Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 3967 oppslagsord

grom

adjektiv

Opphav

samanheng med gram (3 og grim (2; same opphav som grum (1

Tyding og bruk

  1. gild, framifrå, storveges
    Døme
    • ein grom bil;
    • dette er gromme greier;
    • det grommaste rommet i huset
    • brukt som adverb
      • koret song gromt
  3. Døme
    • gjer dette, så er du grom
Artikkelside

gro 2

verb

Opphav

norrønt gróa

Tyding og bruk

  1. byrje å vekse frå frø, frukt eller knoll;
    Døme
    • potetene gror
  2. vekse fram, utvikle seg;
    finnast på ein stad
    Døme
    • graset gror dårleg;
    • håret har begynt å gro ut igjen;
    • det gror godt i hagen i år;
    • om vinteren gror ingenting
  3. i overført tyding: vekse fram, utvikle seg, finnast
    Døme
    • det gror godt i rørsla for tida;
    • ein ny generasjon av politikarar er i ferd med å gro fram
  4. om sår: lækjast, heilne, bli bra;
    fyllast med nytt kroppsvev
    Døme
    • såret har ikkje grodd enno
  5. få til å vekse;
    la vekse
    Døme
    • gjere eit forsøk på å gro bart

Faste uttrykk

  • gro att/til
    vekse til med vegetasjon;
    tetne med skit
    • lyngheia er i ferd med å gro til;
    • området gror att med skog
  • gro fast
    • bli verande i ro så lenge at ein heng fast i underlaget eller ein annan ting
      • fiber frå kleda har grodd fast i såret
    • i overført tyding: bli verande på ein stad eller i ein tilstand så lenge at ein ikkje greier å fare vekk frå staden eller endre tilstand
      • eg vil ikkje gro fast i denne jobben resten av livet;
      • etter 50 år har dei grodd fast i bygda
  • gro ned
    vere i ro så lenge eller bli brukt så lite at noko blir dekt med rot, skit eller vegetasjon
    • muren er i ferd med å gro ned
Artikkelside

grisle 2

grisla

verb

Tyding og bruk

gje (brød) kort oppvarming med overvarme før den eigenlege steikinga, for å gje fin skorpe
  • brukt som adjektiv
    • grisla brød
Artikkelside

globalisere

globalisera

verb

Tyding og bruk

gjere global
Døme
  • bedrifta vil globalisere verksemda
  • brukt som adjektiv:
    • ei globalisert verd
Artikkelside

glødande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som glør;
    brennande, varm, lysande
    Døme
    • glødande jern
  2. brukt forsterkande om noko som er varmt
    Døme
    • sola gav glødande varme heile dagen
    • brukt som adverb:
      • panna er glødande varm
  3. engasjert, lidenskapeleg;
    med sterke kjensler
    Døme
    • ein glødande forkjempar;
    • ha ei glødande interesse for temaet
    • brukt som adverb:
      • ho er glødande oppteken av miljøvern

Faste uttrykk

  • samle glødande kol på hovudet til nokon
    løne vondt med godt, og slik vekkje samvitsnag
Artikkelside

glyserol

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -ol (1

Tyding og bruk

seig, søt, treverdig alkohol i feittstoff som mellom anna blir brukt i sprengstoff, kosmetikk og såpe
Artikkelside

glymje

glymja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt glymja; av glum (1

Tyding og bruk

dundre, ljome, dynje
Døme
  • rope så det glym i veggene
  • brukt som adjektiv:
    • ein glymjande foss
Artikkelside

glupsk

adjektiv

Tyding og bruk

grådig (etter mat)
Døme
  • ein glupsk ulv
  • brukt som adverb:
    • ete glupsk
Artikkelside

glugg 2

adverb

Tyding og bruk

brukt forsterkande: aldeles, fullstendig, heilt, kvekk
Døme
  • le seg glugg i hel;
  • dei kosar seg glugg på ferie;
  • eg gler meg glugg til jul
Artikkelside

glorifisere

glorifisera

verb

Opphav

frå latin; av gloria og -fisere

Tyding og bruk

gjere eller framstille noko som betre enn det er;
Døme
  • glorifisere fortida
  • brukt som adjektiv:
    • fortelje ein glorifisert versjon av sanninga
Artikkelside
Side 4 av 397