein ikkje treng ta det opp att meir
seie det éin gong for alle;
betale éin gong for alle

Artikkelside

onn

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ǫnn

Tyding og bruk

omfattande, årvisst utearbeid på ein gard;
vinne (1
Døme
- drive på med onna
- - høyonn
  - skurdonn
  - våronn
periode da ein driv onnearbeid
Døme
- det er midt i onna
hast, skunding;
annsemd
Døme
- eg har slik onn på meg
arbeidsvilje, trott
Døme
- det er ikkje noka onn med dei

Artikkelside

fart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lågtysk vart, samanheng med fare (; same opphav som ferd

Tyding og bruk

hastigheit noko eller nokon flyttar seg i;
hurtigheit
Døme
- farten på bilen;
- farten aukar;
- ha god fart;
- setje opp farten
det at noko eller nokon er i rørsle;
gang
Døme
- toget er i fart;
- ta fart og hoppe;
- eg er i farten!
ferdsel, reise, tur, trafikk
- - fraktfart
  - gjennomfart
  - langfart
  - luftfart
  - skipsfart
høgt tempo;
fres, driv, hast, liv
Døme
- få fart på noko;
- ei jente med fart i;
- ikkje kunne svare i farten;
- ho kom seg ut i ein viss fart

Faste uttrykk

fin i farten
rusa
han er alt temmeleg fin i farten
i full fart
fort;
hurtig
bilen kom i full fart;
gjere noko i full fart
stå på farten
skulle til å fare
vere på farten
- vere på reise
  når du er på farten, er lydbok flott
- vere i aktivitet
  han er stadig på farten til og frå ulike gjeremål

Artikkelside

improvisere

improvisera

verb

Opphav

frå italiensk; av latin improvisus ‘uventa, utenkt’

Tyding og bruk

arrangere i all hast;
få i stand med dei hjelpemiddel ein har for handa
Døme
- ein improvisert pressekonferanse;
- dei måtte improvisere for å få til ei løysing
komponere, dikte eller liknande på ståande fot
Døme
- improvisere over eit tema