Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

stat

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin status ‘tilstand’

Tyding og bruk

  1. geografisk om­råde som dannar ei sjølvstendig politisk eining;
    Døme
    • statane i Europa;
    • ein fri og sjølvstendig stat
  2. Døme
    • staten Sonora i Mexico
  3. samnemning for dei politiske, administrative og juridiske organa som styrer ein stat (1)
    Døme
    • vere tilsett i staten;
    • betale skatt til stat og kommune;
    • staten bør hjelpe næringane i utkantstrøka

Faste uttrykk

  • stat i staten
    organ eller institusjon som har (for) stor makt og sjølvstende i eit land
    • i somme land er hæren ein stat i staten
Artikkelside

politistasjonssjef

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

offentleg tenesteperson som har polititeneste og ymse administrative oppgåver i eit politistasjonsdistrikt;
jamfør lensmann (2)
Artikkelside

produsent

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin

Tyding og bruk

  1. person, føretak eller samfunn som produserer eller tilverkar noko
    Døme
    • Brasil er ein stor produsent av kaffi
  2. person eller verksemd som har det administrative (og økonomiske) ansvaret for produksjonen av ein film, ein teaterframsyning, eit radio- eller tv-program eller liknande
  3. i økologi: organisme som lagar organisk materiale
Artikkelside

helsesekretær

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som har administrative oppgåver ved legekontor, helseinstitusjonar eller liknande
Artikkelside

apparat

substantiv inkjekjønn

Uttale

aparaˊt

Opphav

av latin apparatus ‘førebuing, reiskap, utstyr’, av ad ‘til’ og parare ‘førebu’

Tyding og bruk

  1. instrument (1), reiskap eller maskin til teknisk, vitskapleg eller praktisk bruk;
    som etterledd i ord som fotoapparat og skumapparat
    Døme
    • straumtilførsel til elektriske apparat;
    • eit apparat for sveising med kolelektrode
  2. samverkande organ for kroppslege prosessar;
    som etterledd i ord som immunapparat og sanseapparat
  3. samansett verksemd med samverkande delar, eit mangesidig tiltak eller liknande; som etterledd i ord som støtteapparat og partiapparat
    Døme
    • det administrative apparatet i avdelinga;
    • eit stort apparat vart sett i sving da omfanget av ulykka vart kjent
  4. systematisk samling av merknader i vitskapleg arbeid
    Døme
    • utgåva har eit godt kritisk apparat;
    • apparatet av notar og tilvisingar
  5. idrett: innretning for øvingar i turn;
    Døme
    • turne i apparat
Artikkelside

konsistorium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘samlingsstad’; jamfør konsistens

Tyding og bruk

  1. i den katolske kyrkja: råd som består av paven og kardinalane
  2. høgaste administrative styresmakt ved universitet i visse land
Artikkelside

administrativ

adjektiv

Uttale

adminisˊtrativ

Opphav

frå latin; jamfør administrere

Tyding og bruk

Døme
  • administrativ leiar;
  • administrative kostnader
Artikkelside

bydel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

del av ein by, avgrensa av administrative, geografiske eller befolkningsmessige tilhøve
Døme
  • dei fattigaste bydelane;
  • bu i den nyaste bydelen;
  • skilnaden mellom dei austlege og dei vestlege bydelane
Artikkelside

inspisient

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i film, teater, radio og tv: person som har ansvar for visse tekniske og administrative gjeremål i samband med framsyning eller opptak
Artikkelside

skrivestove, skrivestue

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. kontor eller avdeling som står for administrative oppgåver i ein organisasjon, ei virksemd eller liknande;
  2. hus eller rom som ein forfattar eller skribent har som arbeidsstad;
Artikkelside
Side 1 av 2