Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 484 oppslagsord

pasteurisere

pasteurisera

verb

Uttale

pastøriseˊre

Opphav

frå fransk, etter namnet til den franske bakteriologen Louis Pasteur (1822–1895)

Tyding og bruk

varme opp flytande næringsmiddel til så høg temperatur at skadelege bakteriar blir drepne
Døme
  • pasteurisere øl
  • brukt som adjektiv:
    • pasteurisert mjølk
Artikkelside

peile inn

Tyding og bruk

Sjå: peile
  1. lokalisere (radiosendar eller liknande)
    Døme
    • dei peila inn den radiomerkte ulven ein gong i veka
  2. gradvis orientere seg mot
    Døme
    • dei peilar seg inn mot yrke med høg løn
Artikkelside

patriark

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk patriarkhes ‘stamfar’, av patria ‘slekt’ og arkhein ‘herske’

Tyding og bruk

  1. stamfar, i Bibelen brukt om stamfedrene til jødefolket
    Døme
    • patriarkane Abraham, Isak og Jakob
  2. overhovud i den ortodokse kyrkja;
    ærestittel for katolsk biskop av høg rang
    Døme
    • patriarken av Konstantinopel;
    • patriarken i Moskva
  3. ærverdig og myndig gammal mann (som blir oppfatta som overhovud i familien eller slekta)
Artikkelside

over-

i samansetning

Tyding og bruk

  1. om øvste del;
    i ord som overarm og overklasse
  2. om rørsle ovanfrå og ned på, i retning av, vidare enn og liknande;
    i ord som overfalle og overskride
  3. om overordning;
  4. om høg grad;
    i ord som overbegeistra
  5. om for høg grad;
Artikkelside

ormetelg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bregne som blir om lag ein meter høg og har dobbelt finna blad;
Dryopteris filix-mas
Artikkelside

pole 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ball som går i høg og lang boge
Artikkelside

prestasjonskrav

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

krav om høg yting og gode resultat
Artikkelside

pologenser

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

genser med høg hals
Artikkelside

prestisjetung

adjektiv

Tyding og bruk

som det er knytt høg prestisje til;
som har svært godt omdøme
Døme
  • ein prestisjetung filmpris
Artikkelside

pretor

substantiv hankjønn

Uttale

preˊtor, i flerital preˊtorar; pretoˊrar

Opphav

av latin praeire ‘gå føre’

Tyding og bruk

høg embetsmann i rettsstellet i det gamle Roma
Artikkelside
Side 6 av 49