Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 115 oppslagsord

kvassmælt

adjektiv

Tyding og bruk

som er skarp i røysta
Døme
  • ein kvassmælt mann
Artikkelside

kvass 2

adjektiv

Opphav

norrønt hvass

Tyding og bruk

  1. med skarp kant eller spiss
    Døme
    • ei kvass øks;
    • eit kvast isflak;
    • måren har krumme, kvasse klør;
    • vestlandsk natur med brear og kvasse fjelltoppar
  2. om vind, luft eller lyd: skarp, hard;
    bitande;
    gjennomtrengjande
    Døme
    • kvass vind på fjorden;
    • svare med høg og kvass stemme
    • brukt som adverb
      • det stormar kvast;
      • skrike kvast og skjerande
  3. streng, morsk
    Døme
    • vere kvass i talemåten
    • brukt som adverb
      • sjå kvast på nokon
  4. skarp og oppvakt;
    kritisk
    Døme
    • kvasse hovud;
    • vere kvass i kritikken
  5. kraftig, sterk
    Døme
    • ein kvass strid

Faste uttrykk

  • ein kvass penn
    ein kritisk og god uttrykksmåte
Artikkelside

knivande

adverb

Opphav

av kniv

Tyding og bruk

forsterkande: lynande, bitande
Døme
  • knivande skarp
Artikkelside

knekk 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skarp lyd av noko som knekk;
Døme
  • høyre knekk av greiner og kvister
Artikkelside

knivskarp

adjektiv

Tyding og bruk

  1. skarp som ei knivsegg;
    Døme
    • blekkplata var knivskarp i kanten
  2. i overført tyding: hard, krevjande;
    Døme
    • tevlinga om dei ledige plassane var knivskarp
    • brukt som adverb:
      • dei to løparane tevla knivskarpt om andreplassen
  3. i overført tyding: svært intelligent
    Døme
    • ei knivskarp jente
  4. i overført tyding: svært klar;
    Døme
    • knivskarpe bilete
Artikkelside

krig på kniven

Tyding og bruk

skarp motsetnad;
kamp utan skånsel;
Sjå: kniv, krig
Artikkelside

sur 2

adjektiv

Opphav

norrønt súrr; samanheng med suge (2

Tyding og bruk

  1. om lukt, smak: ram, skarp, vond, motsett søt (1)
    Døme
    • sure plommer;
    • få sure oppstøytar;
    • sur røyk;
    • snadda var sur;
    • mjølka hadde vorte sur
  2. i kjemi: som har eigenskapar som ei syre;
    som har ein pH-verdi under 7, motsett basisk
    Døme
    • ei sur løysning;
    • sur nedbør;
    • sure vassdrag
  3. Døme
    • sur jord
    • rennande
      • sure auge
  4. kald og rusken;
    Døme
    • det er surt ute i dag;
    • sur vind
  5. Døme
    • surt slit;
    • gjere livet surt for ein
  6. Døme
    • sint og sur
Artikkelside

pipelyd, pipeljod

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pipande lyd
Døme
  • høyre ein skarp pipelyd
Artikkelside

intelligent

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin intelligens

Tyding og bruk

  1. som har høg intelligens;
    klartenkt, skarp
    Døme
    • han var overlag intelligent;
    • gje intelligente svar;
    • kome med intelligente spørsmål
  2. om datautstyr, robotar og liknande: som kan utføre visse oppgåver som normalt krev menneskeleg intelligens
    Døme
    • eit intelligent ventilasjonsanlegg
Artikkelside

ill

adjektiv

Opphav

norrønt illr

Tyding og bruk

  1. vond, lei, låk;
    motbydeleg;
    dårleg
    Døme
    • ilt vêr
  2. som valdar smerter;
    pinefull, sår
    Døme
    • ein ill fot;
    • ha ilt i ei tå
    • brukt som adverb
      • det gjer ilt
  3. vreid, arg, sinna;
    Døme
    • han vart ill for det
    • brukt som substantiv
      • setje ilt mellom folk
  4. brukt som førsteledd i samansetningar: sterk, skarp, intens;
    i ord som illgøy, illraud og illskrike
Artikkelside
Side 5 av 12